Dr. Murat Kınıkoğlu anlatıyor, “Geçenlerde kalp sorunu olan bir hastama perhiz yapması gerektiğini söyledim. ‘Ben zaten ekmek yemiyorum doktor bey’ dedi. Anladım ki ekmeğin kalbine zararlı olduğunu sanıyor.”
Dr. Murat Kınıkoğlu’nu uzun süredir tanıyorum. Dünyada olan biteni izleyen, yayınlarıyla halkı bilgilendirmeye çalışan bir hekim. Değişik sağlık konularında yazıları yayınlanıyor. Şimdilerde internette video programları ile halkı ilgilendiren konuları anlatıyor.
Şimdilerde sağlığa o zararlı, bu zararlı diyerek listeler yapılırken, ekmek de zararlılar listesine girdi. Ben ekmek meraklısıyım. O nedenle Dr. Murat Kınıkoğlu’na ekmeğin zararlı olup olmadığını sordum.
Dr. Murat Kınıkoğlu diyor ki, ”Bazı meslektaşlarım on bin yıldır yediğimiz ekmeği kilo almaktan tutun, şeker hastalığına kadar pek çok hastalığın baş sorumlusu ilan ettiler.
Ekmek kalp damar hastaları için faydalı mı zararlı mı? Bu gibi soruları cevabı bilimsel çalışmalarda var. Harvard Tıp Fakültesi epidemiyoloji-beslenme bölümünün yaptığı bir çalışmada kalp krizi geçiren 4 bin hasta on yıl süresince takip ediliyor. Buğday-yulaf-arpa-esmer pirinç gibi tam tahıl ürünlerini fazla tüketenlerin ikinci bir kalp krizi geçirme riskinin az tahıl tüketenlere kıyasla yüzde 27 daha az olduğu görülüyor.
Araştırmalar ne gösteriyor?
(1) Araştırmayı yapan Harvard Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü uzmanlarından Dr. Eric Rimm, kalp krizi geçiren hastaların ekmeği kesmek bir yana tahıl, sebze, meyve, bakliyat gibi diğer bitkisel ürünleri artırmasını öneriyor. Bu sene yayımlanan çok yeni bir çalışmada günde bir porsiyon tam tahıl tüketilmesi, örneğin günde bir dilim tam tahıl ekmek yenmesi genel ölüm oranını yüzde 5, kalp hastalıklarından ölüm oranını yüzde 9 azalttığı gösterildi.
(2) Bitkisel besin maddelerinde suda eriyen ve eriyemeyen olmak üzere iki türlü lif vardır.
Tam tahıl ekmek ve diğer tahıllarda suda eriyen lif yapısı çok zengindir. Ekmekteki lif suyu tutarak özel bir jel oluşturur. Bu jel hayvansal gıdalar ve yağla aldığımız kolesterole bağlanarak bağırsaklardan emilimini engeller. Ekmeğin lifli yapısı aynı zamanda bağırsaklarınızın iyi çalışmasını ve dışkının şekillenmesini sağlar.
Başta ekmek olmak üzere karbonhidratların azaltılmasını isteyenler ekmek yerine et yenilmesini öneriyorlar ancak çalışmalar kalp krizinden sonra hayvansal gıda tüketmeye devam edenlerin ikinci bir kalp krizi geçirme riskinin daha yüksek olduğunu gösteriyor.
Zararlı değil, yararlı
(3) Beslenme konusunda bazen biz doktorlar da hangi bilginin doğru olduğu konusunda şüpheye düşeriz.
Bilim adamları araştırma sonuçlarının birbirinden farklı olması durumunda o konuda yapılan meta-analizlere bakarlar. Meta-analizi, belirli bir konuda yapılmış birbirinden bağımsız birden çok çalışmanın sonuçlarını birleştirir ve elde edilen araştırma bulgularının istatistiksel analizini yapar. Birbirinden farklı tarihlerde yayımlanmış tam 18 çalışmanın sonucuna göre tam tahıl ürünler yemek, kalp hastası yapmak bir yana kalp hastalığından koruyucu bir rol oynuyor
(4) Sonuç olarak, tam buğday unundan yapılmış ekmek kesinlikle zararlı değildir. Kilo sorunu olanlar, kalp hastaları, şeker hastaları bile günde birkaç dilim ekmek yiyebilirler.
Daha az kalori almak için ekmeği değil yağı ve hayvansal besinleri azaltmak gerekir. Kepeğinden ayrılmamış olması şartıyla yalnız buğday ekmeğini değil çavdar, arpa ve diğer tahıl ekmekleri de korkmadan yenebilir.
Dr. Murat Kınıkoğlu anlattıklarının dayanağı olan araştırmaların listesini de verdi ama benim yerim yok. İlgilenen internet sitesinden kaynaklara erişebilir.
Ben, yazının sonunda ekmek reklamı yapacağım. Bir firmanın ekmeğinin değil, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Halk Ekmek Fabrikası’nın “Organik Tam Buğday Ekmeği”nin reklamını yapacağım. Uzun süredir bu ekmeği yiyorum. Organik tam buğday unu, su, organik ekşi maya, deniz tuzu ve sirkeyle yapılıyor. 100 gramında 265 kalori var. Belediyenin ekmek büfelerinde satılıyor.