ABD müttefiklerle güven tazeledi
NATO’ya üye ülkelerin dışişleri bakanlarının Brüksel’deki iki günlük toplantısı dün sona erdi. Toplantının gündeminde ABD ve müttefiklerinin Afganistan barış sürecine yönelik ortak tutumları, İttifak’ın yeniden yapılanmasına yönelik “NATO 2030” raporu vardı. Ancak müttefikler için önem teşkil eden asıl unsur, kuşkusuz ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken’ın katılımıydı. Zira Joe Biden yönetiminin göreve gelişinden bu yana ilk kez ABD’li bir üst düzey siyasetçi NATO toplantısına şahsen katılarak, Beyaz Saray’ın İttifak’a yönelik politikalarını çekincesiz bir şekilde dile getirme imkanı buldu.
Blinken, Donald Trump döneminin aksine NATO’yu yeniden kucaklaması beklenen Biden yönetiminin İttifak’a yönelik yeni yaklaşmının çerçevesini ve mesajlarını iletti. Buna göre ABD, Almanya’daki askeri varlığını sürdürmeye devam edecek. Yani Trump döneminde Washington’un Avrupa’daki askeri varlığını azaltmaya yönelik çalışmaları tamamen askıya alınmış. Blinken, ABD’nin bundan böyle insan hakları ve demokrasiye daha fazla önem vereceğine işaret ederek, buna müttefiklerin de önem vermesi gerektiği mesajını iletti. Rusya konusu her zaman Trump yönetiminin bir ikilemiydi. Zira Başkan Trump’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le olan özel hukukundan dolayı, Moskova yönetiminin NATO müttefiklerine yönelik hasmane tavrına sessiz kalmayı tercih ediyordu. Oysa Blinken, NATO’nun Rusya’ya yönelik çift yönlü yaklaşım politikasını ivmelendireceğini ve ABD’nin bütün kurumlarının aynı yaklaşımı sergileyeceğini açıkladı. Buna göre, Rusya’ya diyalog fırsatı verilecek, ancak Baltıklar, Karadeniz ile Merkez ve Doğu Avrupa ülkelerinde Moskova’nın hasmane tavırları karşılıksız kalmayacak...
Çin konusu tartışmalı
ABD’li bakan, ayrıca Rusya’yı tehdit, Çin’i ise rakip olarak gördüklerini dile getirdi. Kuşkusuz bu husus bazı Avrupalı müttefiklerle ABD arasındaki en büyük görüş ayrılığı. Avrupalı müttefikler genelde Çin’i insan hakları ve ifade özgürlüğü konusunda zorlu bir ülke, ancak dünya ticaretinde de vazgeçilmez bir partner olarak görüyor. ABD ise Çin’i savunma alanında bir rakip olarak tanımlıyor. Blinken, ABD’nin Avrupa’nın güvenliğine yönelik taahütlerini yinelerken, Washington’un stratejik eksenini Çin Denizi’ne doğru kaydırma kararlılığına da vurgu yaptı.
Afganistan “krizi” ise sürüyor. Taliban ile Afgan yönetimi arasında henüz mutabakat sağlanamadı. Ancak Blinken, ABD’nin müttefiklerle beraber hareket edeceği mesajını verdi. Yetmedi, NATO’yu ilgilendirebilecek veya etkileyebilecek her konuda müttefiklere bilgi verip, danışacağını da vurguladı.
ABD Başkanı Joe Biden’ın da, Haziran’da Brüksel’de yapılacak NATO Zirvesi’nde ülkesinin İttifak’ın yeni yol haritasına sadık kalacağı, sorunları diplomasiyle, NATO çatısı altında çözmeye hazır olduğu mesajını vermesi bekleniyor.
