MEVSİMSEL GRİP

Sayın Sağlık Bakanımız, televizyon konuşmasında, “Bu mevsimin mevsimsel gribi koronadır” dedi. Peki, nedir bu mevsimsel grip? Mevsimsel grip, dünyanın her yerinde dolaşan influenza yani grip virüslerinin neden olduğu bir solunum yolu enfeksiyonudur. Dört tip mevsimsel influenza virüsü vardır. Bunlar tip A, B, C ve D’dir. Ancak sadece A ve B tipi insanlarda yaygın hastalığa sebep olur. Kişinin genel sağlığına bağlı olarak hastaneye yatış ve ölümle sonuçlanan hastalıklara neden olabilir. Genel sağlığı ve bağışıklığı iyi olan insanlar ateş ve diğer belirtilerden müdahaleye gerek kalmadan yaklaşık bir hafta içinde kurtulur. Mevsimsel grip, ani başlayan ateş, öksürük, baş ağrısı, kas ve eklem ağrısı, şiddetli halsizlik, boğaz ağrısı ve burun akıntısıyla karakterizedir. Gripte öksürük şiddetli olabilir ve uzun sürebilir. Bu belirtilerle Kovid-19’a çok benzer ve karıştırılabilir. Ancak yapılan testlerle kolayca farkı ortaya çıkmaktadır. Ağızdan ve burundan alınan sürüntü örnekleriyle yapılan testlerde kısa zamanda sonuç çıkmaktadır. Ve günümüz pandemi koşullarında ihmal edilmeden bu testler yapılmalıdır. Hastaneye yatış ve ölüm esas olarak genel sağlık durumu iyi olmayan ya da hastalıkları olan yaşlılar veya çok küçük çocuklar gibi yüksek risk grupları arasında meydana gelir. Gelişmiş ülkelerde yapılan çalışmalarda, grip sebepli ölümlerin çoğu 65 yaş ve üzerindeki kişilerde meydana geldiği bulunmuştur. Bu yüzden 65 yaş üstü risk grubu olarak belirlenmiştir. Beş yaşın altındaki çocuklarda ise mevsimsel gribe bağlı ölümlerinin %99’u gelişmemiş ülkelerde olmaktadır. Grip virüsü ile enfekte olduklarında kronik kalp, akciğer, böbrek, metabolik, nörogelişimsel, karaciğer veya kan hastalıkları olanlar; kemoterapi alanlar veya steroit kullananlar, hamile kadınlar ve AIDS hastaları yüksek risk grubundadır.

Mevsimsel grip, kalabalık alanlarda hızla bulaşarak kolayca yayılır. Yayılma şekli Kovid-19’a benzer. Taşıyıcı bir kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında, virüs içeren damlacıklar hava da bir metreye kadar yayılabilir. Bu damlacıkların yakındaki kişiler tarafından solunmasıyla ya da ellerle temas edilip, kirli ellerin ağız ve buruna götürülmesiyle bulaşabilir. Virüsün vücuda alınmasında hastalığa kadar geçen kuluçka süresi yaklaşık iki gündür, ancak dört güne kadar çıkabilir.

Hastalığı önlemenin en etkili yolu aşıdır. Güvenli ve etkili aşılar yaklaşık 60 yıldan uzun süredir kullanılmaktadır. Sağlıklı yetişkinlerde grip aşısı, hastalığa sebep olan virüsler aşıdaki virüslerle tam olarak eşleşmediğinde bile koruma sağlarken, yaşlılar arasında hastalığı önlemede daha az etkili olabilir. Yine de hastalığın şiddetini ve ölüm vakalarını azaltır. Aşı, özellikle yüksek risk altındaki kişiler için önemlidir. Ancak kişilerin bol vitaminli beslenmeleri, vücut dirençlerini artırıcı takviyeler kullanmaları da faydalı olacaktır.

AĞZIN AÇIK UYUMA

Gece uykusunda burundan nefes alamama sebebiyle ağız açık bir şekilde uyunduğunda ağız diş yapısında bozukluklar olabilir. Özellikle erken çocukluk döneminde büyüme ve gelişim devam ederken ağzı açık uyunuyorsa özellikle üst çene bölgesinde çene darlığı meydana gelebilir. Oluşan darlığa bağlı olarak ağız ve çenede kapanış bozukluğu ve diş çapraşıklıkları görülebilir. Aynı şekilde yetişkin bireylerde de ağız açık uyuma ve horlamalar bazı dişlerde bozulmalara neden olabilir. Ağızı açık uyumanın başlıca sebebi burun ve geniz bölgesinde solunum yolunun darlığıdır. Gece ağız acık uyunduğunda sabah oluşan ağız kuruluğu ile uyanırsınız. Sürekli hava akımı tükürüğü kurutarak, tükürüğün dişleri yıkama ve bakteri asitlerini seyreltme işlevini engeller. Bu da diş çürükleri ve diş eti hastalıklarına sebep olur. Bu sebeplerden, çocuk ya da büyük olsun, bu sorunun tedavisi ertelenmemelidir.

DİŞ MACUNUNDA NE VAR?

Diş macunu içeriğinde yer alan maddelerin ana amaçları mekanik temizliği yapmak ve dişin mineral yapısını güçlendirmektir. Bu sebeple içindeki maddelerin oranları kişinin ihtiyacına uygun olarak aldığı macunlarda değişiklik gösterir. Magnezyum karbonat, silika, kalsiyum karbonat veya fosfat tuzları gibi nazik aşındırıcılar beyazlatıcı diş macunlarında çok iken, florür gibi diş minesini güçlendirmeye yardımcı maddeler hassasiyet giderici diş macunlarında yüksek orandadır. Bunun dışında diş macununda sakarin gibi tatlandırıcılar, gliserol, deniz yosunu gibi macunun kıvamını koruyan maddeler, köpürmeyi sağlayan ajanlar da bulunur. Peki, hangi macunu seçmeliyiz? Çok diş taşınız oluyorsa içinde çinko sitrat içeren diş macunları tercih edilebilir. Diş hassasiyetiniz varsa florürlü, içinde sodyum klorür veya yüksek arginin bulunan macunları seçebilirsiniz. Dişin doğal renginin beyazlatılmasında karbamit peroksit içeren diş macunları etkilidir. Tüm bu maddeler kimyasaldır ve fırçalamadan sonra ağız güzelce çalkalanmalıdır. Macun yutulmamalıdır.