Asya ve Avrupa arasında, Doğu-Batı güzergâhında, kuzey, güney ve orta koridor olmak üzere üç ana koridor bulunmaktadır. “Orta Koridor” olarak adlandırılan ve Çin’den başlayarak Orta Asya ve Hazar bölgesini ülkemiz üzerinden Avrupa’ya bağlayacak hat, tarihi İpek Yolu’nun bir devamı olarak büyük öneme sahiptir. Orta Koridor, Çin’den başlayarak Kazakistan ve Azerbaycan üzerinden Türkiye’ye ulaşmakta buradan da Avrupa’ya bağlanmaktadır. Bu tablo içinde Avrupa ve Asya’yı tarihsel olarak bağlayan İpek Yolu güzergâhı yeniden önem kazanmış, yeni bir süper güç olmaya aday Çin Halk Cumhuriyeti, Modern İpek Yolu’na yönelik çok önemli bir açılım başlatmıştır. “Bir Kuşak Bir Yol Projesi” olarak adlandırılan ve Mart 2015’te Vizyon Belgesi yayınlanan girişim çerçevesinde Çin; Asya, Avrupa ve Ortadoğu’yu birbirine bağlayan devasa bir altyapı ve ulaşım, yatırım, enerji ve ticaret ağı oluşturmayı amaçlamaktadır. Ülkelerimizin bu artan ticaret hacminden ve yatırım ortamından daha fazla pay sahibi olmasını sağlamak için ana ulaştırma koridorları üzerinde yer almak ve ulaştırma altyapılarımızı bu bakış açısıyla ele almak zorundayız.
‘Takip ediyoruz’
Hatta Sayın Cumhurbaşkanımız, 29-30 Temmuz 2015 tarihlerinde Çin Halk Cumhuriyeti’ne gerçekleştirdikleri resmi ziyarette, ÇHC Devlet Başkanı Xi Jinping ile görüşmelerinde, Bir Kuşak Bir Yol Projesi’ni dikkatle ve takdirle takip ettiğimizi belirtmiştir. Söz konusu projenin gerek bölge ülkeleri arasındaki entegrasyonun artırılması gerekse bölge ülkelerinin küresel ekonomiye daha iyi bir biçimde entegre olmaları bakımından önemli fırsatlar sunduğunun da altını çizmişlerdir. Sayın Cumhurbaşkanımız, Çin’in girişimiyle kuruluş çalışmaları başlayan Asya Altyapı Yatırım Bankası’nı desteklediğimizi, Türkiye’nin 2.6 milyar ABD Doları sermaye katkı payı ve yüzde 2.52 oy hakkı ile 11. büyük hissedar olarak bankanın kurucu üyeleri arasında yer aldığına da dikkat çekmiştir.
Orta Koridor’la uyumlu
Bilindiği gibi Türkiye tarafından “Modern İpek Yolu Projesi” olarak da adlandırılan “Orta Koridor” da Bir Kuşak Bir Yol Projesi ile tamamen uyumludur. Bu itibarla Türkiye olarak, Orta Koridor yaklaşımımızla Çin’in “Bir Kuşak Bir Yol Projesi’ne ilişkin aktif bir diplomasi başlattık. Bu noktada da ülkemizin ulaştırma politikalarının temel ekseni, Çin’den Londra’ya kesintisiz bir taşımacılık hattı sağlamak üzere büyük ölçekli altyapı yatırımları gerçekleştirmek olmuştur. Uzakdoğu’dan Avrupa’ya kadar uzanan, yüzyıllar boyunca ticaret kervanlarının güzergâhı olarak yerini almış tarihi İpek Yolu’nun Orta Koridorda geliştirilmesi için hem Anadolu’da hem de Kafkasya ve Orta Asya’da demiryolu ağlarının teşkil edilmesi ve karayollarının entegrasyonu konularında uzun süreden beri bölge ülkeleriyle çalışmalarımız yakından devam etmektedir. Bu amaç doğrultusunda da Asya-Avrupa-Ortadoğu ekseninde çok yönlü ulaşım ağını geliştirmek için önemli adımlar atarken, ülke içerisinde doğu-batı ve kuzey-güney ekseninde ulaşım bağlantısını geliştirecek projeleri de hataya geçiriyoruz.
Tüm yollar birleşiyor
Geçen yıl açılan Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu hattı da Çin’den ve Orta Asya’dan ülkemize ulaşan tüm yolları birleştiren bir altyapı olarak bu noktada çok büyük önem taşıyor. Bu proje sadece 3 ülkeyi birleştirmiyor. İngiltere’yi, Fransa’yı, Belçika’yı, Almanya’yı, Avusturya’yı, Macaristan’ı, Sırbistan’ı, Bulgaristan’ı, Türkiye’yi, Gürcistan’ı, Azerbaycan’ı, Kazakistan’ı, Türkmenistan’ı ve Çin’i birbirine bağlıyor. Bakü’den Kars’a uzanan 829 km’lik bir demiryolu hattı, Hazar Geçişli Orta Koridor hattının önemli bir parçasını tamamlıyor. Lakin bu projenin önemi önümüzdeki yıllarda çok daha iyi anlaşılacaktır. Çünkü Çin ve Avrupa arasındaki ticaret bugün, günde 1.5 milyar doları bulan boyutlara ulaştı. Bu ticaret akışının artarak devam etmesi ve 5-6 yıl içinde günde 2 milyar doları geçmesi bekleniyor. Bu kapsamda Bakü-Tiflis Kars Demiryolu hattının tam kapasite ile çalışabilmesi için; hattın tamamlayıcısı olan yolların bitirilmesi hayati önem taşıyor. Bu nedenle diğer yandan Marmaray Tüp Geçidi, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Kuzey Marmara Otoyolu ve Avrasya Tüneli, Osmangazi Köprüsü, hızlı tren ve yüksek hızlı tren hatları, Kuzey Ege Limanı, Gebze Orhangazi-İzmir Otoyolu, 1915 Çanakkale Köprüsü, İstanbul Havalimanı gibi mega projelerle de bu koridorun sağladığı yararı ve önemi artırıyoruz.
21 lojistik merkezi
Özellikle de bu koridorun devamı olacak bu dev projeleri kamu özel ortaklığı ile hayata geçirerek hem hızlı, hem daha az maliyetle, hem de özel sektör dinamiğini kullanarak gerçekleştiriyoruz. Sınırlı kaynaklarımızla sınırsız ihtiyaçları karşılıyoruz. Ayrıca Anadolu, Kafkasya, Orta Asya ve Çin’den gelecek taşımacılık talebini cevap verebilmemiz için tüm ulaşım modlarını bir araya getirmek için de tüm bu yatırımları bir çatı altında birleştiren lojistik köyleri de kurmaya da başladık. Bu kapsamda yapımı planlanan 21 lojistik merkezin 9’u işletmeye açıldı. Mersin ve Konya (Kayacık) lojistik merkezlerini de tamamladık. Kars lojistik merkezinin yapımı devam ediyor. 8’inin ise ihale, proje ve kamulaştırma çalışmalarını sürdürüyoruz. İnanıyorum ki lojistik sektörüne yaptığımız her türlü yatırım, potansiyeli 2 trilyon doları aşan Doğu-Batı ve Kuzey-Güney mal akışının kavşak noktasında bulunan ülkelerimizi etkin bir lojistik üs haline getirecektir.
Bu coğrafyanın dönemi
Çünkü Bir Kuşak Bir Yol Projesi coğrafyamızın geleceğini yeniden şekillendirecek ve gelecek dönem, bizim coğrafyamızın içinde bulunduğu bölgelerin dönemi olacaktır. İnanıyoruz ki; Anadolu, Kafkasya ve Orta Asya üçgeninde taşımacılık orta vadede şu anki ekonomik büyüklüğünün birkaç katına ulaşacaktır. Tabi ki bu koridor, sadece ekonomik değil halklar arasında kültürel ve sosyal etkileşimi de sağlayacak niteliktedir. Keza Yeni İpek Yolu’nun Çin sınırları içerisinde toplam on eyaletten geçen uzunluğu 4 bin 395 km, güzergâh ülkelerinde ise 109 bin km’nin üzerindedir.
Türkiye için önemli
Doğu, Orta ve Batı Asya ile Orta, Güney ve Batı Avrupa’daki 60’tan fazla ülkede kapsadığı alan 40 milyon km2’yi aşmıştır. Bu rakamlar, dünya yüzölçümünün yüzde 26’sını ve 4.4 milyar ile dünya nüfusunun yüzde 63’ünü oluşturmaktadır. Aynı zamanda dünya ekonomisinin de yüzde 29’una karşılık gelmektedir. Bu da Çin tarafından başlatılan Bir Kuşak Bir Yol Projesi’nin neden Türkiye için bu kadar önemli olduğunu gözler önüne sermektedir.