Dr. Ümit Aktaş

Dr. Ümit Aktaş

umit.aktas@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Ömre ömür katan yaşam stratejileri, her gün bir yenisi çıkan detoks diyetleri ve etkisi kanıtlanmış süper besinler... Kötü beslenmenin zararını hiçbir detoks programı düzeltemez ve hayatınızdan çaldığı yılları hiçbir süper besin yerine geri koyamaz!

Uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmek istiyorsanız, her şeyden önce şekeri ve tüm işlenmiş yiyecekleri hayatınızdan çıkaracaksınız. Vücuda zarar veren, tüm dokuları yaşlandıran moleküller arasında en üst sırada şeker molekülü vardır. Mutfağınızda ne kadar çok, ne kadar çeşitli baharat varsa ve bu baharatları ne kadar çok kullanıyorsanız hücresel yaşlanmaya karşı o kadar dirençli olacağınızı biliyor muydunuz? Hatta tüm besinler arasında ORAC değeri en yüksek olanlar baharatlardır. Hazır yeri gelmişken bir yiyeceğin antioksidan gücünü gösteren ORAC değerinden de kısaca bahsedelim.

Haberin Devamı

Sindirim gibi vücudun sıradan metabolik faaliyetleri, modern yaşamda maruz kaldığımız toksinler hücrelere zarar veren başıboş oksijen moleküllerinin oluşmasına neden olur. Yaşlanmayı hızlandıran, hücresel faaliyetlerin bozulmasına neden olan bu tehdide karşı en iyi savunma hattınız ise antioksidanlardır.

ORAC ise (Oxygen Radical Absorbance Capacity/ Oksijen Radikal Absorbans Kapasitesi) besinleri antioksidan kapasitelerine göre değerlendirme metodudur.

Aşağıda en yüksek ORAC değerlerine sahip olan bazı besinlerden bir derleme yer alıyor. Baharatların listenin en üstlerinde yer aldığını gördüğünüzde bu değerli besinlere hak ettikleri değeri vermeniz umuduyla.

Az ye uzun yaşa

Bilim insanları az yemek yemenin yaşlanmayı yavaşlatmada, ömrü uzatmada etkili olduğu konusunda hemfikir olsalar da, bunun nedeni ve nasılı tam olarak bilinmiyor. Ama bazı teoriler var. Bunlardan en çok rağbet görenin merkezinde ise serbest radikaller bulunuyor. Bu görüşe göre az yemek, vücudun daha az serbest radikal üretmesine neden oluyor.

2016 yılında yayınlanan araştırma(1) için yaşlanma süreci insanlarınkiyle aynı olan primatlar, maymunlar incelendi hem de tam 27 sene boyunca. Yedikleri yüzde 30 azaltılan bir maymun, çalışma yayınladığında insan ömrüyle 130 seneye eşdeğer bir yaşa ulaşmıştı. Araştırmaya şöyle bir not düşülmüş: “Konvensiyonel tıp yaşlanmayı kanserle, kalp hastalıklarıyla ya da dejenaratif hastalıklarla savaşmak olarak görüyor. Ama kalori kısıtlaması ile tek tek hastalıkların peşinden gitmek yerine hepsinin altında yatan ana faktöre müdahale etmiş oluyorsunuz.”

Haberin Devamı

Peynir altı suyunun faydaları

Peynir altı suyunun çok faydalı olduğunu duymuşsunuzdur. Peki, bu besinin vücuttaki anti-aging etkisinin kalori kısıtlamasına benzer bir mekanizmayla işlediğini biliyor muydunuz? Bir araştırma(2), peynir altı suyunun hücrelerin enerji santralleri olan mitokondrilerin üretimini tetiklediğini gösteriyordu aynı kalori kısıtlamasında olduğu gibi. Çalışmaya göre peynir altı suyu yaşam süresinden sorumlu bir genin ifadesini de artırıyordu.

Ama sakın faydalıymış diye gidip ‘whey protein’ diye satılan protein tozlarından falan almaya kalkışmayın. İçlerinde ne olduğu belirsiz bu tozlar yerine kendi peynir altı suyunuzu kendiniz hazırlayın. Yapması çok kolay!

Haberin Devamı

Bir kilo günlük sütü kaynatın. İçine dörtte bir çay bardağı limon suyu ekleyin. Süt kesildiğinde tülbentten geçirerek süzün. Elde ettiğiniz su peynir altı suyudur, tülbendin üstünde kalan ise lor peyniridir. Afiyet şifa olsun.

Uzun yaşamın sırrı

Yaşam için probiyotik

Probiyotik zengini fermente yiyeceklerin sağlık için elzem olduğunu artık biliyorsunuz. 2015’te Japonya’da yapılan ve 50 yaş üstü 23 bin kişinin katıldığı bir araştırma(3), Bifidobacteria longum bakterisinin önemli anti-aging faydaları olduğunu gösteriyor. Buna göre düzenli olarak Bifidobacteria longum bakterisi ile zenginleştirilmiş süt içenlerin hafızaları daha keskin, kemikleri daha güçlüydü. Sağlığın temeli olan dost bakterilerin anti-aging fayda sağlaması şaşırtıcı değil. Peki, yaşlanmaya karşı güçlü bir savunma hattı oluşturduğu söylenen şu Bifidobacteria longum bakterisini nereden, nasıl bulacağız? Çok kolay. Ev yoğurdu yiyin, elma sirkesi, lahana turşusu tüketin. Hepsinde bol bol Bifidobacteria longum var.

Yaşama sevincini hafife almayın!

Sağlığın temeli mutluluktur. İstediğiniz kadar doğru beslenin eğer yaşama sevincinizi kaybederseniz sağlığınızdan olur, ömrünüzden çalarsınız. Uzun yaşamın bir sırrı varsa o da mutluluktur- bunu ben değil bilim söylüyor. Uzun yaşamla ilgili daha önce yapılmış olan tam 130 araştırmanın bulgularını inceleyen bir çalışmaya(4) göre, mutlu insanlar mutsuz olanlara kıyasla daha sağlıklı ve daha uzun bir ömür sürüyor. Pozitif düşüncenin, sevginin ve yaşama sevincinin gücünü
sakın hafife almayın! Sevgiyle, sağlıkla kalın…

Uzun yaşamın sırrı

ANTİOKSİDAN GÜÇLER

Bazı baharatların ORAC değerleri…

Sumak........................... 706250

Karanfil......................... 290283

Kekik, kuru.................. 175295

Biberiye, kuru............. 165280

Nane, kuru................... 160820

Tarçın, toz.................... 131420

Zerdeçal, toz............... 127068

Kuşburnu..................... 96150

Fesleğen, kuru........... 61063

Kimyon......................... 50372

Zencefil, toz................ 39041

Kekik, taze................... 13978

Enginar......................... 9416

Barbunya fasulye...... 8606

Sarımsak...................... 5708

1 “Caloric restriction improves health and survival of rhesus monkeys” Mattison JA, Colman RJ, Beasley TM, Nature Communications, 2017; 8: 14063

2 “Mitochondrial sirtuins” Hirschey MD, Shimazu T, Verdin E. Biochim Biophys Acta. 2010 Aug;1804(8):1645-51

3 “Nationwide survey on the health status of 20,000 middle-aged to elderly men and women in Japan” Minami, J., & Yanagisawa , (2015, March) Society for Bioscience, Biotechnology, and Agrochemistry

4 “ Happy People Live Longer: Subjective Well-Being Contributes to Health and Longevity.” Ed Diener, Micaela Y. Chan. Applied Psychology: Health and Well-Being, 2011; DOI: 10.1111/j.1758-0854.2010.01045.