Güney Afrika’da “Omicron” varyantının bulunması ve açıklanması sadece bir haftada dünyayı altüst etti.
Küresel seyahatleri aksattı.
Borsaları düşürdü.
Finansal piyasaları sarstı.
Artık pandeminin üstesinden gelinmekte olduğu iyimserliğine giren insanlık yeniden “karamsar psikolojiye” sürüklendi.
Washington Post bu sıcak yedi günü şöyle yansıtmış.
………………
PERŞEMBE
Geçtiğimiz perşembe günü Güney Afrika’daki bilim adamları tarafından “çok önemli” kaydıyla bir basın toplantısı düzenlendi.
Bilim adamlarının yaptıkları açıklama şöyleydi:
Güney
Afrika’nın ileri teknolojiyle donatılmış laboratuvarında yeni bir koronavirüs varyantı bulunmuştu.
Genomik Gözetim Ağı’nda bulunan bu yeni virüs varyantı 50 mutasyon geçirmişti.
İnsan hücrelerine tutunan spike proteinlerinde (virüsün etrafındaki dikenlerin uçları) bu 50 mutasyonun 30’u yer almaktaydı.
Antikorlar bu denli çok değişim gösteren virüsleri tanımayabilirlerdi.
O nedenle bulaşma hızı ve riski Delta’dan fazla olabilirdi.
Bu açıklama bütün dünya televizyonlarında büyük yankı yaptı.
İlk haber olarak sunuldu.
Yorumlar, tartışmalar kaygı vericiydi.
……………..
CUMA
Sabah dünya gazetelerinin manşetlerinde bu yeni virüs vardı.
Kimine göre adı “Nu” idi.
Kimilerine göre “Omicron…”
Karışıklığın nedeni kadim Yunan alfabesindeki harflere göre adlandırılan virüs mutasyonlarında sıranın “Nu” harfine gelmiş olmasıydı.
“Nu”dan sonraki harf ise “Xi”dir.
Ancak…
“Nu” çıplak anlamına da geldiği, sonrasındaki “Xi” de Çin liderinin adı olduğu için bunlar pas geçildi.
Sıradaki “Omicron” adı konuldu.
Bu 30 mutasyonlu virüs Frankeştayn’ına...
WHO (Dünya Sağlık Örgütü) aynı gün bir bildiri yayımlayarak Omicron’u “endişe varyantı” ilan etti.
Oysa…
Daha önce “Nu” gibi bazı varyantlar sadece “ilgiyle izlenecek” kaydıyla değerlendirilmişti.
WHO’nun “endişe varyantı” ilanı “alarm” olarak algılandı.
Çünkü…
Bildiride bu varyantın “yayılma hızının ve yeniden enfeksiyon riskinin yüksek olduğu” uyarısı da vardı.
Avrupa, Asya, Ortadoğu ve ABD, Omicron varyantını bulan ve açıklayan Güney Afrika’ya ve çevresindeki diğer yakın ülkelerden uçuşlara yasak koydular.
Botsvana, Esvatini, Lesoto, Malavi, Mozambik, Nambiya, Zimbabve de bu yasak kapsamına alındı.
Bilim insanları arasında bir ikilem oluştu.
…………………
Bir kısmı yasakları eleştirdi;
“Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ada ülkelerinde belki yararlı olabilir ama diğer ülkelerde etki yapmaz.
Virüs çok hızlı hareket ediyor ve çok fazla giriş kapısı var.”
Bilim adamı ise yasakları onayladı:
“Uçaklara ve bazı ülkelerin vatandaşlarına yasak getirmenin tam olmasa bile gene de kısmen etki sağlayabilir.
Yasaklar yeni aşılar devreye girinceye kadar zaman kazanmak için gereklidir.
İlk görüşteki bilim adamlarını haklı çıkaran açıklamalar birkaç saat içinde art arda geldi.
Belçika, Botsvana, Hong Kong, İsrail ve diğer bazı ülkelerden de “Omicron tespit edildiği” yolunda açıklamalar yapıldı.
Finansal piyasalarda ciddi kırılmalar oldu.
Dow Jones endüstriyel ortalaması 905 puanlık düşüş yaptı.
Bu düşüş “yılın en kötü gününü” işaretliyordu.
………………
CUMARTESİ
Avustralya dâhil bir dizi ülke daha yeni “Omicron vakaları” nedeniyle Güney Afrika’dan uçuşları yasakladı.
O gün Güney Afrika’dan, Hollanda’ya inen KL592 no.lu uçaktaki 600 yolcudan 61’inde koronavirüs testi pozitif çıktı.
Bunların 13’ü yeni “Omicron varyantı” hastasıydı.
Olayı Hollanda’nın koyduğu “uçuş yasağı” izledi.
Aynı gün İngiltere ve Almanya’da da Omicron vakaları saptandı ve açıklandı.
………………
PAZAR
Endişe yoğunlaşıyor ve yerkürede yaygınlaşıyordu.
Uçuş yasağı koyan ülkeler çoğalmaktaydı.
Güney Afrika Başkanı Cyril Ramaphosa ülkesine konulan bu yasaklara tepki gösterdi.
Açıklaması şöyleydi.
“Bilim adamlarımızın ileri teknolojiyle Omicron varyantını tespit etmesi ve dünyayı uyarması nedeniyle Güney Afrika, alkışlanacak yerde cezalandırılıyor.
Bu haksızlıktır. Seyahat yasağının tek yapacağı şey, etkilenen ülkelerin ekonomilerine zarar vermektir. Pandemiyi atlatma yeteneklerini baltalamaktır.”
Malavi Başkanı Lazarus Chakwera ise yasakları “Afrofobi” olarak niteledi.
Aynı gün Kanada da “Omicron vakası saptadığını” açıkladı.
Moderna ilaç şirketi BBC’ye “Omicron’a özgü bir güçlendirici aşı için kaynak ayırdığını, yüzlerce bilim adamının çalışmaya başladığını” açıkladı.
BioNTech de Omicron için özel bir aşıyı -gerekiyorsa- “100 gün içinde sunabileceğini” bildirdi.
……………..
PAZARTESİ
ABD Başkanı Biden “Omicron varyantı panik değil endişe nedenidir. Savaşmak için daha önce sahip olduğumuzdan fazla olanaklara sahibiz” dedi.
……………..
SALI
Japonya ülkeyi yabancıların girişine kapattı ama Tokyo’daki Namibyalı diplomatta Omicron tespit edilmişti bile.
Avrupa Birliği “AB ülkeleri için aşı zorunluğunu” görüşmeye başladı.
Avusturya “1 Şubat 2022’den itibaren aşı zorunluğunu uygulama kararı” aldı.
Almanya’nın yeni Başbakanı ise parlamentoya yıl sonundan önce
“bütün Almanlar için aşı zorunluğunu koyan bir yasa tasarısının getirileceğini” söyledi.
……………….
ÇARŞAMBA
İngiltere “kamuya açık alanlarda, mekânlarda, taşıtlarda maske zorunluğu koydu.”
ABD Dişileri Bakanı Blinken Omicron olayı küresel tanımı ve çözümüyle gerçekçi bir açıklama yaptı:
“Biliyoruz, biliyoruz, biliyoruz ki herkes güvende olana kadar, hiçbirimiz tam olarak güvende olmayacak.”
Ben de noktayı şöyle koyayım.
“Nihayet, nihayet, nihayet…”