Piri Reis belgeseli okyanuslara açılıyor...

Karşımda heyecan içinde anlatan, anlattıkça açılan bir yönetmen, senarist oturuyor: Gülşah Çeliker... Bugünlerde hayatının anlamı ‘Piri Reis’ üzerine kurulu. Dünyanın ilk haritacısı ve kâşiflerinden olan Piri Reis adıyla yapacağı belgesel üzerine, senaryoya rehberlik edecek kitabın yazımını bitirmiş durumda. Daha doğrusu, kafasındaki senaryoyu kitaba dönüştürmüş. Kitabının müsveddeleri yanında çekeceği belgeselinin storyboard’ları da duruyor.

Hikâye, bugüne kadar sinemamızın değerlendiremediği cevherlerden Piri Reis’in hayatı ve keşifleri üzerine... 1920 yılında Topkapı Sarayı’nda, Piri Reis’in 1513 yılında çizdiği dünya haritasının bir parçası bulunur. Yaşamı boyunca iki dünya haritası çizer ve Kitab-ı Bahriye gibi devasa bir eser bırakır. Haritanın denizcilikteki önemini bilen Piri Reis, o zamanlar için İspanya ve Portekiz’de cezası ölüm olan coğrafi bilgi casusluğu yapar. Harita bulabilmek için sürekli Venedik gemilerine saldırır. Harita, onun için ganimetten daha değerlidir.

Kolomb’la tanışıklık

Öyküdeki en ilginç yön, Piri Reis’in Kristof Kolomb’la olan ilişkisinin ortaya çıkması... Kolomb’un, Amerika seyahati öncesi Padişah 2. Bayazid’den finansman alabilmek için İstanbul’a geldiği tasvir edilmektedir. Bu ara Piri Reis’le tanışır. Her ikisinin de uzun ve karmaşık seyahatlerde rotaları kesişir. Benzer haritaları çizerler. Hatta Kolomb’un kayıp dünya haritasının Piri Reis’te olduğu söylenir. Piri Reis, o zaman için çok karışık sayılacak coğrafi hesaplamaları ilk yapanlardandır. Gülşah Çeliker kıpır kıpır, kitabı ‘Haritacı ve Kâşif’i karıştırıyor heyecanla, bazı yerleri okumamı istiyor. Baktıkça her şeyin uzun ve derin bir incelemenin sonucu olduğunu anlıyorum. Vatikan, Venedik, Hollanda Kraliyet, New York, İstanbul arşivlerini incelemiş. Biyografik hikâyelere olan takıntısını dile getiriyor. İlk belgeseli olan ‘Sabiha Gökçen’ için de böyle kılı kırk yararak araştırmış. Eline aldığı Latince belgeleri gösteriyor. Bunlar, İtalya’nın ünlü Osmanlı tarihçisi Maria Pia Pedani’yle devlet arşivlerinde buldukları Piri Reis belgeleri... Üzerlerinde hâlâ çalışıyorlar, içlerinde Piri Reis’in hayatı ve Osmanlı-Venedik ilişkileri üzerine gizli kalmış birçok bilgi var.

Uzun metraj bir filme konu olabilecek bir öykünün belgeseli de ilginç olacaktır diyorum. Çeliker, bu konuda henüz yapım için gerekli sponsor desteğini alamamaktan yakınıyor. Her şekilde bu öyküyü çekeceğini de ekliyor sözlerine... Bakınca, yüzündeki kararlılıktan da bu anlaşılıyor zaten...