Cumhuriyetçi, demokratik, laik, sosyal devlet yapısı, bireysel hak ve özgürlükleri; toplumsal ilke ve kuralları hukuk sistemiyle düzenler.
Hukuk, anayasa ve yasaları içerir. Devletin kurum ve kuruluşları tarafından oluşturulan, bireyleri, yaptırıma zorlayan, suç ve ceza sınırları çizilmiş, yazılı ilkelerin, kuralların oluşturduğu bir sistemdir.
Bu sistem toplumu oluşturan bireylerin kendi aralarında; kendileriyle devlet ve toplum arasında ilişkileri düzenler. Hukuk sisteminin anahtar sözcükleri, birey, toplum ve ilişkidir.
Birey, duygusu, düşüncesi, aklı olan toplumsal varlıktır. Bu varlığın kendine özgü nitelikleri, özellikleri vardır.
Ancak, bireyin gelişmesi ve yaşamını sürdürmesi için başkalarına, topluma gereksinim duyar. Başka bir deyişle, başkalarıyla, toplumla ilişki kurmak zorundadır.
İlişki, dil aracılığı ile iletişim yaparak sağlanır. Dil, insanların duygularını, düşüncelerini anlatmak için kullandıkları, hareket, söz, yazı aracılığı ile aktardığı işaretler, simgeler sistemidir. Dilin temelini kavramlar oluşturur. Kavramların, özü ilk örneği, duygusal yükü, bedeli, anlamı ve değeri vardır.
İletişimin amacı , insanlar arasında ilişki ve etkileşimi sağlamaktır. Etkili iletişim, kaynağın aktardığı iletilerin alıcı tarafından algılanması, çözülüp anlaşılması, davranışa yansımasıdır.
İletişim ve etkileşim, bireylerin ve toplumların, yaratıcı ve üretici olması için gerekli olan duygu ve düşünce alışverişini sağlar. İletişim sürecinde ortaya çıkan çatışmalar tartışarak çözülür. Tartışma insanın kendi düşüncelerini gözden geçirmesi, başkalarının düşüncelerini, görüşlerini anlaması için gereklidir.
Artniyetsiz, önyargısız tartışma, sorun çözmeye yönelik ortak noktaların ortaya çıkmasını, çözüm yollarının, yöntemlerinin saptanmasını sağlar. İletişim uzmanlarına göre trafik en somut iletişim modelidir.
Yeni sorunlar yaratıyor
Ayrıca, trafik sorunu ülkemizde yıllar boyu süregelen, çözüm bekleyen, başta anayasa ve yasalar olmak üzere, ekonomik, politik, siyasal, toplumsal, iç ve dış güvenlikle ilgili sorunların iletişimsizlik nedeni ile çözümsüz kalmasının en somut örneğidir. Trafikte olduğu gibi, çözümsüz sorunlar yeni sorunlar yaratır.
Etkili, yetkili kişiler, iktidar ya da muhalefet partileri başkanları, sözcükleri, basında yazan, radyoda, televizyonda konuşan, tartışan uzmanlar (!) kötü iletişimin, çözüme yönelik olmayan olumsuz tartışmaların örneklerini vermektedir.
Bilindiği gibi, trafik düzeni araç kullananların iyi bilmesi ve uygulaması gereken, belirli uluslararası ve ulusal ilkeler, kurallar, simgeler, yasalarla sağlanır. Sürücülerin bunlara uyması gereklidir. Trafik eğitimi yetersizliği, eğitimde öğrenilen davranışların, tutumların, eylemlerin kullanılmaması trafik kazalarının, sorunlarının ilk ve en önemli nedenidir.
Araştırmalar trafik kazalarının yaklaşık % 90’ ının ilke ve kural bilmeyen, tanımayan, uygulamayan sürücüden kaynaklandığını ortaya koymuştur.
Araştırmalar, trafik kazalarının % 80 ninin trafik polislerinin denetiminin olmadığı ya da yapılmadığı yollarda ve saatlerde olduğunu göstermektedir. Bu durum denetimin yetersizliğinin kanıtıdır.
Ayrıca, karayollarında altyapı ve mühendislik hizmetlerinin yetersiz olması, yollarda ters eğilim, düşük banket, alt üst geçit, park yeri trafik işareti sorunları kazalara neden olmaktadır.
İlke, kural bilmeyen tanımayan bilgisiz, ilgisiz sürücü; yetersiz alt yapı ve denetim, trafik kazalarına, can ve mal kaybına yol açar. Ülkemiz yıllardır trafik kazası, can ve mal kaybı bakımından dünyada ilk sıralarda yer almaktadır.
Çatışma ve sürtüşme
Emniyet Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanlığı’nın verilerine göre, son on yılda on milyonu aşan trafik kazası olmuş, bedeli 42 bin 420 can kaybı; 2 milyon 264 bin 44 yaralı ile ödenmiştir. Son on yılda her yıl trafik kazalarının arttığı saptanmıştır.
Trafik kazaları yaklaşık olarak günde on can kaybına yol açmakta; kimi kez on beş, yirmi, otuz can kaybının olduğu trafik katliamları görülmektedir. Başta İstanbul, Ankara, İzmir olmak üzere, büyük kentlerde trafik sorunları ve tıkanıklığı kent yaşamını olumsuz etkilemekte; iş ve zaman kaybına neden olmakta; insanları kızgın ve öfkeli yapmaktadır. Trafik sorunu can kaybı yanında mal ve para bakımından büyük zararlara yol açmaktadır
Bütün bu nedenler ülkemizde trafik sorunu “trafik anarşisi” “trafik canavarı” olarak etiketlenmiştir. Ülkemizde, yıllar boyu süregelen, çözüm bekleyen bütün sorunlar için benzer durum söz konusudur. Bilgisiz, ilgisiz, ilke, kural tanımayan birey; yetersiz altyapı ve denetim; bunlardan kaynaklanan iletişimsizlik. İletişim sorun çözer, iletişimsizlik çatışma, sürtüşme ve sorun yaratır.