Özel güvenlik sektörü hem kamusal hem de özel hizmet sağlayan önemli bir sektör. Kolluk güçleri ile beraber toplumun güvenliğinin ve huzurunun sağlanmasında önemli bir rol oynuyor. Gelişmiş ülkelerde özel güvenlik sektörü konum ve kapsamı itibariyle önemli işkollarından birisi olarak görülüyor. Türkiye’de 1563 özel güvenlik şirketi ve 521 özel güvenlik eğitim kurumu bulunuyor. 2023 yılı itibariyle 350 binin üzerinde özel güvenlik görevlisi istihdam ediliyor. 5188 sayılı Özel Güvenlik Yasası’na göre, eğitim alıp sertifika sahibi olanların sayısı ise 750 binin üzerinde. An itibariyle en fazla istihdamın olduğu illerimiz arasında İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Diyarbakır, Bursa, Kocaeli, Konya, Gaziantep, Mersin ve Adana yer alıyor. Önümüzdeki dönemlerde ise Tekirdağ, Muğla, Urfa illerinde muhtemel istihdam artışı olması dikkat çekecek gibi görünüyor.
Yüzde 8 büyüyecek
Özel güvenlik sektörünün istihdam yaratma kapasitesi oldukça fazla. İçinde olduğumuz dönemde istihdam ve işsizlik gibi önemli sorunların ön plana çıktığını ve önlem almanın zorunluluğunu düşündüğümüzde özel güvenlik sektörünün ciddi şekilde değerlendirilmesi ve tedbirlerin alınması gerektiğini ortaya koymamız gerekir. Güvenlik Servisleri Organizasyon Derneği (GÜSOD) Başkanı Turgay Şahan, sektörün önemli sorunlarına dikkat çekiyor.
Sektörün ekonomik değerinin 4.5 milyar euro’nun üzerinde olduğunu belirten Şahan, “2024 yılında sektörde yüzde 8 oranında büyüme öngörüyoruz” diyor. Bu büyüklükte bir sektörün özellikle çalışanlar açısından daha cazip hale gelmesinin altını çizen Turgay Şahan, özellikle çalışanları özlük haklarıyla memnun edecek bir altyapının sağlanmasının gerekliliğini vurguluyor.
Haklar iyileştirilmeli
Özel güvenlik sektörü çalışanlarını ilgilendiren temel iki yasa var: 5188 sayılı Özel Güvenlik Yasası ve 4857 Sayılı İş Yasası. Bu iki yasa özel güvenlik görevlilerinin özlük haklarını belirlemekte, ne var ki sektöre ilişkin bir düzenleme yapılması gereği ortaya çıktığında ise yetki karmaşası yaşanmakta. Şahan’a göre, “Özel güvenlik görevlilerinin özlük haklarında iyileştirme yapılması sektörü çok daha cazip hale getirecek, nitekim halihazırda sektör çalışanlar için geçici bir köprü niteliğinde ve çoğu çalışan fırsatını bulduğunda başka sektörlere geçiyor. Özel güvenlik görevlileri, çalışma koşulları gereği riskli ortamlarda görev yaptığı için özlük hakları gibi sorunlar, deneyimli ve nitelikli iş gücü kaybına neden oluyor. Bu nedenle de bireyler riskin az, çalışma koşullarının daha iyi olduğu alanları tercih ederek, özel güvenlik sektörünü geçiş alanı olarak görüyorlar. Bu da sektörde giriş çıkışların artmasına, uzmanlaşmış, tecrübeli özel güvenlik görevlisi sayısında istenilen rakamlara ulaşılamamasına neden oluyor.”
Dernek başkanının söyledikleri çerçevesinde, bu durumun düzeltilmesi için sektör çalışanlarının önemli kazanımları olmalı. 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetleri Yasası ve 4857 sayılı İş Yasası kapsamında, özlük haklarının yeniden düzenlenmesi, fazla mesai ücretlerinin yükseltilmesi, genel tatil ücretlerinin ve yıllık izin haklarının artırılması, özel güvenlik görevlilerine vazife malullüğü hakkının tanınması da gerekiyor. Ayrıca özel güvenlik görevlilerinin vefat etmesi ve yaralanması durumunda tazminat ödenmesi, SGK iş tanımları listesine özel güvenlik sektörü başlığının eklenmesinin de sektöre çok olumlu katkılarının olacağı açıktır.
