PROF. DR. ŞÜKRAN?ŞIPKA
İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı. Özellikle Aile Hukuku alanında çalışıyor.
Çeşitli hükümetler döneminde hazırlanan Medeni Kanun Tasarısı hazırlık çalışmalarına katkıda bulundu.
Ocak 2002’den beri özellikle aile hukuku alanında çalışmalar yaparak, sonraki tüm çalışmalarını bu yapı üzerine oluşturdu. İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi ve Komisyonu ile ortak çalışmalarını sürdürüyor. Yazılı ve görsel medyada yeni aile hukuku hükümlerini tanıtmaya çalışıyor. “Aile Hukuku Derneği” üyesi.
22 Haziran 2013 tarihinde yürürlüğe giren 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ve ilgili yönetmelik gereği, ilk arabuluculuk eğitimleri geçtiğimiz aylarda başladı. Birçok hukukçu, arabuluculuk eğitim belgesi aldı.
Adalet Bakanlığı tarafından düzenlenen arabuluculuk sınavının yazılı aşaması da 21 Eylül’de yapıldı. Şu sıralar sözlü uygulama sınavlarına alınmaktalar.
Arabuluculuk Kanunu’nda, “aile arabuluculuğu” diye bir arabuluculuk tanımlanmış değildir.
Ancak, aile hukukundan doğan bazı hukuk uyuşmazlıklarının da bu Kanun’a uygun bir şekilde arabuluculuk yoluyla çözümlenebileceği kanaatindeyim. Benim uzmanlık alanım olan aile arabuluculuğundan kısaca bahsetmek istiyorum.
ÇOCUK ETKİLENİYOR
Aile Mahkemelerinde açılan davalarda, taraflar arasında son derece üzücü, çirkin, tarafların ve özellikle ortak çocukların gelişimi ve ruh sağlığını, anne baba ile olan duygusal ilişkilerini zedeleyen, eşlerin kişilik haklarına saldırı derecesine varan iddia ve savunmalara yer verilmektedir. Bu iddia ve savunmaların bir kısmı doğru, bir kısmı ise abartılı, hatta tamamen gerçek dışı olabilmektedir.
Çocuklar için boşanma süresi ve sonrasının ebeveynleri arasında çatışmasız ve uzlaşarak oluşması, çocuğun yaşamını olumlu yönde etkilemekte ve daha az yara almasını sağlamaktadır. Aile arabulucuları, özel eğitimlerini tamamlamış, boşanma sorunlarının karmaşıklığını anlayan ve bu konularda tam bilgiye sahip arabulucular olmalıdır.
Arabuluculuk Kanunu gereği her ne kadar sadece 5 yıllık deneyime sahip hukukçular arabulucu olabilmekteyse de, özellikle aile arabulucularının ya da yardımcılarının psikolog, aile terapistleri, sosyal hizmetlilerden oluşan profesyoneller olmasında da büyük yarar vardır.
MALİ ANLAŞMAZLIK
Aile arabulucuları boşanmaya karar veremez, sadece boşanma kararı alan çiftlere, özellikle boşanmanın mali sonuçları üzerinde anlaşmalarını sağlayarak, “anlaşmalı boşanma”nın gerçekleşmesine yardımcı olur.
Bu nedenle özellikle avukatların müvekkillerini anlaşmalı boşanmaya yönlendirmeyi tercih etmeleri, buna teşvik etmeleri ve başarı sağlamaları halinde bu hukuki süreç daha çabuk, daha az yıpratıcı ve daha ekonomik olacaktır. Ayrıca, yasal mal rejiminin önem kazanmaya başladığı yeni hukuk düzenimizde, taraf avukatlarının bu konuda da tarafları uzlaştırmaya yönelik davranmaları ile, mal rejimi tasfiyesi davalarının ekonomik açıdan ağır yükünün önlenebileceği de unutulmamalıdır.
Boşanacak olan eşlerin, boşanmanın sonuçlarına ilişkin mali anlaşmayı ortak iradeleri ile yapmaları sonucu, eşlerin sonraki yaşamlarında da ilişkileri düzenli olabilecektir, çocukların psikolojisi açısından da tavsiye edilen boşanma sebebi budur.
ARABULUCULUK KANUNU
Anlaşmalı boşanmanın en can alıcı n0oktası, tarafların her konuda uzlaşmasını sağlamaktır. Bu uzlaşma aşamasında eşlerin hukuksal (ve psikolojik) yardım, hatta gerekiyorsa çocukların durumunu belirlemek için uzman yardımı almaları gerekir.
Ancak bu şekilde eşlerin özgür iradeleri ile karar vermeleri sağlanır. Bu nedenle boşanma davası açılmadan veya açıldıktan sonra tarafların uzlaşamadıkları noktalarda arabuluculuk hizmeti almaları önemlidir.
Arabulucu boşanmaya karar veremez! Bu kararı sadece aile hakimi verebilir. Taraflar, arabuluculuk desteği ile boşanmanın yan sonuçları olan tazminat, nafaka, mal paylaşımı gibi konularda anlaşarak, çekişmeli boşanma davasını anlaşmalı boşanma davasına döndürebilir ve hakimin daha kısa sürede karar vermesini sağlayabilirler.
Aile arabuluculuğu sayesinde eşleri her konuda uzlaştırarak ve kendi kararlarını kendilerinin almasını sağlayarak, boşanma sonucunda çocuklarının ve kendi geleceklerinin daha huzurlu ve barışçıl devam edeceği de açıktır.
Sonuç olarak; boşanma yargılamasında aile arabuluculuğunun çok önemli olduğu ve bu alanda özellikle nafaka, tazminat ve mal paylaşımı konularında, 6325 sayılı Arabuluculuk Kanunu kapsamında aile arabuluculuğu yapılabileceği, kanaatindeyim.
İrtibat telefonumuz: 0212 337 92 23 email: dusunce@milliyet.com.tr