Rus azınlık fobisi

Bazı tahminlere göre, Rusya, 2050’lerde çoğunluğu Müslüman bir ülke olabilir…

Bu iddia, WSJ’de (Wall Street Journal)
yer aldı.

Gazete, Putin’in “Ukrayna saldırısının bir nedeninin de bu ülkeyi Rusya Federasyonu’na katarak Rus genli olduğuna inandığı nüfusu kazanmak olabileceğine” işaret ediyor.

Gerçekten, Rusya Federasyonu’nda yer alan 22 Cumhuriyet’in Rus olmayanlarında nüfus hızla artarken, etnik Rus nüfusu 30 yılı aşkın bir süredir hızla azalmakta.

RUS GENİ TAKINTISI

Putin’in “özel ve tehlikede” olarak nitelendirdiği “Rus geni takıntısı” sır değil. Ukrayna’yı “küçük Rusya” olarak görüyor. Ukraynalıları bünyesine katarak “Rusya’nın Slav nüfusunu artırmayı” amaçlıyor.

WSJ’ye göre, Putin’in “tüm Rusça konuşanların Moskova yönetimi altında birleştiği bir Rus dünyası özlemi,
1930’ların Almanya’sına benziyor.”

Moskova bu yüzden işgal altındaki Ukrayna topraklarından insanlara Rus pasaportu veriyor, -özellikle çocukları- Rusya’ya naklettiriyor.

Aslında Putin, uzun zamandır “Rusya’nın çok ırklı karakterini, üniter devlet idealine potansiyel bir tehdit” olarak görmekte.

“Yoğun Ruslaştırma” projeleri uyguluyor.

Ve Kırım bölgesinden Tatarlar da dâhil olmak üzere Rus olmayanları orantısız bir şekilde askere alıyor, Ukrayna cephesine sürüyor.

“Yerli halkların Rus koruması aradığı ve Rus yönetiminin iyi niyetli olduğuna inandıkları” bir retorik kullanıyor. Ama retorik ile gerçeklik çok farklı.

21 ETNİK GRUP

Rusya’da her biri Rus olmayan ayrı etnisitelere sahip 21 Cumhuriyet var. (Kırım’ı da sayarsak 22.)

Sovyetler Birliği bunların toprak sınırlarını çizmiş ve her birinin “kültürel özerkliğine” izin vermişti.

Ancak… 1991’de Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra bu küçük Cumhuriyetler “kültürel özerklikle” yetinmeyerek “gerçek idari ve siyasi özerklik” istediler.

Yeltsin yönetimindeki yeni demokratik Rus yönetimi, -Çeçenya hariç- hepsiyle “idari ve siyasi özerklik” öngören ikili anlaşmalar imzaladı.

Çeçen Cumhuriyeti ise daha da fazla serbestlikle “tam özerklik” istediği için, Yeltsin Hükümeti Çeçenya’ya silahlı kuvvetler gönderdi.

O demokrasi yılları boyunca bir zamanlar yasak olan konular da gün ışığına çıkmıştı.

“Rusya’nın yerli halklara boyun eğdiren, yayılmacı  bir imparatorluk olduğu” bile konuşuluyor, tartışılıyordu.

Rusya birlik halklarında sarsılmalar, gevşemeler olmaktaydı.

Putin 2000 yılında Cumhurbaşkanı seçildi. Bütün bu tartışmaları engelledi.

Çeçenya’nın “bağımsızlık hareketini” çok kanlı bastırdı.

Dahası… Yerli halkın “gönüllü olarak Rusya’ya katılma tercihini belirleyen yıl dönümü” kutlamaları emretti.

Cumhuriyetlerin özerkliğini rendelemeye, etnik ve bölgesel sınırlarını silmeye, onları “düzenli Rus idari birimlerine dönüştürmeye” yöneldi.

Bu amaçla Cumhuriyetlerde “yerli dillerle eğitimi” kaldırdı.

Hepsinde, “Rusya’ya sadık” kişileri yönetime atadı.

Ukrayna hamlesini de işte “bu sürecin uzantısı” olarak görmek gerek.

YENİ UYANMALAR

Ancak… Yine de Rus olmayan bölgelerde “uyanışlar” gözlemleniyor.

Dağıstan ve Başkurdistan Müslüman bölgelerinde ve Sibirya’da protestolar var.

Putin’e en sadık liderlerden biri olan Ramazan Kadirov bile tavır koydu.

Ukrayna Savaşı’na “Çeçenlerin asker gönderme kotasının dolduğunu” bildirerek “daha fazla adam göndermeyi” reddetti.

Sibirya’nın geniş bir bölgesi oran Yakutya da aynını yaptı.

ŞEYH ŞAMİL’İ ANMAK

Tilki zekâlı Zelenskiy kokuyu aldı. Cumhuriyetlerdeki bu zaafa oynuyor.

Örneğin… Müslümanların Rusya’ya karşı 30 yıl savaşını yöneten 19. yüzyıl Kafkasya’sının efsane lideri Şeyh Şamil’in anıtı önünde bir konuşma yaptı. Kafkasya ve Rus olmayan diğer Cumhuriyetlerin haklarına seslendi:

“Oğullarınızı Ukrayna topraklarında ölmeye göndermeyin…” Bunun yerine “Rus egemenliğinden kurtulun” dedi.

………………

Tarihten bir referans daha…

I. Dünya Savaşı’nda Çar Rusya’sı, Orta Asya’dan Müslümanları askere almaya çalışmıştı. Direnişle karşılaşmıştı.

1916 yılının yazında aylar süren bu ayaklanmayı bastırmak için on binlerce Rus askeri gönderilmişti.

Sonuçta Müslümanlardan Rusya için hiçbiri savaşmadı.

Rusya iç ayaklanmaya karşı koymak için Sibirya’ya gönderdiği Rus birliklerini cepheden geri çektiği için kendi sonunu hazırlamıştı. Altı aydan kısa bir süre sonra ortada ne Çar ne hükümeti kalmıştı.

………

WSJ şöyle bir sonuca varıyor:

“Ukrayna’ya eğitimsiz ya da kötü eğitimli Rus olmayan gençleri göndererek Rusya da aynı kaderle karşılaşabilir. Moskova yönetimine karşı yüz yıllardır bastırılmış acı duygular ve hayal kırıklıkları yine direnişlere ve belki iç savaşlara dönüşmenin potansiyel tehdididir.

Rusya’nın Ukrayna’da yenilgileri bu oluşumları tetikleyebilir.

Rusya Çar’larının İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği büyüklüğünü yeniden canlandırmak isteyen Putin’in, bu son Rus imparatorluğunun alacakaranlığına adım atmasına mı tanık oluyoruz yoksa!”

……………………

Tarihin “ironisi” mi, yoksa birilerinin “hayali” mi?

……………………

Yararlandığım kaynaklardan biri olan WSJ’deki bu analiz Profesör Khodarkovsky imzalı. (26 Ekim 2022)