Yarım kalan sevinç

Hamas “İsrail’le ateşkes için anlaşma önerisini kabul ettiğini” açıklayarak “sürpriz” yaptı. Top artık İsrail’de… 

Peki neyi kabul ettiler? 

Hamas yetkilileri bu sorunun cevabını oluşturan “Mısır, Katar ateşkes önerisinin bir kopyasını” El Cezire muhabirlerine gösterdiler. İsrail “Hamas neyi kabul etmiş, belirsiz” gibi tavırlar koysa da El Cezire’de yayınlanan öneri şöyle... 

3 AŞAMALI  

Öneri 3 aşamadan oluşuyor. 

1- Hamas ile İsrail arasındaki saldırılar geçici olarak durdurulacak.  

İsrail güçleri, doğuya, Gazze’nin daha yoğun nüfuslu bölgelerinden uzağa,  -İsrail ile Filistin bölgesi arasındaki sınıra doğru- çekilecek. 

İsrail uçakları ve insansız hava araçları Gazze üzerinde uçuşlarını günde 10 saat, esirlerin serbest bırakılacağı günlerde ise 12 saat durduracak. 

Hamas ilk aşamada 33 esiri (yaşayan esirler ya da ölen esirlerin kalıntıları) kademeli olarak İsrail’e verecek. Bu esirler “kadınlar, 50 yaş üzerindeki herkes, hastalar ve 19 yaşın altındaki asker olmayanlar…”  

İsrail, canlı olarak serbest bırakılan her sivil rehine karşılığında gözaltındaki 30 Filistinliyi Gazze’ye iade edecek. 

Bir ayrıntı… 

“Hamas’ın serbest bırakacağı her kadın askere karşılık İsrail’in 50 Filistinliyi vereceği” de öngörülmekte. 

İsrail güçlerinin geri çekilmesi, yerinden edilmiş Filistinli sivillerin Gazze’deki evlerine dönmelerine olanak sağlayacak.  

Bu süreç “Hamas’ın esirleri serbest bırakmasıyla eş zamanlı” gerçekleşecek. 

Anlaşmada ayrıca Gazze’deki yeniden yapılanma çalışmalarının ve yardım akışının bu ilk aşamada başlaması gerektiği, yardım kuruluşlarının Gazze’li sivillere destek çalışmalarına izin verilmesini de düzenleniyor. 

2 - Askeri operasyonlara kalıcı olarak son verilecek. 

İsrail askeri güçlerinin Gazze’den çekilmesi de vurgulanıyor. Bu aşamada Gazze’de esir tutulan askerler de dahil geri kalan tüm İsrailli erkekleri kapsayan ikinci “rehine -tutuklu takası” gerçekleşecek. 

İsrailli rehineler, henüz belirtilmeyen sayıda Filistinli tutuklu karşılığında serbest bırakılacak. 

3 - Her iki tarafında elinde tuttuğu esirlerin ve mahkumların son kalanları bu aşamada takas edilecek. 

Gazze için 3 ila 5 yıllık bir yeniden inşa planı yapılacak. İsrail’in Gazze’ye ablukası kaldırılacak… 

Görülüyor ki Hamas lider yardımcısı Halil el- Hayya’nın söylemiyle “top artık İsrail’in sahasında….” 

İsrail’in tepkisi “ihtiyatlı tavır” oldu. 

İsrail medyasındaki ilk haberlere göre savaş kabinesinde “Hamas’ın kabul ettiği anlaşmanın İsrail’in tartıştığı şey olmadığı” yorumu yapıldı. 

Dahası aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Ben Gvir sosyal medya üzerinden “anlaşmayı reddetti” ve “Refah’ın işgal edilmesi” çağrısında bulundu. 

Reuters ajansındaki haberler, “İsrail hükümetinde Hamas’ın açıklamasının İsrail’i anlaşmayı reddeden taraf gibi göstermeyi amaçlayan bir hile gibi algılandığı” yolunda. 

Gene de Netanyahu topu İsrail sahasında kalmaması için “anlaşmanın taleplerini karşılamadığını ancak gene de Kahire’ye bir müzakere heyeti göndereceğini” söyledi. 

Bunlar olurken İsrail savaş kabinesi -oy birliğiyle- “Hamas’a askeri baskı uygulamak amacıyla Refah’taki operasyona devam edilmesi” kararını aldı. 

İsrail’in, Gazze’ye yoğun hava saldırıları sürmekte. 

GAZZE’DE SEVİNÇ 

Hamas’ın “anlaşmayı kabul ediyoruz” açıklamasından sonra Gazze’deki Filistinliler bunu kutlamak için sokaklara döküldü. Çünkü 35 bini aşkın ölüm, 100 bine yakın yaralı, açlık, 2 buçuk milyon kişinin evlerinden göçü her türlü hijyenden yoksunluk, çoğu kapalı hastaneler, beslenme zorluğu hatta yoksunluğu Gazelliler için de artık sürdürülemez çok zorlu bir yaşama dönüşmüştü. 

Halk İsrail’i kınıyor ama kendi içinde bütün bunlara neden olduğu için Hamas’ı da eleştiriyor. 

Ancak… Bu kutlama sevinci “anlaşmanın yalnızca bir tarafça kabul edildiği” gerçeğiyle gölgelendi. İsrail tarafında ise rehine aileleri “Hamas’ın açıklamasıyla” umutlandı ama onlar da Refah’ın bombalanması karşısında hayal kırıklığına uğradılar. 

ABD: YORUM YOK 

Dünya medyası Hamas’ın açıklaması üzerine ABD yönetimine sorular yağdırdı. 

Ama… Bir sessizlik duvarıyla karşılaştılar. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü M. Miller ve Beyaz Saray Ulusal Güvenlik sözcüsü J. Kirby “herhangi bir ayrıntıya girmeyi kesinlikle reddettiler.” 

Hamas’ın açıklamasını incelemeye zamanları olana kadar yorum yapmayacaklarını söylediler. 

Hamas’ın “ABD onaylı bir teklifi mi yoksa teklifin farklı bir versiyonunu mu kabul ettiği” konusunda konuşmadılar. 

Kirby, Başkan Biden’in “Hamas’ın açıklaması konusunda bilgilendirildiğini, görüşmelerin kritik bir aşamada olduğunu, anlaşmaya varma şansını tehlikeye atacak hiçbir ifade de bulunmak istemediğini” söyledi. 

Öyle görünüyor ki ABD, Mısır’a ve özellikle Katar’a yoğun baskı uyguluyor.  

Netanyahu da Amerika’nın baskısı altında. 

Netanyahu’nun Refah’a kara harekatı başlatması halinde “Amerikan silahlarının kullanılmaması gibi bir ambargo olasılığı” Netanyahu’ya açık dille hatırlatılmakta. 

Öte yandan savaş kabinesindeki aşırı sağcılar da “Refah’a harekat ve oradaki son 3-4 Hamas taburunun yok edilmesi, Hamas askeri lideri Yahya Sinwar’ın ele geçirilmesi” için bastırmaktalar. 

“Aksi halde savaş kabinesinden ayrılırız hükümet düşme tehlikesiyle baş başa kalır” tehditlerini savurmaktalar. İsrail’in saygın gazetesi Haaretz’e göre “Netanyahu mengenede kıstırılmış” bulunmakta. 

Bu acı ilacın etrafındaki tatlandırıcı ise ABD, Suudi Arabistan ve İsrail arasında, İbrahim anlaşması. 

Netanyahu uluslararası ceza mahkemesinin -olası- tutuklama kararının tehdidi altında. Peki 7 Ekim saldırısı ve sonrası için Hamas askeri liderleri ne olacak?