Çocuklarda obeziteyi önlemek

Ebeveynlerin ne yedikleri, içtikleri, yemek saatleri, spora verdikleri değer, kısacası sağlıklı yaşama verdikleri önemle çocukları için örnek olmaları gerekir

Çağımızın hastalığı obeziteyi önlemeye çocukluk çağından itibaren başlamak gerekir. Çocukluk çağında başlayan şişmanlık erişkin yaşlarda da devam ederek birçok sağlık sorununun ortaya çıkmasına neden olur. Şişmanlama vücutta yağ dokusunu oluşturan yağ hücrelerinin çapının büyümesi (hipertrofi) ve yağ hücre sayısındaki artış (hiperplazi) olarak tanımlanır. Çocukluk çağında bu artışla beraber başlayan şişmanlık çocuk büyüdükten sonra erişkin yaşa geldiği zaman diyet yaparak zayıfladığında yağ hücrelerinin çapı küçülür, kişi kilo kaybeder fakat hücre sayısı değişmediğinden en ufak bir şekilde diyetten çıkma ile beraber şişmanlık tekrar geri döner.

Çocukluk çağı obezitesinin sebepleri

Yanlış beslenme

Sağlıklı çocuk gürbüz olmalıdır gibi yanlış bir görüşten yola çıkarak anne babanın ve diğer aile büyüklerinin çocuğu yemeye zorlaması, çok yemeye alıştırması, ödül gibi sunulan şekerli yiyecekler bu soruna daha çok küçük yaşlarda zemin hazırlar.

Fiziksel aktivite azlığı

Kilo artışının sebebi alınan kaloriyle harcanan kalori arasındaki dengenin bozulmasıdır. Hiç hareket etmeyen birinde bazal metabolizma, büyüme, ısı oluşumu, doku yenilenmesi, enfeksiyonlara direnç nedeniyle bir kalori harcaması olur buna ek olarak yapılan fiziksel aktiviteye göre harcanan kalori de artar. Eskiye göre bu zamanlarda birçok çocuğun elindeki tabletler, bilgisayarlar, daha da çoğalmış televizyon kanalları, video oyunları çocukları hareketsiz kılmakta. Oysa dışarda, bahçede arkadaşları ile oynadığı oyunlar hem hareketini, hem daha doğal haliyle sosyalleşmesini, hem de toplum içinde nasıl hareket edeceğini, oyunun kuralını öğrenip ona uyması gerektiğini, paylaşmayı, birbirine destek olmayı ekip olmayı öğrenecektir.

Ailenin örnek olması

Çocuğun ilk eğitim yeri ailedir. Çocuk rol model olarak ilk önce en yakınındaki birini seçer. Bu nedenle iyi örnek olmak için kişilerin kendi davranışlarına, alışkanlıklarına çok dikkat etmesi gerekir. Ebeveynlerin sofra adabının yanında, ne yedikleri, ne içtikleri, yemek saatleri, harekete, spora verdikleri değer kısacası sağlıklı yaşama verdikleri önemle önce kendileri ve çocukları için örnek olmaları gerekir.

Genetik

Obezite oluşumunda genetik etmenlerin yüzde 25-80 oranında rol oynadığı düşünülür.

Çocuklarda şişmanlığın yol açtığı sağlık sorunları

Şişman çocuklar, iri ve erken gelişen çocuklardır. Ergenlikten
önce boyları ve kemik olgunlaşma düzeyleri yaşıtlarına göre ileridedir. Bu nedenle ergenlik belirtileri erken yaşta ortaya çıkar, büyüme erken yaşta tamamlanır. Böylece şişmanlık çocuklarda ergenliğin erken başlamasına yol açarak erişkin boyunun kısa kalmasına neden olur. Şişman çocuklarda kilo fazlalığıyla beraber bacaklarda yağ toplanması yürümeyi zorlaştırır ve gecikir. Düztabanlık, bacaklarda eğrilik gibi ortopedik sorunlar sıktır.

Deri kıvrımlarında ve bacak aralarında sürtünme sonucu pişikler görülür. Deri altı yağ dokusunun artışıyla deri enfeksiyonları gelişebilir.

Şişmanlık, kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, diyabet gibi hastalıkların çocukluk yaşlarında ortaya çıkmasına neden olur. Kan yağları, kolesterol düzeyleri artar. Şişmanlık ne kadar erken başlarsa hastalık riski de o oranda artış gösterir.

Obeziteyle mücadelede sebeplere karşı önlem almak hep beraber harekete geçmeyi gerektirir. Sağlık Bilimleri Üniversitesi ve Dünya Sağlık Örgütü işbirliğinde Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi’nin katılımlarıyla geçtiğimiz
15 Aralık günü çocukluk çağı obezitesinin önlenmesi konulu çok paydaşlı sağlık sorumluluğu sempozyumu düzenlenerek konunun önemine dikkat çekildi.