Bağışıklık sisteminin iyi çalışması için vitaminlere ihtiyaç vardır ancak her şeyde olduğu gibi gereğinden fazlası zararlı olabilir.
Her zaman vitaminlerin faydalarından bahsedilir. Yediğimiz içtiğimiz gıdalar içerdiği vitamin oranına göre bizim için değer taşır. Buna dikkat ederek besleniriz. Bu da yetmez, zaman zaman ilaç haline gelmiş şekliyle takviye yaparız. Bağışıklığımızı yüksek tutmaya yardımcı olan, bizi hastalıklardan koruyan, eksikliğinde bazı hastalıkların ortaya çıktığı vitaminler gereğinden fazla miktarda alındığında vücut için zararlı hale gelebilir. Vitaminler içerdiği kimyasal özelliğe göre yağda eriyenler ve suda eriyenler olarak ikiye ayrılır. Suda eriyen B ve C vitaminleri vücutta birikmez. B ve C vitaminleri suda eriyen vitaminlerdir. Fazla alınsa da vücutta birikmez böbrek yoluyla atılırlar. Ancak bunlar da gereğinin üzerinde çok yüksek dozda alınırsa bir takım zararları ortaya çıkabilir.
C vitamini fazlalığı
Normalde yiyeceklerle yeterince vücuda alınabilen C vitamini günde 2 gramdan fazla alındığında karın ağrısı, bulantı ve kusmaya sebep olabilir. Uzun süreli ve yüksek doz kullanımıyla böbrek taşı oluşabilir. Demir preparatı kullanan hastalarda emilimini artırarak demir yüklenmesine neden olabilir. Günde bir gramın üzerinde alındığında, idrarda bakılan şeker ölçümlerini bozar. Ayrıca bazı enzim eksikliği olan hastalarda kan hücrelerinin yıkımına neden olabilir.
B6 vitamini fazlalığı
Ellerde ve ayaklarda uyuşma ve his kaybına neden olabilir.
A vitamini fazlalığı
Yağda eriyen A, D, E ve K vitaminleri vücutta birikebilir. Çocuklarda, yaşlılarda, karaciğer hastalığı olan kişilerde, karaciğer fonksiyonlarını bozacak şekilde alkol ya da ilaç kullanan kişilerde yüksek doz A vitaminine bağlı zehirlenme daha çabuk gerçekleşir. Bu nedenle bu gruptaki kişilerin vitamin takviyesi yaparken A vitaminine karşı daha dikkatli olmaları gerekir. Gebe kadınlara yüksek doz A vitamini verildiğinde düşüklere, bebekte kalp ve kafa anomalilerine yol açtığı görülmüştür. Bazı klinik çalışmalar akciğer kanseri gelişme riski olan kişilerde A vitamininin öncü maddesi beta karotenin yüksek doz alımının kansere yakalanma riskini artırdığını ortaya koymuştur. A vitamini fazlalığında kafa içi basıncının artışı ile beraber baş dönmesi, çift görme, baş ağrısı, kasılma nöbetleri, uykuya eğilim, bulantı, kusma, iştahsızlık görülür. İlerleyen dönemde ise dalak ve karaciğer büyümesi ile beraber dudaklar ve avuç içlerinde soyulma, ciltte kuruma, saç dökülmesi, kemik ağrıları, kemiklerde şişlik, kalsiyum yükselmeleri, lenf bezlerinde büyüme, sinirlilik, huzursuzluk görülebilir.
D vitamini fazlalığı
Daha çok yaz mevsiminde güneş sayesinde ciltte üretilen D vitamini sıklıkla yetersizlik nedeniyle takviye gerektirir. Bağışıklığın kuvvetli olması ve kemik sağlığı açısından önemli olan bu vitamin mutlaka kandaki düzeyine bakılarak kullanılmalıdır. D vitamini fazlalığında ağız kuruluğu, gözde kızarma, cilt kuruluğu, kaşıntı, bulanık idrar, böbrek taşı, kanda kalsiyum yükselmesi, kas krampları, kabızlık, bulantı, kusma, kemik ağrıları, çarpıntı, kalp ritm problemleri, baş dönmesi gibi şikayetlere neden olabildiği gibi böbrek ve kalp yetersizliği de yapabilir.
E vitamini fazlalığı
E vitamini fazlası sindirim sistemi ile ilgili bazı şikayetlere yol açabilir. E vitamininin kan pıhtılaşmasını azaltıcı özelliği vardır. Özellikle kalp hastalarında çok sık kullandığımız kan sulandırıcı ilaçların etkisini artırdığından bu hastalarda E vitamini takviyesini yaparken çok dikkatli olmak gerekir. E vitamini fazlası insülin ihtiyacını azaltıp kandaki şeker oranının düşmesine sebep olabilir. Bu nedenle özellikle ilaç kullanan şeker hastalarında hipoglisemiye yol açabileceği için çok dikkatli kullanılmalıdır.
K vitamini fazlalığı
Vücutta K vitamini fazlalığı çok nadir görülür ancak K vitamininin fazla alınması, kanın pıhtılaşmasına ve damar tıkanıklığına, karaciğer fonksiyonlarında bozulmalara neden olabilir. Yüzde ateş basması, kaşıntı, kızarma, terleme ve göğüs sıkışması gibi şikayetlere neden olabilir. Son yapılan çalışmalarda özellikle A, C ve E vitaminlerinin fazla alınmasının kanser oluşumu ya da ilerlemesi ile bağlantısı olduğundan bahsedilmektedir. Enfeksiyon hastalıkları ve kanseri önlemede bağışıklık sisteminin kuvvetli olması gerekir. Bu sistemin iyi çalışması için de bu vitaminlere ihtiyaç vardır. Ancak her şeyde olduğu gibi gereğinden fazlası zarar verir.
Özay Şendir
Öğretmenlik ve sosyal statü
24 Kasım 2024
Didem Özel Tümer
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’dan ABD’ye YPG mesajı: Sineye çekmeyeceğiz
24 Kasım 2024
Abbas Güçlü
Öğretmenler neden mutsuz?
24 Kasım 2024
Zeynep Aktaş
Her şey faizlere kilitlendi
24 Kasım 2024
Ali Eyüboğlu
Aşkın Nur Yengi: ‘‘Rekabet derdimiz yoktu’’
24 Kasım 2024