AVM’ler açıldı…
Ancak…
Gündeme de “Havalandırma sisteminden Kovid-19 bulaşır mı?” sorusu düştü.
Önce Milli Merkez İstanbul Başkanı Makine Mühendisi Sevinç Dalyan’dan bir uyarıyı yansıtayım.
AVM’lere gidenler arasında bir kişi bile koronavirüs taşıyorsa, siz de oraya gitmişseniz, kesinlikle virüs kaparsınız.
Çünkü…
AVM’lerin havalandırma sisteminde “hava karışımı” kullanılır.
Yani…
İçerideki hava, dışarıdan gelen taze havayla karıştırılıp tekrar içeri verilir.
Sonuç…
Yüzde yüz “taze hava” ile çalışmaz.
İçeriye verilen hava iklim şartlarına göre ısıtılıp veya soğutulup verilir.
Bunların nedeni “yüzde yüz taze hava kullanılırsa oluşacak çok büyük enerji sarfiyatından kaçınmaktır.”
Zaten “sadece temiz havaya dayalı havalandırma sistemi” yasak.
Salt “taze havayla enerji tasarrufu” olmayacağından, binalar “enerji kimlik belgesi sınıfına” uymayacağından “bina kimlik belgesi geçersiz” olur.
M.M.O’DAN UYARI
MİLLİYET’in muhabiri Gülden Çoktan M.M.O (Makine Mühendisleri Odası) İstanbul Şube Başkanı İbrahim Tataroğlu’yla konuştu.
Bugünkü Milliyet’te okuduğunuz/okuyacağınız gibi Tataroğlu “AVM’ler, iş yerleri ve kapalı mekânlarda kullanılan klimaların değiştirilmemesi halinde virüs yayabileceği” uyarısında bulundu.
11 Mayıs’ta kapılarını açan AVM’lere “belirli sayıda giriş, maske takma zorunluğu, sosyal mesafe kuralına uyulması” gibi önlemler var.
Ancak…
Kovid-19’un AVM’lerde sirkülasyonunu önlemek için sadece bunlar yeterli değil.
Tataroğlu uyarıyor:
- Klima sistemleri yüzde yüz taze havayla çalıştırılır hale getirilmelidir.
- Klima santralleri yüzde yüz havayla çalıştırılsa bile by-pass-resirkülasyon kanalları tam sızdırmaz hale getirilmelidir.
- Klima santralleri AVM’ler açılmadan en az iki saat önce çalıştırılmalıdır. (Mekânın ihtiyacı olan hava debisini iki defa sirküle ettirecek şekilde.)
- Ayrıca sistem 24 saat boyunca dış taze hava ile düşük debi ve hızda çalıştırılmalıdır.
- Genel klimaya ilave olarak iç havayla çalışan bütün klima cihazları iptal edilmelidir.
- AVM’ler açılmadan ve fanlarını çalıştırmadan önce fan-coiller iki saat boyunca 60 derecede ısıtılmalıdır. (Böylece -varsa- Kovid-19’lar yok edilmiş olur.)
- Klima santrallerindeki nemlendirme sistemleri buharlı nemlendirici sistemleriyle değiştirilmelidir.
- Tuvalet-lerin egzoz fanlarının 24 saat çalıştırılması, -varsa- yer süzgeçlerinin susuz kalmaması sağlanmalı, havalı el kurutma cihazları, tuvalet aspiratörlerinin atış ve emiş mesafeleri düzenlemelidir.
AVM’ler Derneği cevabı:
Uyarılar böyle.
Bu konuda AVM’ler Derneği Başkanı Hüseyin Altaş’la konuştum.
İçimi -hayli rahatlatan, “ihtiyatlı iyimserlik psikolojisine sokan”- cevaplar aldım.
Altaş’tan dinlediklerim şöyle:
AVM’lerin 2000 yılından sonra yapılanlarının yüzde 80’inin “temiz hava sistemi” var.
Olmayan yüzde 20’si ise genellikle İstanbul dışında olan bazı AVM’ler.
Dernek, bütün AVM’leri “filtrelerini temizlemeleri” için uyarmış.
Büyük çoğundan olumlu cevap alınmış.
Başkan Hüseyin Altaş’a “Derneğin temsil kapsamını” sordum.
Üye bazında yüzde 40…
Metrekare bazında yüzde 70…
SAĞLIK BAKANLIĞI GENELGESİ
Bu konu çok duyarlı.
O nedenle iki tarafın görüşlerini de yansıttım.
Ancak…
Sağlık Bakanlığı’nın devreye girmesi ve çok sıkı bir denetimde bulunması gerekir.
Sosyal mesafe ve maske kadar önemli…
Nitekim…
Geride kalan cuma günü Sağlık Bakanlığı AVM’lere bir genelge yayımlamış.
“Klimalarla ısıtma-soğutma yapmayın… Sadece temiz hava veren sistem çalışsın…”
Başkan Hüseyin Altaş’ın işaret ettiği bir noktayı da yansıtayım…
AVM’leri bakanlık değil biz kendimiz kapattık.
Açık kalıp gelir elde edenler AVM’ler açılınca gelir kayıpları olmasını önlemek için kamuoyu oluşturmak istiyor.
Oysa…
En fazla hijyene özen gösteren bizleriz…
“Hastaneler, plazalar, yüksek katlı ofisler, rezidanslar arasında da taze hava ve iç hava karışımlı klima sistemini kullananlar var.”
Bunlar için ne düşünülüyor?
Hüseyin Altaş’ın işaret ettiği diğer çok katlı binalardaki klima sistemi de ayrıca düşünülmeye değer.
MARİFET VE İLTİFAT
AVM’lerin sınırlı müşterileri içeri alması, yukarıda sözünü ettiğim kaygılar “ekonomik” bazı sorunları sıcak tutmakta.
Bunlardan başat olanı da “kiralar.”
Bazı AVM’ler esnek uygulamalar yapıyor.
Örneğin İstanbul /Capitol 21 Mart 2020’de geçici olarak kapılarını kapatmış.
Mart, nisan, mayıs ve haziran aylarında “kira almamak” politikasını uygulamış.
Haziranda kapısını açıyor ama…
Temmuz, ağustos, eylül ve ekim ayları için de kira bedellerini yüzde 50 indirmiş.
……………………
Son söz:
Kovid-19 bir yandan yıkıcı olurken, öte yandan dayanışmayı da öğretiyor.