Yeni anayasanın ne kadar süre içinde hazırlanacağına ilişkin bir tartışma sürüyor. Başbakan Tayyip Erdoğan, başlangıçta dokuz ayda hazırlanabileceğini, bunu hedeflediklerini söylemişti. Son olarak Güney Afrika gezisinden dönerken gazetecilerin sorusu üzerine şu değerlendirmeyi yaptı:
“Eğer TBMM bir yılda anayasa yapamıyorsa, Arap baharının estiği yerlerde anayasa filan bekleyemeyiz. 2-3 ayda anayasa hazırlayanlar var. Bir yılda bir değil, birkaç anayasa hazırlanabilir.”
Geniş tabanlı uzlaşma
Anayasalar toplumsal sözleşmeler niteliğinde oldukları için mümkün olan en geniş tabanlı siyasal ve toplumsal uzlaşmaya dayanması gereken metinlerdir. Kısa süre içinde bir anayasa elbette hazırlanabilir ancak önemli olan toplumun çok büyük çoğunluğu tarafından onaylanacak bir anayasa hazırlamaktır.
Türkiye’nin bu kez yapacağı anayasanın temel özelliği ilk kez normal bir dönemde, sivil seçilmişler tarafından hazırlanacak olmasıdır. Bu anayasa askeri dönem anayasası olmayacaktır. Bu nedenle geniş tabanlı bir uzlaşmaya dayalı olarak 2-3 ay içinde yeni bir anayasa hazırlamak pek kolay olmayacaktır.
İktidar partisinin daha önce anayasa taslakları hazırlattığı biliniyor. Bu taslaklardan birini TBMM’de çoğunluğuna dayanarak anayasaya dönüştürmek niyeti söz konusuysa kısa sürede bir anayasa ortaya çıkar ancak bu beklendiği gibi toplumsal ve siyasal uzlaşmaya dayalı bir anayasa olmaz.
TBMM Başkanı Cemil Çiçek’in çağrısıyla kurulmasına karar verilen uzlaşma komisyonunun çalışmaları geniş tabanlı bir uzlaşma sağlanıp sağlanamayacağı ortaya çıkacaktır.
Yeni anayasanın hazırlanması konusunda önemli olan alacağı süre değil; yeni anayasanın sık sık değiştirme ihtiyacı göstermeyecek, çağdaş, özgürlükçü, evrensel hukuk değerlerine sahip, toplumun her kesimince benimsenecek, kalıcı bir anayasa olmasıdır.
İhtilaflı konular
Yeni anayasanın hızla hazırlanması partiler arasında ihtilaf olmayan konuların düzenlenmesi açısından sorun değildir ama ihtilaflı konularda uzlaşma sağlanması ya çok zaman alacak ya da mümkün olmayacaktır.
Anayasa çalışmalarına girildiği bugünlerde siyasi ortama bakıldığında, BDP başta olmak üzere muhalefet partilerinin gündeminde anayasadan önce gelen konular olduğu anlaşılıyor.
Örneğin CHP, yeni anayasayla eşzamanlı olarak, yeni siyasi partiler yasası, yüzde 10 barajının kaldırılması, tutuklu milletvekilleri sorununun çözülmesi, özel yetkili mahkemelerin kaldırılması gibi konuların da düzenlemesinde ısrar ediyor. MHP, terörle mücadeleyi ve sınır ötesi kara harekâtını önceleyen bir tutum içinde.
BDP’ye baktığımızda ise anayasa çalışmasına girmeden önce, Abdullah Öcalan’la avukatlarının görüştürülmesi, KCK operasyonlarına son verilmesi, tutuklu milletvekillerinin serbest bırakılmasını öncelikli görüyor. Bugünlerde bütün enerjisini bu konulara yoğunlaştırmış durumda. Üç parti anayasa uzlaşma komisyonu için isim bildirdiler ancak BDP’nin bu konuda acele etmemesi de öncelikler açısından anlamlı görünüyor.
Partiler arasındaki ihtilaflı alanların anayasada düzenlenmesinin zaman alacağı şimdiden görülüyor.
Başbakan’a başsağlığı
Başbakan Tayyip Erdoğan’ın annesi dün vefat etti. Merhumeye Allah’tan rahmet, Başbakan Tayyip Erdoğan’a, ailesine ve yakınlarına başsağlığı ve sabır diliyorum.
