94 ülkeden yardım talebi geldi | Yardımda kadim dostlara öncelik

Kovid-19 salgını sürerken Türkiye’den yardım talebinde bulunan ülkelerin sayısı 94’e ulaştı. Şimdiye kadar bunlardan 23’üne olumlu yanıt verilirken, öncelik Filistin ve Balkan ülkeleri gibi kadim dostlara tanındı. NATO müttefiki İspanya ve İtalya’nın ise Türkiye’ye hava savunma sistemleri konusunda zor zamanda verdikleri desteğin unutulmadığı gösterildi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başlattığı “Biz Bize Yeteriz Türkiyem” kampanyasıyla birlikte eleştiri oklarının yöneltildiği noktalardan birini de, yurtiçinde sağlık malzemesi ihtiyacı varken yurt dışına yardım yapılması oluşturdu. Yurtiçindeki eleştirilere rağmen, başta İtalya ve İspanya’ya olmak üzere gönderilen yardım malzemeleri yurt dışında bakan düzeyinde isimler tarafından karşılandı.

Dışişleri Bakanlığı yetkilileri Türkiye’ye salgının başından bu yana 94 ülkeden sağlık malzemesi konusunda yardım talebi ulaştığını, şimdiye kadar bunların 23’ünün karşılandığını söyledi. Gelen talep sayısının her gün arttığını belirten kaynaklar, bunlar arasında diplomatik ilişkilerin sıkıntılı seyredenlerin de bulunduğunu aktardı. Örneğin Türkiye’den yardım talebinde bulunan ülkelerden biri Avusturya. Salgın öncesinde diplomatik ilişkilerin neredeyse durma noktasına geldiği Avusturya’nın yardım talebine, ihracat izniyle karşılık verildi.
Türkiye’nin Filistin ve Balkan ülkeleri gibi kadim ilişkilerinin bulunduğu ülkeleri göz ardı etmesinin söz konusu olamayacağını, bu nedenle önceliğin bu ülkelere verildiğini belirten üst düzey Dışişleri Bakanlığı yetkilisi Milliyet’e; “İnsani yardımın siyaseti olmuyor. Her türlü siyaseti bir kenara bırakarak, zor zamanda yanınızda olan ülkelerin verdiği destekler, zor zamanlar geçtikten sonra da unutulmuyor” dedi.

Bu politikanın en belirgin örneklerinden birini NATO müttefiki İtalya ve İspanya’ya yapılan tıbbi malzeme yardımı oluşturuyor. Dışişleri yetkilisi, “Onların hava savunma sistemi konusunda verdiği askeri desteği unutamayız. Bizim zor zamanımızda bu ülkeler yanımızda oldu. Biz de onların zor zamanlarında yanlarında olmayı borç bildik“ dedi. Kaynak, İspanya’ya ihracat izni konusunda da taahhütte bulunulduğunu söyledi.

Türkiye’de şu anda NATO görevi kapsamında, Adana İncirlik Üssü’nde İspanya’ya ait Patriot bataryası bulunuyor. Barış Pınarı Harekâtı nedeniyle Patriot’ları 2019 sonunda çekme kararı alan İspanya daha sonra bu kararından vazgeçmiş ve görev süresini bir yıl uzatmıştı. NATO görevi kapsamında Kahramanmaraş’ta bulunan İtalya’ya ait SAMP-T bataryası ise 2019 sonunda Türkiye’den ayrıldı. İtalya bunun harekat ile bağlantılı bir karar olmadığını açıklamıştı.

Hibe ya da ihracat izni

Türkiye’den yardım talebinde bulunan 23 ülkenin bir kısmına hibe, bir kısmına da ihracat izni verilerek destek olunduğunu belirten Dışişleri yetkilisi, “ülkelerin talep ettikleri veya anlaşma yaptıkları madde miktarı da imkanlar nispetinde Türkiye tarafından belirleniyor” dedi.

Yetkili, salgından ilk etkilenen ülke Çin’e yapılan sembolik yardımın da bazı çevreler tarafından ülkenin Uygur politikası nedeniyle eleştirildiğini belirterek, “Ancak Çin bu sembolik yardımı karşılıksız bırakmadı. Sonrasında Çin’den ciddi destek aldık” ifadesini kullandı.