Geçtiğimiz yılın sonunda yasalaşan düzenlemeyle kamuda çalışan taşeron işçilerin kadroya geçişleri için gerekli hukuki zemin hazırlanmıştı. 2 Nisan 2018 tarihiyle kadroya geçiş işlemleri de tamamlanınca, kamudaki taşeron işçiler için kadroya geçirilmişti. Kadroya geçirilen işçiler için hukuki statünün bazı kamu kurumlarınca tam olarak anlaşılamaması nedeniyle işsizlik sigortası primi ödenip ödenmeyeceği konusunda karışıklık söz konusu olmuştu. SGK, yayımladığı genelgeyle, bu konuyu açıklığa kavuşturdu.
4/D statüsüne geçiş yapıldı
Kamudaki taşeron işçilerden gerekli koşulları sağlayanlar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesinin (d) bendi uyarınca istihdam edilmeye başlandılar. Yani bu kişilerin yeni statüsü sürekli işçi oldu. Dolayısıyla, kadroya geçirilen taşeron işçiler 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi işçi olmaya devam ettiler. Sürekli işçi statüsünde kadroya geçirildiler ve iş güvencesine kavuştular ancak çalışma düzenleri açısından 4857 sayılı İş Kanunu’na tabiler.
İşsizlik sigortasından kimler faydalanabiliyor?
İşsizlik sigortasından aşağıdaki kişiler faydalanabilmektedir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile ikinci fıkrası kapsamında olanlardan bir hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalılar, yani 4/a’lı eski adıyla SSK’lı işçiler ve 4/a veya 4/b’li olmayıp, bir iş sözleşmesine tabi olarak çalışanlar,
4857 sayılı Kanun’a göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlardan 5510 sayılı Kanun'un 52’nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında işsizlik sigortası primi ödeyen isteğe bağlı sigortalılar, yani kısmi süreli çalışıp isteğe bağlı olarak işsizlik sigortası primi ödeyen kişiler,
5510 sayılı Kanunun ek 6’ncı maddesi kapsamındaki sigortalılar, yani taksi ve dolmuş şoförleri ve turizm rehberlerinden ay içerisinde 10 günden az çalışıp primlerini 30 güne tamamlayanlar, sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20’nci maddesinde açıklanan sandıklara tabi sigortalıları yani banka sandıklarına tabi olarak çalışan bankacılar.
İşsizlik sigortasından yararlanabilecekler kapsamındaki kişilere bakıldığında kadroya geçen taşeron işçiler için açık bir hükmün bulunmadığı, bu kişilere ilişkin yorum yapılarak sonuca ulaşılması gerektiği görülüyor. İşte bu yorumu SGK geçen hafta yayımladığı genelgeyle yaptı.
SGK ne dedi?
SGK, geçen hafta yayımladığı 2018/30 sayılı genelgeyle, kadroya geçirilen taşeron işçilerinin sürekli işçi statüsünde istihdam edildiğini ve haklarında 4857 sayılı İş Kanunu'nun uygulandığını ifade etti. Bu çerçevede 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4. maddesinin (d) bendi uyarınca istihdam edilen ve haklarında İş Kanunu hükümleri uygulanan kişilerin işsizlik sigortasından faydalanabileceği de değerlendirildi. Bu sayede kadroya geçirilen taşeron işçiler hakkında kamuda çalışan diğer sürekli işçiler gibi işsizlik sigortasından yararlanmanın da yolu açılmış oldu. Kamuda çalışan sözleşmeli personel için işsizlik sigortası hükümleri uygulanmıyor. Kafa karışıklığının önemli bir nedeni bu durumdu. Ancak kadroya geçirilen işçilerin statüsü sözleşmeli personel değil sürekli işçi olduğu için, bu kişiler için işsizlik sigortası hükümleri uygulanacak.
Bazı kamu kurumları prim yatırmadı
SGK, 2018/30 sayılı genelgeyi kamu kurumlarındaki uygulama farklılığını gidermek için yayımladı. Bazı kamu kurumları kadroya geçirilen işçiler için SGK’ya işsizlik sigortası primi yatırmıyor, bazıları ise yatırıyordu. Kamu kurumlarından SGK’ya işsizlik sigortası primi yatırmayanlar için 23 Eylül’e kadar süre tanındı. 23 Eylül 2018 tarihine kadar kadroya geçirilen işçiler için işsizlik sigortası primi yatırmamış kamu kurumları primleri yatırırlarsa bu primler yasal süresi içerisinde yatırılmış kabul edilecek. Dolayısıyla, kamu kurumlarına herhangi bir yaptırım uygulanmayacak. Bu sürenin geçirilmesi halinde ise yaptırım söz konusu olacak.
İşsizlik sigortası primi ne kadar?
İşsizlik sigortasına işçi, işveren ve devlet prim ödüyor. İşçinin ödemesi gereken prim oranı yüzde 1 iken, işveren yüzde 2, devlet ise yüzde 1 prim ödüyor. Yani prime esas kazancı 3.000 TL olan bir kişi için işveren 60 TL prim öderken, işçinin maaşından 30 TL kesilerek SGK’ya aktarılıyor ve bu kişi için devlet de 30 TL’lik prim desteğinde bulunuyor. Dolayısıyla, her bir işçi için işçinin ödediği prim kadar devlet katkısı yapılıyor. İşsizlik sigortası devletin bizatihi prim ödeyerek katıldığı bir sigorta kolu.
Geriye dönük toplu prim yatırılacak
Kadroya geçişlerin tamamlandığı 2 Nisan tarihinden itibaren bünyesinde yer alan kadroya geçirilen işçiler için işsizlik sigortası primi yatırmamış kamu kurumları, bu primleri toplu olarak yatıracak. Dolayısıyla, nisan, mayıs, haziran, temmuz ve ağustos ayları için toplu olarak prim yatırılması söz konusu olacak. İşveren payı kamu kurumlarının kasasından çıkacak, ancak işçi payı toplu olarak kesileceği için, adlarına işsizlik sigortası primi ödenmemiş kadroya geçirilen işçilerin maaşlarında bu primlerin ödendiği ay azalma yaşanacak. Bu azalma toplu olarak prim yatırılan aydan sonra ortadan kalkacak ve yalnızca o ayın işsizlik sigortası primi yatırılacak.
