Varisi önlemek ve tedavi etmek
Varisin en önde gelen sebebi fazla kilolardır. Zemin hazırlayan diğer bir sebep hareketsizliktir
Bir önceki yazımda varis ile ilgili bilgilendirmeyle beraber sebeplerinden bahsetmiştim. Her hastalıkta olduğu gibi bu hastalığı da önlemek için tedavinin de bir parçası olarak öncelikle sebeplerinin üzerine gitmek gerekir.
Varislerin en önde gelen sebebi fazla kilolardır. Obezite ve kilo fazlalığı birçok değişik hastalığa yol açtığı gibi varislerin de oluşması için zemin hazırlar. Dolayısıyla hem önlemek hem de kolay tedavi etmek için mutlaka fazla kiloların verilmesi gerekir. Sağlıklı beslenmek ve hareket kilo vermeyi kolaylaştırdığı gibi damar sağlığı için de çok önemlidir. Omega 3’den zengin balık, semizotu, keten tohumu, ceviz gibi yiyecekler, özellikle yaban mersini gibi mor renkte meyveler ile beraber yine değişik renklerdeki tüm meyveler, hem içerdikleri antioksidanlar sebebiyle damarların esnekliğini korumasına yardım eder hem de Omega 3 ve C vitamini, kan sulandırıcı özelliğiyle pıhtı oluşumuna engel olur. Ayrıca K vitamini açısından zengin yeşil yapraklı sebze ve salataların da bolca tüketilmesi öneririm. Bu yiyecekler bol lifin yanı sıra bol vitamin içerir ve düşük kalori içerdiği için de tok tutarak zayıflamaya yardımcı olur.
Varisin oluşumuna zemin hazırlayan diğer bir sebep de hareketsizliktir. Bacakların hareketiyle kasların kasılması damarlara masaj etkisi yaratıp dolaşımı da teşvik eder. Sadece yürüyüş bile kolayca ve her gün yapılacak en ideal spordur. Üstelik her yaşta rahatça yapılacak en güvenli egzersiz olarak da sayılabilir. Yaş ilerledikçe tıpkı cildimizdeki sarkmalar gibi damarlarımız da elastikiyetini kaybeder. Varis oluşumu da kolaylaşır. Damarlardaki bu yaşlanmayı geciktirmek için önerilen önlemlerden biri de yürüyüştür.
Hamilelik de varis oluşumunu kolaylaştıran önemli sebeplerdendir. Hem vücuttaki hormonal değişiklikler hem de içinde bebekle büyüyen rahmin damarlara yaptığı bası, varisin oluşumunu kolaylaştırır. Bu nedenle hamilelere varis çorabı giymeleri önerilir. Dinlenirken ayaklarını uzatmaları, yatarken mümkün olduğunca sol taraflarına yatarak uyumaları önerilir. Çünkü karında “vena kava” dediğimiz büyük bir toplardamar sağ tarafta bulunur ve bu tarafa yatarak uyuduklarında basıya maruz kalır ve toplardamar dolaşımını zorlar.
Varis oluşumunu engellemek adına otururken bacak bacak üstüne atmamaya da dikkat etmemiz gerekir. Bu oturuş şekli bacak dolaşımını olumsuz yönde etkileyeceğinden varislere de davetiye çıkarır. Uzun süreli oturulması gereken yolculuklarda belirli aralıklarda kalkıp dolaşmak veya mola vermek önerilir. Oturduğumuz yerde ayak bileğini hareketlendirerek yaptığımız egzersizler bacak kaslarını çalıştırarak hareketsizliğin verdiği olumsuz etkiyi azaltacaktır. Ayakta durmayı gerektiren meslek sahipleri ve varise genetik yatkınlığı olan kişilerin mümkün olduğunca sıklıkla koruyucu amaçlı varis çorabı kullanmaları önerilir. Uzanarak dinlenme halinde ayakları kalp seviyesinin üzerinde tutmak toplardamardaki dolaşımı da rahatlatacaktır. Sıcak ve saunanın olumsuz etkisi vardır. Hidroterapide sıcak ardına soğuk uygulamalarla bacaktaki kan dolaşımı uyarılarak hasta rahatlatılır.
AMELİYATSIZ YÖNTEMLER
Varis tedavisinde ilacın iyileştirici özelliği yoktur. Sadece kramp, ağrı gibi şikayetleri giderici ve pıhtı oluşumunu önleyici ilaçlar kullanılabilir. Ancak bunlar geçici çözüm sağlar. Transdermal lazer veya radyofrekans tedavisi ile skleroterapi dediğimiz bir iğne ile varislerin içine girip ilaç vererek yapılan tedavi özellikle 1 mm’den daha ince olan kılcal varis dediğimiz ince varislerde uygulanır. İlaç doğrudan veya halk arasında köpük tedavisi olarak bilinen şeklinde olduğu gibi köpürtülerek kullanılır. Kılcal varisler sadece kozmetik açıdan sorun yaratır. Pıhtı oluşumu gibi önemli sağlık sorunlarına yol açmaz.
Varisin saydığım bu ameliyatsız yöntemlerine ek olarak son zamanlarda kullanılan ve “glue kateteri” ile sorunlu damara girip içine yapıştırıcı sıkılarak damarın kendi üzerine yapışması sağlanır. Diğer yandan özellikle büyük varislere uygulanan cerrahi yöntemler sorunlu damarın küçük bir kesi ile çıkarılma tedavisidir.
