Aşı hakkında bilmemiz gerekenler
24-30 Nisan arasındaki tarihler Dünya aşı haftası olarak kabul edilmekte. Bugünlerde aşılanmanın önemine dikkat çekmek, insanları bilgilendirmek ve uyarmak için çok sayıda çalışma yapılıyor.
Aşı canlılarda hastalık nedeni olabilecek mikropların özel işlemlerden geçirilmesi sonucu, hastalık yapıcı etkileri yok edilmiş ancak vücudun savunma sistemini uyararak bağışıklık kazandıran koruyucu bir tıbbi üründür. Sağlıklı kimselere ve özellikle risk altındaki kişilere hastalıktan korumak amaçlı uygulanır.
Aşı hayat kurtarır
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre aşı ile korunma sayesinde her yıl milyonlarca kişinin ölümüne sebep olacak hastalıklar engellenebilmektedir. Bugün aşı yaptırmamak için çeşitli sebepler yüzünden bahane bulan kişiler ne mutlu ki, uzun yıllar önce imparatorlukları çökerten, en kuvvetli orduları mahveden, ekonomik, siyasal ve demografik sonuçlarıyla dünya haritasını değiştiren salgın hastalıkların olduğu çağda yaşamamış kimselerdir.
Düzenli yapılan aşılar sayesinde kızamık, kızamıkçık, kabakulak, çocuk felci, boğmaca, tetanoz, suçiçeği, difteri, dizanteri, tifo, tifüs, veba, verem, kuduz, cüzzam, kolera, menenjit, sıtma gibi hastalıklar günümüzde artık tarihe karışmıştır. Oysa bir zamanlar başta çocuklar olmak üzere yaygın salgınlara sebep olan bu hastalıklar çoğunlukla ölümle sonuçlanan ciddi hasarlara yol açabilir.
İlk aşı M.Ö. 590 yılında Çin’de çiçek hastalığına karşı uygulanmıştır. Tarih boyunca bilim adamları insanların başına dert olmuş hastalıkların tedavi ve önlemleriyle uğraşıp aşılarını bularak Nobel Tıp ödülüne hak kazanmış ve tıp tarihine isimlerini altın harflerle yazdırmıştır. Bu dünyaca ünlü bilim adamlarından Pasteur hakkında, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cevdet Erdöl’den dinlediğim ilginç bir hikayeyi sizinle paylaşmak isterim. II. Abdülhamid, kuduz aşısını bulan Pasteur’e kendi istihkakından ayırarak yardımda bulunmuş, yetiştirmesi için yanına öğrenciler göndermiş, en önemli Osmanlı nişanlarından Mecidiye Nişanı’nı vermiş, ölümünden sonra adının yaşatılması amacıyla yaptırılan heykeli için de ayrıca yardım göndermiş. Gerçekten de hayal bile etmek istemeyeceğimiz vahşet içinde kuduz hastalığından ölen insanların var olduğu dönemi tarihe karıştıran böyle bir bilim adamı her türlü takdire değer.
Aşı karşıtı düşünceler
- “Çocuklarımız ülkemizde artık görülmeyen hastalıklar için aşılanıyor” görüşü doğru değildir.
Bir aşının ulusal aşı listesinden kaldırılması için o hastalığın dünya üzerinde yok olması gerekmektedir. Salgın hastalıklar çok kolay ve çok çabuk yayılır. Özellikle de seyahat imkanlarının arttığı ve mecburi göçlerin de olduğu dünya üzerinde bu mikropların seyahati de oldukça kolay gerçekleşir.
- “Aşılardaki civa insanları zehirliyor, çocuklarda otizm yapıyor iddiası” kanıtlanmamıştır.
Aşı koruyucusu olan çok az miktarda kithiomersalin’in (civanın) otizm yaptığını kanıtlayan hiçbir bilimsel araştırma yoktur. Aşının otizm ya da başka bir hastalık yaptığı gösterilememiştir.
Aşı sayesinde
- Ülkemizde son çocuk felci vakası 1998’de görülmüştür
1924-1944 yıllarında büyük salgınlar ve ölümlere yol açan çiçek hastalığı aşılama çalışmalarıyla 1977’den itibaren tamamen yok edilmiş, 1988’de dünya genelinde 350 civarındaki çocuk felci vakası 2015’te 74’e kadar azaltılmış ve Türkiye’de de son çocuk felci vakası Kasım 1998’de görülmüştür.
Türkiye’de 2001’de 30 bin 509 olan kızamık vakası etkin aşılama sonrası 2016 yılı itibarıyla 9’a indi. Difteri vakası da 2011’de görülen bir vaka ve ölüm haricinde 2004’ten bu yana görülmüyor. Son zamanlarda aşı reddindeki artış sebebiyle kalp, akciğer, beyin tutulumu ile ölümlere sebep olan kızamık vakalarında artış gözlenmektedir.
- Aşıyı doktorunuzun önerdiği şekilde yaptırın
Bazı hastalıkları geçirdikten sonra doğal bağışıklık kazanılır. Kişi zaten antikor oluşturduğu için aşılanmaya gerek yoktur. Bazı aşılar bağışıklık sistemi kötü durumda olan hastalara uygulanmaz. Aşıların uygulanması için yaş, mevsim gibi özelliklere de dikkat etmek gerekir. Bu nedenle aşı yaptırmadan önce mutlaka hekiminize danışın. Önerisine göre hareket edin.
