‘Yeterlilik’ yoksa kim işinden olur?
183 meslekte mesleki yeterlilik belgesi zorunlu. Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıftaki mesleklerin tamamında uygulanması planlanıyor. Yeterlilik belgesi olmayan işçi işinden olabilir.
Mesleki yeterlilik belgesi (MYB), bir çalışanın yaptığı mesleğin temel gereklerini karşıladığını ve bu konuda eğitim aldığını gösterir belgedir. Mesleki yeterlilik belgesi sahibi çalışan, sertifikalı meslek sahibi olmuştur. Dolayısıyla mesleğini yapabilmek için yeterliliğe sahiptir.
Mesleki yeterlilik belgesi tehlikeli ve çok tehlikeli sınıftaki işyerlerinde çalışanlar için zorunluluk. Ancak henüz tüm meslekler için zorunluluk devreye girmedi.
Şu an için 183 meslekte mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu var. İlk etapta sıvacı, kalıpçı, inşaat boyacısı, betoncu, ahşap kalıpçı gibi daha çok inşaat sektöründeki mesleklerde zorunluluk başladı. Daha sonra enerji, metal, otomotiv gibi sektörlerdeki meslekler de kapsama girdi. Sıvacı, kalıpçı, inşaat boyacısı, betoncu gibi ilk etaptaki mesleklerdeki çalışanlar için MYB zorunluluğu 26 Mayıs 2016’da başlamıştı.
Hepsi eklenecek
9 Nisan 2021’de yayımlanan 6. tebliğle 40 meslek daha mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu kapsamına alındı. Mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğunun ilk aşamada Cumhurbaşkanı Kararı ve Bakanlar Kurulu’nun belirlediği ücret tarifesi listesindeki 226 meslekte devam etmesi, sonrasında ise tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan mesleklerin tamamında uygulanması planlanıyor. Belge zorunluluğu konuyla ilgili tebliğin yayımlanmasından bir yıl sonra başlıyor.
Belge almadan mesleğini sürdürmek mümkün mü?
Mesleki yeterlilik belgesi almadan bu meslekleri yürütebilecek kişiler de var. Tebliğde belirtilen mesleklerde çalıştırılacaklardan; ustalık belgesi olanlar, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı meslekî ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin mesleki ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar mesleki yeterlilik belgesi almak zorunda değiller.
Tebliğ kapsamında yer alan mesleklerde, 21/9/2006 tarihli ve 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu Kanunu kapsamında yetkilendirilmiş sınav ve belgelendirme kuruluşlarının gerçekleştireceği sınavlarda başarılı olan kişilerin 31/12/2021 tarihine kadar belge masrafı ile sınav ücretinin tamamı işsizlik sigortası fonundan karşılanıyor.
Para harcamadan...
Yani işverenler bu kişileri mesleki yeterlilik belgesi almaya yönlendirdiklerinde işçinin cebinden para çıkmadan mesleki yeterlilik belgesi alması mümkün.
Kıdem tazminatı hangi şartta verilmez?
Mesleki yeterlilik belgesinin zorunluluk haline geldiği tarihten sonra tebliğde yer alan mesleklerde istihdam edilen kişilerin mesleki yeterlilik belgesi olmadan çalıştırılması halinde işverene idari para cezası uygulanıyor.
İşveren işyerinde bu mesleklerde çalışan kişilerin mesleki yeterlilik belgesi olup olmadığını kontrol etmek zorunda. Eğer işçinin mesleki yeterlilik belgesi bulunmuyorsa işveren bu işçiyi geçerli nedenle, yani kıdem tazminatı ödeyerek işten çıkartabilir.
500’er TL ceza
Ancak işçi bu işverene bağlı olarak en az bir yıl çalışmamışsa bu durumda kıdem tazminatını da alamayacaktır.
Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından belirlenmiş mesleki yeterlilik zorunluluğu bulunan mesleklerde istihdam edilen kişilerin mesleki yeterlilik belgesi bulunmadan çalıştırılması halinde işverene belgesi olmayan her bir işçi için 500 TL idari para cezası uygulanıyor. İşveren 40 tane sıvacıyı mesleki yeterlilik belgesi olmadan çalıştırırsa 20 bin TL idari para cezası ödemek zorunda kalacak.
Mesleki yeterlilik belgesi bulunan işçiyi çalıştıran ve 6111 sayılı Kanun uyarınca sağlanan sigorta prim teşvikinden faydalanma koşullarını sağlamış bir işveren, belgeli işçi çalıştırdığı için 54 aya kadar teşvikten yararlanabiliyor.
