Şentop’un Azerbaycan heyetinde dikkatleri çeken iki isim
TBMM Başkanlarının resmi ziyaretlerinde siyasi parti gruplarının dostluk gruplarından ya da dışişleri komisyonundaki üyelerinden temsilci bulunması adettendir. Nitekim TBMM Başkanı Mustafa Şentop da, ikinci döneminin ilk resmi ziyaretini hem özellikle Azerbaycan’ın Bağımsızlık Günü’ne denk getirdi, hem de heyetini adete göre şekillendirdi.
HDP’ye davet yapılmamasının nedeni, TBMM’nin Ermenistan’ın 27 Eylül’de başlayan saldırılarından hemen sonra yayınladığı, saldırıyı kınayan ve Türkiye’nin Azerbaycan’ın yanında olmaya devam edeceğini vurgulayan bildiriye imza vermemesiydi. Bildirinin altında imzası olan dört partiden, AK Parti’yi Grup Başkanvekili Cahit Özkan ve CHP’yi ise Grup Başkanvekili Engin Altay temsil etti.
CHP’nin ilk tercihi Çeviköz’dü ama...
Ancak öğrendiğim kadarıyla CHP’nin aslında Şentop’un heyetine katılması için hazırlık yaptığı isim CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun dış politikada başdanışmanı olan İstanbul milletvekili Ünal Çeviköz’müş. Henüz CHP’den resmi yazı ulaştırılmadan Çeviköz’ün heyete dahil edilme girişiminden haberdar olan TBMM Başkanı Şentop, Çeviköz’ü kabul etmeyeceğinin mesajını ulaştırmış. Aslında Çeviköz 2001-2004 yılları arasında Türkiye’nin Bakü Büyükelçiliği’ni de yapmış bir isim. Fakat katıldığı bir televizyon programında sarf ettiği “Bir yandan Türkiye’nin Azerbaycan’a silah yardımı ve bazı söylentilere göre de bir takım milis, cihatçı grupların aktarımı varken, Rusya’dan da Ermenistan’a milis ve silah yardımı yapıldığı söyleniyor” cümlesi tepki çekmiş ve tartışma yaratmıştı.
Bakü’de bulunduğum üç gün boyunca, Çeviköz’ün sözlerine tepkili olanların sadece Türkiye’deki politikacılar olmadığını gözlemlediğimi de söyleyebilirim.
Ermeni cemaatinin temsilcileri dinlenecek
Şentop’un heyetinde ayrıca Türkiye Azerbaycan Parlamentolar Arası Dostluk Grubu’nun Başkanı Şamil Ayrım ile AK Partili üye İbrahim Aydemir ve MHPli üye Yaşar Karadağ ile İYİ Parti’nin Türk Dünyası ve Yurtdışı Türklerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Yavuz Ağıralioğlu yer aldı. Heyette yer alan iki milletvekili daha vardı ama onlar Parlamentolararası Dostluk Grubu üyesi değildi. Bunlardan biri TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Hakan Çavuşoğlu’ydu. İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu geçen hafta Ermenistan’ın saldırısı sonrası başlayan çatışma sürecinde yaşanan hak ihlallerini incelemek üzere bir alt komisyon oluşturdu. Dışişleri Bakanlığı’nın koordinasyonunda bir kaç hafta içinde Azerbaycan’a gidecek olan heyet sivil yerleşim alanlarında inceleme yapacak. Çavuşoğlu’nun heyette bulunmasının anlamı buydu. Ancak komisyonun dikkatle izlenecek bir çalışması daha olacak. O da, Türkiye’deki Ermenilerin durumu... Komisyon Başkanı Çavuşoğlu bu çerçevede önümüzdeki günlerde Ermeni cemaati temsilcileriyle bir araya geleceklerini, bunun için hazırlık yaptıklarını söyledi.
Ermenice kaynaklardan çıkan kitaplar
Heyette yer alan diğer isim ise, doçentlik unvanı olan Şanlıurfa milletvekili Halil Özşavlı’ydı. Özşavlı, Ermenice kaynakları okuyabilmek için bu dili Ermenistan’a kendi imkanlarıyla giderek öğrenmiş, “Urfa Ermenileri Sosyal, Siyasi ve Kültürel Hayatı”, “Abdülhamit’ten Cumhuriyet’e Ermeni Yetimleri Sayıları ve Yurtdışına Taşınmaları” ve “Önce İsyan Sonra Göç ve İskan” adlı kitapları olan bir tarihçi.
Özşavlı’nın CIA, İngiliz istihbarat belgeleri ve ASALA’nın yayın organı Hayastan’ı inceleyerek topladığı belgeler ve fotoğraflar çok yakında TBMM tarafından bir kitapta toplanacak. Özşavlı kitapta bine yakın belgenin yer alacağını belirtirken, TBMM Başkanı Şentop da önce Türkçe olarak basılacak olan kitabı, diğer ülke parlamento başkanlarına ve parlamenterlerine e-kitap olarak göndereceklerini belirtti. Şentop, kitapta yorum yapmadan sadece tarihi belgelere yer verileceğini vurguladı.
Özşavlı, Şentop başkanlığındaki heyetin Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile yaptığı görüşmede de çalışmalarından bahsetmiş. Cumhurbaşkanı Aliyev’in babası Azerbaycan Cumhuriyeti’nin kurucusu Haydar Aliyev’in kaleme aldığı mektupları arşivlerde bulduğunu belirten Özşavlı, bunlardan bazılarının İlham Aliyev’e sunulacağını kaydetti.
Dolayısıyla Özşavlı heyette özellikle yer ayrılmış bir isimdi.
