Karanfil adasından bildiriyorum
Zanzibar’a bağlı Pemba Adası karanfil üretiminde dünyada ilk üçte. Geleneksel yöntemlerle ürettikleri karanfil yağları ise dünyada bir numara. Haydi karanfil kokulu adada kısa bir tura çıkıyoruz bu hafta…
Ülkedeki birkaç kadın pilottan biri olan Christina on iki kişilik minik uçağı Zanzibar’dan Pemba Adası’nın toprak pistine indirdikten sonra laflamaya başlıyoruz. Türk olduğumuzu duyunca ne işiniz var diyor hemen. “Tanzanya’ya kadar gelmişken karanfil adasını görmeden gitmek elbette olmazdı” diyorum. Christina şaşırmakta son derece haklı. Çünkü Pemba, Zanzibar ve etrafındaki adalara göre en az turistik olan, dolayısıyla da en bakir oranı. Öyle kolay kolay da gelinmiyor. Ben Qatar Havayolları ile Doha üzerinden Zanzibar’a uçtuktan sonra buradan yerel havayollarından birinin bağlantısıyla uçtum.
Adaya iner inmez ülkenin tek yağ distilasyon fabrikasına gittim. Fransızların kurduğu fabrika 1950’lerde Tanzanya Hükümeti tarafından satın alınmış. O günden bu yana da aynı üretim sistemiyle devam etmiş. Makineler çok eski ve tamamen geleneksel yöntemlerle üretim yapıyorlar. Tüm bunlara rağmen dünyadaki en kaliteli karanfil yağı üretimi burada oluyor. Ünlü kozmetik ve ayurvedik bakım markalarının çoğu oldukça ucuz fiyatlara buradan alım yapıyorlar. Hasat sonrasında karanfil tomurcukları ayrılıp kurutulurken sapların yağları çıkarılıyor. Bu işlem sonrası ise saplar fabrikayı çalıştıran buhar makinelerinde yakıt olarak kullanılıyor.
Pemba, bir tarım adası. Bekaretinin sebeplerinden biri de bu. Adadaki tesisler de çevreye duyarlı. Bunların başında Constanze Aiyana geliyor. Mutfaktan dekorasyona yerelliği doğal bir entegrasyonda hissettirmeleri etkileyici. Sadece adanın ahşapları kullanılıyor, kapların çoğu adadaki çömlekçi bir köye ürettiriliyor, çalışanların tamamına yakını çevre köylerden ve mutfaktan sadece yerel malzemelerle hazırlanmış şef dokunuşlu tabaklar çıkıyor.
Constanze Aiyana’nın Executive Chef’i Prakash Geerish’in mutfağında ada malzemeleri ve yemeklerini keşfe çıktım. Afrika’nın hayat ağacı olarak nitelendirilen baobab’ların meyvelerinin ekşimsi tozu, kuru moringa yosunu, tatlı patates, yoğun lezzetteki pembe kabuklu yer fıstığı, cassava adlı yüksek nişastalı kök sebze, hasat öncesi tütsüledikleri balları, denizin cömertçe sundukları ve tabii ki karanfil mutfakta başrollerde. Pemba’nın kokusu burnumda, tadı damağımda adadan ayrılırken, umarım turist kafileleri burayı keşfetmeden bir kez daha gelebilirim diye içimden geçirmeden edemiyorum…
- Toprak kapların içinde ortadan yemek, yani paylaşmak onlar için önemli.
- Geleneksel davetlerde sofraya oturduğunuz an elleriniz çiçek dolu bir kabın üzerinde yıkanıyor.
- Sofradakiler elle yiyorsa samimiyetinizin göstergesi olarak siz de öyle yapın, sofrada çatal bıçak olsa dahi.
- Tanzanyalılarla aynı sofrada oturuyorsanız ve hele de misafirseniz memnuniyetinizi belli etmek için tabağınızda mutlaka birazcık yemek bırakın.
- Büyük kaselerde ortadan yenen yemeklerde asla son lokmayı almayın. Yoksa ikramın yeterli olmadığını düşünüyorlar.
- Yemeği asla sol elle yemeyin.