Olayların içinden Deniz balığının yüzde 81'i Karadeniz'de, yüzde 11'i Marmara'da, yüzde 5'i Ege'de, yüzde 3'ü Akdeniz'de avlanıyor.İşte bu tabloda kültür balıkçılığının önemi artıyor.Yaşar grubundan kültür balıkçılığı konusunu bilenlerden Nur Demirok'tan aldığım bilgilere göre, Türkiye denizlerinde kültür balıkçılığı yapan irili ufaklı 300 balık çiftliği var. Bunların entegrasyona giden 3 büyükleri, Pınar, Kılıç ve Hakan firmaları.Türkiye'den sonra kültür balıkçılığına başlayan Yunanistan'da 450'den fazla, AB ülkelerinde 1.400 balık çiftliği var.Geçen yıl dünyada 105 milyon ton su ürünü üretimi gerçekleşti. Bunun 32 milyon tonu (yaklaşık yüzde 30'u) çiftliklerden elde edildi. Deniz balıkçılığında gerileme var. Bundan 5 yıl önceleri denizlerden yılda 900 bin ton balık avlayan balıkçılarımız şimdilerde 600 ton dolayında balık avlıyor. Bunun yarısından çoğu da hamsi. Denizlerimizde balık kalmıyor. Bizde ise gene geçen yıl toplam 600 bin ton balık ve deniz ürünü üretiminde denizlerdeki balık çiftliklerinin payı (yüzde 10 dolayında) 70 bin ton. Bu oran AB ülkelerinde yüzde 22, Yunanistan'da yüzde 30 dolayında.Çiftlik balığı üretiminin az olmasına rağmen ihracatta hızlı bir gelişme var. Üç yıl önce 100 bin dolar olan yıllık ihracat geliri şimdilerde 500 bin dolara ulaştı.Türkiye'de balık çiftlikleriyle ilgili yasal düzenlemeler yüzde 95 AB mevzuatına uyumlu. Bu mevzuatı uygulamaktan sorumlu 12 kuruluş var. Fakat kötü niyetli ve fırsatçı uygulama sonucu, turistik kıyı şeridinde kurulan çiftlikler nedeniyle, Türkiye'de "çiftlik balıkçılığı" "tu kaka" hale gelmiş durumda. Çiftlik balığı üretiminde geriyiz Çiftliklerde en çok çipura ve levrek yetiştiriliyor. Bu balıklar porsiyonluk boya (250-300 gr ağırlığa) 18 ayda ulaşıyor. Balıkların büyümesi istenirse süre 4 yıla kadar çıkıyor. Doğa balığı küçük balığı yiyerek, çiftlik balığı ise balık ununu yiyerek besleniyor.Balık larvaları (yavruları) belli büyüklüğe gelinceye kadar steril sularda, 45 grama gelinceye kadar havuzlarda beslendikten sonra denizdeki ağların içine atılıyor. Balık tezgâha çıkıncaya kadar kendi ağırlığının 2 katı yem tüketiyor. Kilogram başına levrek 1.8 kg, çipura 2.2 kg yem yiyor.Levreğin de, çipuranın da kilogram başı sınai maliyeti 6-7 YTL dolayında. Boyu ve ağırlığı arttıkça sınai maliyet de artıyor. Tüketiciye ulaşıncaya kadar sınai maliyete ambalaj, taşıma ve pazarlama yükü biniyor.Çiftlik balıklarının tükettiği yem Türkiye'de üretiliyor. Sadece vitamin katkıları ithal malı. Bana verilen bilgilere göre, yem teknolojisindeki gelişmeler nedeniyle modern çiftliklerde kullanılan balık yemleri daha az yer kaplıyor, daha fazla sindiriliyor, atık bırakmıyor. Yenmeyen yemler dibe çökmüyor.(Uyarı: Bunları turistik kıyıları rezil eden korsan balık çiftliklerinin savunuculuğunu yapmak için değil, modern, çevreye ve mevzuata saygılı kültür balığı çiftliklerinin önemini anlatmak için yazıyorum.) guras@milliyet.com.tr Korsan çiftlikler sorun yaratıyor
