Tutuklu generallerden terfi sırası gelmiş olanların durumu iki yıldır Yüksek Askeri Şûra’da (YAŞ) en önemli tartışma konularından biri oldu. Devam etmekte olan YAŞ toplantısı öncesi ve sırasında da bu durumdaki general ve amirallerle ilgili olarak nasıl bir karara varılacağı merak konusu.
Generaller öngörülmemiş
Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Yasası ve bu yasaya göre çıkarılan Subay Sicil Yönetmeliği incelendiğinde general ve amiral rütbesindeki subaylarla ilgili “tutukluluk” halinin pek düşünülmediği anlaşılıyor. Gerek yasada gerek yönetmelikte general ve amirallerle ilgili özel hükümler yok.
“Subay” ifadesi kullanılarak yapılan düzenlemeler ise teğmen-yarbay arasındaki rütbeleri kapsıyor. Uygulama “general ve amiraller de subaydır” yorumundan hareketle “emsal” üzerinden yürütülebilir denilse de, geçmişte örneği olmadığı için Askeri Yüksek İdare Mahkemesi tarafından oluşturulmuş bir içtihat yok.
Geçen yıl yapılan YAŞ’ta terfi ettirilen ancak kararnameye alınmadıkları için terfi işlemleri yapılmayan üç generalle ilgili karar bir tarafa bırakılırsa; tutukluyken rütbe bekleme süresi dolan general ve amirallerin beraat etmeleri halinde terfilerinin nasıl uygulanacağına ilişkin açık bir hüküm yok.
İki önemli boşluk
Tutuklu olan subayların terfi ve kademe ilerlemelerinin yapılmayacağı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Yasası’nın 65/3. maddesinde yazıyor. Aynı maddede, bu durumdaki subayların beraat etmeleri veya haklarındaki davanın düşmesi halinde nasıl terfi edeceklerinin Subay Sicil Yönetmeliği’ne göre yapılacağı yazılı.
Subay Sicil Yönetmeliği’nin 60/b-2 fıkrasında ise “rütbe bekleme süresi içinde” açığa alınan veya tutuklananlardan beraat eden veya davası düşenlerin terfi eden emsallerinin şartlarını haiz olmak kaydıyla kadro açığı şartı aranmadan bir üst rütbeye terfi işlemlerinin derhal yapılacağı, hükmü yer alıyor. Bu işlemin ise aynı yönetmeliğin 41. maddesi esaslarına göre yapılacağı da belirtiliyor. 41. maddede ise sadece teğmen-yarbay rütbesindeki subayların terfi işlemleri yer alıyor. Albay, general ve amirallerle ilgili hüküm yok. Boşluğun biri burada.
İkinci bir boşluk ise “rütbe bekleme süreleri içinde açığa alınan veya tutuklanan” ifadesinde yatıyor. Rütbe bekleme süresi içinde açığa alınan veya tutuklanan subay (general ve amiral için özel ifade de yok) cezaevindeyken rütbe bekleme süresini doldurduğunda ne yapılacağı da tartışmalı. Personel Yasası’nın 65/ı bendini dün yansıtmıştım. Bu bent, dava sonuçlanıncaya kadar bu durumdaki subaylar için rütbe bekleme sürelerinin uygulanmayacağını ve TSK’da kalma azami sürelerinin “emsali neşetlerin” görev süresi kadar olduğunu hükme bağlıyor.
Generaller için neşet
General ve amiraller için “emsali neşet” ifadesinde de bir açıklık yok. Emsal neşet olarak Harp Okulu mezuniyeti mi esas alınacak, general veya amiralliğe terfi yılı mı? Bu da belli değil.
Tutuklu albaylar
Albay açısından baktığımızda sorunlu bir durum var. Albay rütbesindeki Türk Silahlı Kuvvetleri’nde 31 yılını doldurmuş ve terfi edememişlerse, emekli ediliyorlar. Tutukluyken bu süreyi dolduran ve terfi için Şûra’ya giremeyen albaylar için “emsali neşet” hükmü uygulanmaz, ancak general ve amirallerle ilgili olarak uygulanırsa, eşitlik ilkesi açısından yeni bir sorunlu durum doğmaz mı?
Tutuklular arasında 14 generalin ve 58 kurmay albayın bu yıl terfi yılları.
Askeri mevzuatta bu boşluklar nedeniyle, YAŞ’ın vereceği kararlar hangi yönde olursa olsun, yeni davalara konu olabilir.
