Radikallik, aşırıcılık ve yabancı savaşçılar

Yabancı silahlı savaşçılar, Türkiye’nin yanı başında 8 yıldır devam eden Suriye savaşının ürettiği bir düzine sorundan sadece biri. Suriye’de bir yandan siyasi çözüm aranırken pek çok ülkeyi kaygılandıran ise bu savaşçıların akıbeti. Özellikle Çin, Kazakistan, Fransa, İngiltere, Almanya, Belçika, Tunus, Libya, Hollanda sayıları tam olarak bilinmeyen bu savaşçıların nereye gideceklerine, neye evrileceklerine dair bir dizi soruya yanıt arıyor.

Türkiye tehdidin fotoğrafını çekti

Türkiye, Avrupa Birliği’nin desteklediği 18 ay süren bir proje ile kendi deneyiminin fotoğrafını çekti. ORSAM, TOBB ETÜ ve Türkmeneli İşbirliği ve Kültür Vakfı birlikte yürüttükleri “Terörist Savaşçıları ve Radikalleşme Tehdidini Önleme Tedbirlerinin Etkinliğini Artırma” ya da kısa adıyla ‘Herkesi Önemsiyorum’ (icare4all) Projesi ile; ideolojik, etnik veya dini motivasyonlarla radikalleşenlerin, şiddete varan aşırıcılığın ve yabancı terörist savaşçıların yarattığı tehdide karşı kamuoyunda farkındalığı artırmayı ve mücadele kapasitesini artırmayı amaçladı.

Proje kapsamında anılan kavramlar çerçevesinde uluslararası hukuk müktesebatı tarandı. AB ve ABD ile Türkiye’nin güvenlik mekanizmaları karşılaştırıldı. Radikalleşme tehdidi altındaki farklı gruplarla saha araştırmaları gerçekleştirildi. Örneğin, kadının radikalleşmedeki yeri, eylemlerin engellenmesindeki rolü araştırıldı. Gençlerin farkındalığı ölçüldü. Sosyal medyayı kullanma kapasitesi ile deyim yerindeyse çığır açan DAEŞ’e dair Youtube’da en çok izlenen mizah veya komplo teorisi içerikli videolar masaya yatırıldı. STK’lara hem radikalleşme anlatıldı, hem çözüm odaklı nasıl proje yürütebilecekleri eğitimleri verildi.

 Proje kapanışını da 21 - 23 Ekim’de dikkat çekici bir uluslararası sempozyumla yapması bekleniyor. BM Terörle Mücadele İcra Komitesi(UN CTED), Radikalleşme Farkındalık Networkü (RAN), Şiddet içeren aşırıcılığa çözüm arayan düşünce kuruluşları network’ü RESOLVE ve HEDEYAH gibi konuyla ilgilenenlerin çok iyi bildiği uluslararası aktörlerin temsilcileri Ankara’da olacak. “Radikalleşme ve Aşırıcılık Uluslararası Sempozyumu”nda 20 ülkeden, 70’den fazla konuşmacı yer alacak. Bunlar arasında nörolog, sosyal psikolog, bürokrat, akademisyen, araştırmacı ve terörle mücadelede görev almış subaylar ve diplomatlar olacak.

Eski teröristlerin deneyimleri

Sempozyum programında 15 farklı oturum var. Kişisel olarak ilgimi çekenlerden ikisinin moderatör ya da konuşmacıları ise ‘eski teröristler.’ Örneğin, Pakistan ve Suriye’de bulunmuş eski bir militan, sonrada Kanada Gizli Servisi’nin mümtaz bir üyesi olan, ülkedeki el-Kaide hücresinin çökertilmesini sağlayan Mubinoddin Shaikh, DAEŞ’in yükselişi, düşüşü ve sonrasının konuşulacağı bir oturumu yönetecek. Parallel Networks adlı girişimi kurarak eski aşırıcıları bir araya getiren, kendisi de eski bir el-Kaide sempatizanı ve örgüt için insan devşiren bir kişi olan Jesse Morton bir başka oturumun moderatörü. Oturumun konuşmacıları ise eski Amerikalı bir dazlak olan Frank Meeink, ‘Amerikalı Nazi’ olarak tanınan Jeffrey Stpehen Schoep ve Hollanda vatandaşı eski El-Kaide destekçisi Jason Walters. Cezaevinde bulundukları sırada ya da sonrasında görüşlerinden uzaklaşan bu isimler, daha sonra ‘muhbir’ ya da ‘gönüllü’ olarak aşırıcılıkla mücadeleye katıldı. Haklarında kitaplar, onlarca makale yazılmış, haberleri yapılmış bu isimleri de dinlemek ilginç olacak.