Balın şifa ömrü bir yıl!

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nin bilimsel çalışmasına göre, ısı veya ışık gören, depolama süresi 18 aydan daha uzun balın tıbbi etkileri ve vitamin miktarları dramatik olarak düşüyor. Prof. Dr. Mehmet Emin Duru, “Balın fonksiyonel özelliklerinden ve tıbbi etkilerinden faydalanmak için bir yıl içinde tüketilmeli” diyor.

Kaynak tüketmeyen bir faaliyet arıcılık. Doğa ve çevre dostu. Bu yüzden de gelişiyor, önem kazanıyor. Türkiye bal üretiminde Çin’den sonra dünya ikincisi.

Dünyanın çam balı üretiminin yüzde 90’dan fazlası bizde. Tüm zorluklara karşın ‘en iyiyi üretme’ çabasındaki üreticilerimiz bir yandan da dünyaya şifa dağıtıyor.

Arıcılık konusunda değerli bir otorite Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Gıda Analizleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Mehmet Emin Duru, öyle önemli çalışmalar yaptı ki, tarihsel... ‘Türkiye hak ettiği değeri bulsun’ istiyor. İşte dünya çapında saygın bilim insanlarımızdan Prof. Dr. Mehmet Emin Duru’nun saptamaları:

COĞRAFİ İŞARET ŞART: Ülkemizdeki ballar üzerine iki büyük proje yapıldı. Bunlarda yürütücü ve danışman olarak görev yaptım.

Bal çeşit ve üretim kapasitemiz yüksek olmasına rağmen monofloral ballarımızın kimliği, kalitesi, kimyasal bileşenleri, vitaminleri, fenolik bileşikleri, organik asitleri ve minerallerinin yanı sıra, kimyasal, biyolojik ve tıbbi aktiviteleri hakkında bilimsel çalışma yok denecek kadar az.

Bu durum ballarımızın pazarlanması noktasında ulusal ve uluslararası pazarlarda haksız rekabete uğramasının yanı sıra ülke ekonomisi açısından da önemli bir katma değer kaybına yol açmaktadır.

Bu probleme çözüm olması ve uluslararası pazardaki rekabette avantaj sağlaması için ülkemizde ticari potansiyeli olan ballar üzerine geniş çaplı araştırmalar yapıldı. Monofloral ballar olan, kestane, geven, ayçiçeği, narenciye ve pamuk balı araştırmalarından elde edilen veriler ışığında coğrafi işaret başvurusu büyük önem taşımaktadır.

Çalışmalar ile tağşişi belirleme ve sahteciliğin kontrolü noktasında da önemli avantajlar sağlanmıştır.

YÜZDE 92’Sİ TÜRKİYE’DE: Ballarımıza ait karakteristik bileşikleri optimize ettik. Dünya çam balı üretiminin yüzde 92’si Türkiye’de. Türkiye’deki üretimin de yaklaşık yüzde 75’lik kısmı Muğla’da. Kalitesi, aroması ve içerdiği besin maddeleriyle beğeni kazanan Türk çam balının büyük bir kısmı Avrupa Birliği ülkelerine ihraç edilmektedir.

Türk çam balının kimyasal içeriği ve kalitesi üzerine uluslararası literatürde bilimsel çalışma çok az. Bu konuda oluşan boşluk ve bilimsel olarak çam balımızın tanıtılamamış olmasının bir sonucu olarak, çam balımız uluslararası pazarda hak ettiği ekonomik değeri yakalayamamıştır.

Oysa tadı, aroması ve özellikle de kristalleşmemesinden dolayı Almanya başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde tüketicinin beğenisini kazanmıştır.

BAL BİR YILDA TÜKETİLMELİ: Bir bilimsel çalışmamız var. Yayımlanacak. Bu çalışmada ısı veya ışık görmesinin ve depolama süresinin balın çeşitli tıbbi etkilerini ve vitamin miktarlarını dramatik olarak düşürdüğünü belirledik.

Bal uygun koşullarda yıllarca depolanabilir, herhangi bir olumsuz etkisi yok. Ancak 18 aydan daha fazla depolanan balların fonksiyonel özellikleri ve tıbbi etkilerinin dramatik olarak azaldığını da tespit ettik.

Bu durum, balın fonksiyonel özelliklerinden ve tıbbi etkilerinden faydalanmak için ısıl işlem yapılmamasını, güneş ışığına maruz kalmadan depolanmasını ve bir yıl içinde tüketilmesi gerektiğini göstermektedir.

NEDEN MANUKA BALI GİBİ OLMASIN: Bal Tebliği’nde “çam balı” ayrı bir sütunda yer aldı, önemli. ISO standartları yayınlandı.

Gelinen bu nokta çam balımız açısından gurur vericidir. Bu süreçte ömrünü arıcılığa adamış olan Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği (TAB) Başkanı Ziya Şahin başta olmak üzere emeği geçen herkese teşekkür ederim. Yeni Zelanda’da üretilen Manuka balında izlenen politikada olduğu gibi, çam balının, yine uluslararası düzeyde, çok çeşitli kimyasal, biyolojik ve tıbbi özelliklerinin araştırılarak, verilerin periyodik olarak yayınlanması gerekmektedir.

Dünyanın en büyük üreticisi ve ihracatında söz sahibi olduğumuz çam balının kimliği ve tıbbi özellikleri üzerine yeteri kadar bilimsel araştırmaların yapılmamış olması, balımızın uluslararası pazardaki tanınırlığını olumsuz etkilemekte ve pazardaki gerçek değerine ulaşması noktasında problem oluşturmaktadır.

Oysa çam balının tıbbi aktiviteler bakımından Manuka balından geri kalır tarafı olmadığı gibi, birçok tıbbi aktiviteye sahip protokateşik asit taşıması çam balına çok önemli değer katmaktadır. Bunlara ilaveten, apiterapi ürünlerinde standardize edilmiş bal olarak kullanılabilme potansiyelinin yüksekliği, çam balını Manuka balından daha avantajlı hale getirmektedir.

Yemde hangisi doğru?

Hayvancılık sektöründeki sorunlar ortada. Girdiler büyük artış gösterdi ve çiftlik sahipleri ile hayvan yetiştiricileri, özellikle artışlardan şikayetçi. Yemde hangi model uygulanmalı?

Çok sayıda temasta bulunan, fikir ve önerileri dinleyen biri olarak şunu söyleyebilirim: Tarımsal destekler yeniden ele alınmalı ve sadeleştirilmeli. Belki sadece et, süt primi, AB onaylı çiftlik destek primleri devam etmeli. Yem desteği kafa karıştırıcı. Bazı çiftçiler kendi yemini kendi yapıyor. Üstelik yem desteği kötü niyetli bazı işletmeciler için de iştah kabartıcı bir seçenek olabilir. Primlerin artırılması ve her ay ödenmesi de etkin bir çözüm. Yem sektöründe üçte iki maliyetse hedef bu olmalı.

İklim krizine karşı metaverse’sel çözüm

Metaverse ilgisi yayılıyor. Metaverse’te iklim krizi ile mücadele yolları da aranıyor, konuşuluyor. Yani evren ötesinde de iklim krizi var.

Şans şu, burada etkin mücadele gerçekleşirse ve çözüm bulunursa dünya için de yeni umut. Yeni heyecan, hatta çıkış yolu.

Bu anlamda Birleşmiş Milletler de (BM) devrede.

Her ne kadar son Rusya – Ukrayna savaşında puan kaybetse de hiç değilse iklim krizinde ön alma ve dünyada birçok kesimden destek alma beklentisinde. Daha doğrusu bir umut.

İklim krizi bir şekilde çözülecek. Çünkü başka dünya yok! O yüzden de metaverse dünyası, hatta sosyal medya uygulamaları da devrede. Hatta çizgi fimler bile. Çocuklardan başlanarak ciddi bir kampanya... Bilinçlendirme, öğretme ve çözüm arama...

Hatta bizden tanıdık uygulamalar da var Kral Şakir gibi. Hem görsel, hem mantıksal çözüm arayışları...

İklim krizine metaverse’sel çözümler elbette önemli. İyiye, güzele giden yolda evren ötesi arayışlar...