Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Bugün milli gelir açıklanacak. 2015 yılının ilk 3 ayı da sona eriyor. 3 ayda ekonomide neler olduğunu bilemiyoruz.
Öncü göstergeler, güven endeksindeki gerilemeyi, kapasite kullanımdaki olumsuz gelişmeyi, sanayi üretimindeki yavaşlamayı işaret ediyor.
Ekonomiyi borsa, döviz ve faizden izleyenler ekonomide, özellikle Anadolu’da olan bitenle gereği kadar ilgilenmiyor.
Türkiye Nakliyeciler Derneği (TND) Başkanı Erol Özçelik, yurtiçi taşımacılıkta önemli oranda bir azalma olduğuna dikkat çekerek, bazı bölgelerdeki yüzde 50’ye varan gerilemenin, ülke ekonomisinde duraklamanın göstergesi olduğunu söylüyor.
Yurtiçinde yük taşımacılığında karayollarının ağırlığı yüzde 95’tir. Kalkınma Bakanlığı verilerine göre yurtiçinde karayolu üzerinden 2014 yılında 237 milyar ton-km yük taşındı.
Karayolu yük trafiğinin artması, azalması, yurtiçinde ekonomideki canlılığı veya yavaşlamayı gösterir.

Satışlar peşine döndü
Sanayi bölgeleri, küçük sanayi siteleri, sanayi ve ticaret odaları, bulundukları bölgedeki kamyon trafiğini izleyerek yıllık, aylık ve günlük dolu ve boş araç giriş çıkışlarına göre ekonomik konjonktürdeki değişimi izlerlerdi. Şimdilerde izlemiyorlar.
Sorumlu oldukları bölgelerdeki elektrik kullanım rakamlarını derleyenler var ama bu bilgiler bile düzenli açıklanmıyor.
(Bu yazıyı yazarken başlıca OSB‘lerin yönetim birimlerini aradım. Bilgi verecek kişilere ulaşmak imkânsız.)
Dünya gazetesinden Aysel Yüksel ile yaptığı söyleşide Türkiye Karayolu Nakliyeciler Derneği Başkanı Erol Özçelik, “Bölgelere göre farklılık göstermekle birlikte yurtiçi taşımacılıkta işlerimizde ortalama yüzde 25 azalma var. Hatta bazı bölgelerde yüzde 50’ye varan düşüşler var. Buradaki etkenlerden biri dolar kurundaki hızlı artış. Dolar sanayiyi vurdu. Sanayi bir ton mal alacağına 500 kilo mal alıyor. Fazla mal almıyor” diyor.
Özçelik, sanayide işlemlerin peşin parayla yapılmaya başladığını, para yollanırsa esnafın mal yolladığını, peşin para yoksa mal sevkiyatının yapılmadığını anlatıyor.

Doğuda işler yavaşladı
Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde de taşımalarda ciddi düşüşler olduğuna işaret eden Özçelik, “Geçtiğimiz yıl ‘Çözüm Süreci’nin etkisiyle bu bölgelere yönelik taşımalarda ciddi artışlar olmuştu. Ancak bölgede yeniden belirsizlik ve karışıklık hakim. Bu da ekonomiye yansıdı. Bölgedeki insanlar huzursuz. Tüm bunlar o bölgelerde ve o bölgelere olan taşımalarda azalmaya yol açtı. Artık stok yapılmıyor. Günlük mal alınıyor” diyor.
Özçelik’e göre “Ege ve Akdeniz bölgelerinde taşımalarda yüzde 25’e yakın düşüş” var. “Bu bölgelerde turist yok. Mevsim henüz açılmadı. Trakya bölgesinde işler biraz daha iyi. Herkes seçimleri bekliyor gibi görünüyor. Dördüncü ve beşinci ayları bekliyorlar. Seçim hareketliliği henüz başlamadı. Seçim alışverişi henüz yok. Herkes beklemede. Konfeksiyon yerinde sayıyor. Doğubayazıt gibi sınır bölgelerinde iş yok. Suriye’de savaştan dolayı iş yok. Tüm bunlar ekonomiyi olumsuz etkiliyor”.
Türkiye Nakliyeciler Derneği Başkanı’nın değerlemeleri, “nakliyeci penceresinden”dir. Tek başına ekonomideki durumu yansıtamaz ama ekonomide olan biten hakkında fikir verir. Ekonomide olan biteni günlük olarak izleme durumundaki odalar, birlikler, dernekler bilgi derleme ve yayımlama konusunu ihmal ettiklerinden, olan biteni anlamak mümkün olamıyor.