Bilişim çağı ve okul tartışması

Doç. Dr. Mustafa YAVUZ
Yükseköğrenimini Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde tamamladı. Aynı üniversitede Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı’nda yüksek lisans ve doktora eğitimi yaptı. University of Wiskonsin Oskosh, Eğitim Fakültesi Eğitim Liderliği Bölümü’nde çalışmalarda bulundu. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı başkanı olarak görev yapmaktadır. Karşılaştırmalı Eğitim, Karşılaştırmalı Eğitim Yönetimi, Eğitim Liderliği dersleri vermektedir.

Bilginin okulun ve öğretmenin tekelinden çıkması, kolay ulaşılabilir, hızlı üretilip tüketilebilen adeta ticarî ürün haline gelmesi durumu, okulları sorgulanır hale getirmiştir. Bunun yanı sıra insan ihtiyaçlarının ve beklentilerinin çeşitlenmesi okulları bu talepleri karşılayamaz duruma getirmektedir. Sanayi toplumunda öne çıkan kitlesel üretim zamanla yerini bireysel üretime, kişiye özgü tasarıma, üretimi satış sonrası sürdürülen ürünlere bırakmıştır. Özellikle akıllı telefonlar, tabletler gibi üretimi satıştan önce tamamlanmayan, güncellemelerle satış sonrasında da devam eden, üreticisi ile satış sonrası bağlantısı kesilmeyen, çoklu üreticiye sahip ürünler gibi yeni üretim biçimlerinin dinamizmi ile okul baş edememektedir.

BİLGİNİN ÜRETİMİ
Okul mezuniyet sonrası öğrencilerle bağlantısını neredeyse tamamen koparmakta hem öğrencilerine hem de mezunlarına hızlı üretilen ve tüketilen bilginin üreticisi olarak yeterince işlev görememektedir. Daha dinamik ve okul düzeyinde hazırlanacak programlar ile kendi kendilerini yönetebilen beyin olarak örgütlenmiş bir okul modeli çıkarabilir. Kendi kendini yönetebilen okul modeli, okulları farklı ihtiyaçlara cevap verebilecek duruma getirebilir. Raf ömrü kısalan bilginin üretilmesinde okulu bu dinamik yapıya kavuşturmadığımız takdirde eğitime sistem içerisinde aktif roller almayan kişi ve grupların baskısı aratacak, artan bu baskılar okulda amaç kaymasına ve pedagojiden yoksun uygulamalara neden olabilecektir. Dolayısıyla okulu, sistemin içerisinde olan insanların gerçek bir açık sistem haline getirerek sürekli iyileştirmesi kaçınılmaz görünmektedir.

BİLGİNİN ÖZELLİĞİ
Bilginin giderek sahibi belirsizleşmekte ve tek kullanımlık hale gelmektedir. Bunun yanı sıra bilginin sınır tanımaz özelliği, üretim yerinin belirsizleşmesine ve üretilen bilginin kişilerle değil takım çalışmasının bir ürünü olması nedeniyle daha çok kurumlarla anılmaya başlamasına neden olmaktadır. Ayrıca günümüzde bilgi, toplumsal barışın sağlandığı demokrasinin daha çok kurumsallaştığı, serbest rekabet ortamının oluştuğu ve yetişkin eğitim düzeyinin daha yüksek olduğu toplumların bir ürünü durumundadır. Bu durum 21. yy’da eğitime yeni kavramlar ve anlamlar yüklemektedir.
21 YY. Eğitiminin Anahtar Kelimeleri:
l Farklılığı kabul etme
l Sorumluluk üstlenebilme
l Yaşam boyu öğrenmeye bağlılık
l Esneklik
l Öğrenci dostu olma
l İşbirliği
l Problem çözebilme
l Takım ruhu
l İletişim
l Adalet
l Saygı
l Dürüstlük.
l Eleştirel düşünme
l Özgüven
l Öğrenmede bireysel farklılıkları dikkate alma
l Küresel öğrenme kaynaklarına ulaşabilme
l Pozitif ilişkiler
l Yaşam becerileri
l Bütün öğrencilerin öğrenebileceğini kabul etme
l Sürekli gelişme
l Çok yönlülük
l Çevreye duyarlılık
Önümüzdekİ 10 YIL
Yukarıda sayılan anahtar kelimeler hem bilginin doğrudan üretimine hem de bilginin üretimi için gerekli kurumsal ve toplumsal iklim için tıpkı bitkilerin ihtiyaç duyduğu hava, su ve toprak işlevini görmektedir.
Önümüzdeki on yılda başarmamız gerekenler:
l Öğrencinin başarısına etki eden değişkenlerin sınırlandırılması
l Bütün öğrencilerin öğrenebileceğine inanç duyma
l Ders dışı programın her öğrenciyi kapsayacak şekilde düzenlenmesi
lAile-okul işbirliğinin artırılması
l Bireyselleştirilmiş eğitim uygulamalarına ağırlık verilmesi
l Mevcut bilgiyi öğrenmenin yanı sıra bilgi üretebilme
l Süreci de kapsayan çok boyutlu ölçme ve değerlendirme
l Seçmeli derslere öğrencilerin karar verebilmesi
l Yönetici ve öğretmen özgürlüğü, saydamlık ve hesap verebilirlik
l Okul öncesi eğitimin yaygınlaşması
l Geleneksel olmayan öğrencilere yönelik programlar
l Demokrasi ve hukuk kültürü kazandırma
lFarklılığın hayatın normal akışına uygun olduğunu kabul etme
l Yönetici ve öğretmenlerin lisansüstü eğitimi