Doç. Dr. Ahmet Yıldızhan

Boyun fıtığına yakalanma riskini en aza indirmek için günlük yaşam esnasında boyun fıtığına sebep olabilecek faktörlerden uzak durmak gerekir.

Uzun saatler boyunca bilgisayar ekranının karşısına geçerek hareketsizce çalışmak durumunda olan insanlar boyun fıtığı gelişimi açısından risk altındadırlar. Masa başında çalışırken ara sıra ayağa kalkıp dolaşmak lazım.

Yüzmek Çok Önemli

Ayrıca boyun egzersizleri iş yerinde de yapılabilir. Sağlıklı iken veya ağrısız dönemlerde devam edilecek egzersizler boyun fıtığına yakalanmayı engellemek ve varsa boyun fıtığının ilerlemesini önlemek açısından yararlıdır.

Yürümek, spor yapmak ve özellikle yüzmek tavsiye edilir. Doğal ve uygun tarzda beslenmek, sigara ve alkolden uzak durmak gerekir. Tüm hastalıklarda olduğu gibi boyun fıtığında da korunmak ve hastalığa yakalanmadan önce tedbirler almak çok daha önemli.

Boyun Fıtığı Belirtileri Nelerdir?

Boyun fıtığı olan hastada boyun ağrısı; kollarda ve ellerde ağrı, uyuşma, karıncalanma, güçsüzlük, çabuk yorulma; kol ve ellerdeki adalelerde erime görülebilir.

Adale spazmı, boyun düzleşmesi veya boyunda eğiklik, boyun hareketlerinde kısıtlılık, baş dönmesi, bulantı, kulak çınlaması boyun fıtığında rastlanan beli

Bel ve sırt fıtığında olduğu gibi boyun fıtığında da genetik miras önemli rol oynar. Bazı ailelerin bireylerinde diskleri oluşturan kıkırdak doku erken dejenere olur.

Diskteki sıvı oranı azalır ve mikro seviyede çatlaklar ortaya çıkar. Böyle kişilerde boyun fıtığı gelişimi için zemin adeta hazır haldedir ve bu bireyler boyun fıtığına kolayca yakalanabilirler. Boyun fıtığı aynı zamanda modern hayatın getirdiği bazı olumsuzluklar sonucunda görülme oranı artan bir rahatsızlıktır.

Hareketsiz Kalmayın

Uzun süre bilgisayar karşısında hareketsizce oturarak çalışmak, kafa sabit pozisyonda uzun süre kitap veya gazete okumak, hareketsiz olarak televizyon seyretmek, televizyon izlerken koltukta uygunsuz şekilde uyuyup kalmak başlıca nedenleri arasında gösterilir.

Öylece otururken veya tespih çekerken uyuklama sonucu kafanın kontrolsüz şekilde aniden öne düşmesi, uzun süre motorlu araç kullanılması, araç içinde bir yerde diğer bir yere süratle seyahat ederken ani fren yapılması ve bu esnada kafanın hızla ileriye gidip gelmesi de boyun fıtığının sebepleri arasındadır.

Büyük veya Küçük Travmalar da Boyun Fıtığı Nedeni!

Spordan uzak hareketsiz bir yaşantının benimsenmesi, başın uzun süre hiç

Bel ağrısının tedavisine hastaya doğru teşhis konulduktan sonra başlanır. Bunun için hastanın hikayesi detaylı bir şekilde öğrenilir. Sonrasında çok iyi bir muayene yapılır. Nihayet gerekli tahlil ve tetkikler yaptırılarak teşhis net olarak konur. Tedavinin başarısı teşhisin doğruluğuna bağlıdır.

Belinde ağrı hisseden hastaların önemli bir kısmında bel fıtığı mevcuttur. Bel fıtığı rahatsızlığı bulunan bir kişide hastalığın safhası iyi bir muayene ve ileri tetkik metotları ile kesin olarak tespit edildikten sonra tedaviye geçilir.

Konservatif Tedavi

Bundan sonra, pratik olması açısından, hastalar cerrahi müdahale gerekenler ve cerrahi müdahale gerekmeyenler diye iki büyük gruba ayrılabilirler. Bel fıtığı gelişiminin erken dönemlerinde konservatif tedavi adı verilen cerrahi dışı tedavi metotları uygulanır.

Gerekiyorsa Psikoterapi Yapılabilir

Bu safhada hastaya bütün dünyada ağrı kesici, adale gevşetici ve antienflamatuar ilaçlar verilir. Sert yatak istirahati tavsiye edilir. Fizik tedavi yapılabilir. Lazer ile tedavi cihetine gidilebilir. Yine ciltten (perkütan) bir takım farklı girişimlerde bulunulabilir. Uygun dönemde egzersiz verilebilir. Gerekiyorsa psikoterapi yapılabilir.

Bel Fıtığı

EMG denilen tetkik yöntemi sayesinde hastada bulunan bozuklukların sinir dokusuna mı, yoksa kas dokusuna mı ait olduğu ortaya konulabiliyor. Diğer hastalıkların bel fıtığından ayırımı yapılabilir. Bası altında kalan sinirlerde hasar olup olmadığı, varsa hasarın derecesi hakkında da fikir verir. Bazı durumlarda da bu teknik, cerrahın ameliyat kararını bile etkileyebilir.

İleri Tetkik Yöntemleri

Bel ve/veya bacak ağrısı bulunan bir hastada bazen bilgisayarlı tomografi, genellikle de manyetik rezonans gibi ileri tetkik yöntemlerine başvurulur. Manyetik rezonans görüntüleme metodu teşhiste ve ayırıcı teşhiste büyük kolaylıklar sağlar.

Ayrıca hastanın x-ışını almaması ve çeşitli planlardaki üstün görüntüleme yeteneği; omurilik, sinirler ve diğer yumuşak dokuları net bir şekilde görüntüleyebilmesi manyetik rezonansı giderek daha da öne çıkar.

İki Teşhis Metodu Beraber Kullanılabilir

Ancak kemik dokusuyla ilgili patolojilerde bilgisayarlı tomografinin daha iyi görüntü sağladığı göz önüne alınarak bazı durumlarda her iki teşhis metodu beraberce kullanılabilir. Manyetik rezonansın bu kadar yararlı bir yöntem olmasına karşılık elde edilen görüntülerin değerlendirilmesi büyük bir tecrübe ister.

Yan

Bel ve bacak ağrısı ile seyreden hastalıklar çok çeşitlidir. Yani bel ve bacak ağrısı bulunan her hastaya “Mutlaka bel fıtığıdır” peşin hükmü ile yaklaşmak doğru değil. Bel fıtığını taklit eden pek çok hastalık yer alıyor.

Basit bir spor yaralanmasından romatizmaya, enfeksiyon hastalıklarından kansere ve bel kaymasına kadar birçok hastalık bel ve/veya bacak ağrısıyla seyredebilir. Bu sebeple önce teşhisin ne olduğu net olarak ortaya konmalı.

Çünkü tedavide başarıya giden yol her şeyden önce doğru teşhisten geçer. Bunun için de ilgili uzman hekime müracaat etmek gerekir. Hekim hastanın şikâyetlerini dinleyecek, muayenesini yapacak ve hastalığıyla ilgili tüm tetkik ve tahlilleri isteyecektir.

Görüntüleme Teknikleri Çok İlerledi

Bel ağrısının araştırılmasında düz röntgen filmlerinin önemi günümüzde azalma göstermekte. Hastanın radyasyona maruz kalmasına yol açan bu teknik ancak belirli durumlarda tercih edilir.

Belden iğne yapılıp içeriye kontrast madde verildikten sonra film çekilmesi tekniği (myelografi) de giderek daha az kullanılmakta. Çünkü günümüzde görüntüleme teknikleri çok ilerlemiş ve artık hastanın belinden iğne yapılmasına gerek kalmayacak seviyede.

Aslında noniyonik kontrast

Bel ağrısı artık hemen hemen herkesin başını ağrıtan bir sorun haline geldi. Ağır iş yapanlar, masa başı işlerde yanlış oturma tarzları gibi birçok sebepten kaynaklanabiliyor. Özellikle yaş almaya başlayınca bel ağrısı sorunundan kaçmak neredeyse mümkün olmuyor.

Boyun ağrısı ve sırt ağrısında olduğu gibi bel ağrısında da öncelikle ağrının nedeni ortaya konmalı. Doğru bir teşhise ancak bu şekilde gidilebilir. Teşhis netleştikten sonra kesin ameliyat gerekiyorsa, ciltten itibaren görüntüyü büyüten mikroteknik veya mikroendoskopik teknik ile çalışmakta yarar var. Bunun nedenini kısaca “Öncelikle hastaya zarar vermeyiniz” şeklinde açıklamam yanlış olmaz.

Nedenleri

Sebepleri konusunda birden çok sorun saymak mümkün. Travma, bel ağrısı ve/veya bacak ağrısına yol açan önemli sebeplerden. Travmanın şiddetine göre zedelenme yüzeysel dokularda kalabileceği gibi derine, omur kemikleri ve sinir elemanlarına kadar da ilerleyebilir.

Bunların çoğu zorlanma, burkulma ve incinme tarzında hafif travmalar veya aşırı egzersize bağlı ağrılar olup şikâyetler ilaç ve istirahat tedavisi ile genelde bir hafta içinde geçer. Ancak omur kemiklerinde kırık ve/veya kaymaya yol açan daha ciddi

Boyun fıtığı ameliyatı ön taraftan (anterior girişim) veya arka taraftan (posterior girişim) tarzında yapılabilir. Burada cerrah her hastayı ayrı ayrı değerlendirmeli ve tecrübesini de işin içine katarak kararını vermelidir. Boyun fıtığı ameliyatı sırasında da önemli olan öncelikle hastaya zarar vermemektir.

Bunun için ameliyatı yapacak olan doktor her türlü tedbiri almalıdır. Ciltten itibaren mikroteknik ile çalışmak ameliyatın emniyetini artırır. Boyun fıtığı ameliyatında mikroteknik kullanılırken sinir elemanları yakınında çok ince ve kibar cerrahi aletlerle işlem yapılmalıdır.

Uygun seçilmiş hasta, uygun cerrahi aletler, uygun teknik, uygun ekip ve tecrübeli bir cerrah başarı şansını yükselten faktörlerdir. Bugünün hastaları düne göre daha şanslıdırlar. Mikroteknik ile emniyetli bir şekilde ameliyat ettiğimiz boyun fıtığı hastaları aynı gün ayağa kalkıp yürüyebilmekte ve ertesi gün taburcu olmaktadırlar.

Ameliyatın Sonucu

Boyun fıtığı ameliyatı tecrübe ve titizlik gerektiren özel bir ameliyattır. Bazı hususlara dikkat edilirse sonuçlar genellikle yüz güldürücüdür. Boyun fıtığı hastası ameliyat edilirken yemek borusu, soluk borusu, şah damarı, lenf kanalı, omurilik ve sinir

Bel ve sırt fıtığı tedavisinde olduğu gibi boyun fıtığı tedavisinde de hastanın durumu uygunsa öncelikle konservatif tedavi dediğimiz ameliyat dışı yöntemler denenmelidir. İstirahat, ilaç, kısa süreli boyunluk kullanılması, fizik tedavi ve benzer tarzdaki uygulamalar öncelikli olarak düşünülmelidir. Ancak uzman doktor ameliyat kararı vermiş ise bunu da geciktirmemek gerekir. Çünkü gecikme neticesinde telafisi mümkün olmayan sonuçlar ortaya çıkabilir.

Boyun Fıtığı Olan Hangi Hastalar Ameliyat Edilmelidir?

Boyun fıtığı teşhisi konan bir hastada sadece şiddetli boyun ağrısı ve kol ağrısı bulunması o hastanın mutlak ameliyatlık bir hasta olduğunu göstermez. Ancak beraberinde his kaybı ve kuvvet kaybı da varsa ameliyatı düşünmek gerekir. Özellikle kuvvet kaybı varsa ve bu kuvvet kaybı kötüye doğru gidiyorsa o hastanın durumu kendisine etraflıca izah edilmeli, ameliyat olmasının gerektiği anlatılmalıdır.

Bir de boyun ve kol ağrısı çok şiddetli olan, bu yüzden yaşam kalitesi uzun süre çok düşük seyreden ve cerrahi dışı metotlarla bir türlü iyileşmeyen hastalar vardır. Dayanılmaz, inatçı bir ağrıya sahip bu hastalar da ameliyata adaydırlar. Böyle hastalara bulundukları konum ayrıntılı bir