Memurların emekli ikramiyesinin hesaplanmasında 30 yıl sınırı Anayasa Mahkemesi tarafından kaldırılmıştı. Ancak karar 7 Ocak 2015 sonrası emekli olanlara uygulanıyordu. Danıştay’da sonuçlanan hukuk süreciyle şimdi karar geriye dönük olarak da uygulanacak
Anayasa Mahkemesi’nin 25 Aralık 2014 tarihinde aldığı karar, memurların emekli ikramiyesinin hesaplanmasında 30 yıl sınırının Anayasa’nın 2, 10 ve 60’ıncı maddesine aykırı olduğu yönündeydi.
Bu karar sonrası 30 yıldan fazla çalışması bulunan memurların emekli ikramiyelerini 30 yıl üzerinden değil, hizmet yıllarının tamamı üzerinden alabilmeleri sağlandı. Ancak kararın yayımlanmasından önce emekli olmuş kişilerden 30 yılın üzerinde hizmeti bulunanlar önce Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) sonra idare mahkemesine başvurmak durumunda kalmıştı. Anayasa Mahkemesi’nin verdiği kararın en önemli gerekçesi, emekli ikramiyesinin sosyal güvenlik hakkı kapsamında değerlendirilmesiydi. Emekli ikramiyesinde 30 yıl sınırı eşitsizliğe neden olan bir düzenleme olarak değerlendirilmişti. Diğer yandan kararın bir başka gerekçesi ise 30 yıl çalışması olan bir memur ile 35 yıl çalışması olan bir memur için eşitlik ilkesine aykırı düzenleme yapılıyor olmasıydı.
Karar 7 Ocak 2015 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştı. Dolayısıyla bu tarihten sonra emekli olan memurlardan 30 yıldan fazla hizmeti bulunanların emekli ikramiyeleri hizmet sürelerinin tamamı üzerinden ödenmeye başlandı. Ancak bu tarihten önce emekli olmuş ve 30 yılın üzerinde hizmeti olan memurlara doğrudan ödeme yapılması söz konusu olmadı. Bu durumdaki kişiler önce SGK’ya dilekçe verdi ve emekli ikramiyelerinin yeniden hesaplanmasını talep etti. SGK’dan dilekçeye ret cevabı alanlar İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Mahkemeden ve Danıştay’dan olumlu karar çıktı.
Mahkeme: Ödenmeli
İdare Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi’nin kararının geriye yürümemesinin geçerli olmayacağına, 30 yıldan fazla hizmeti olan memurların zaten var olan bir hakkının daha önceki mevzuat nedeniyle kısıtlandığına ve bu hüküm iptal edilince 30 yılın üzerindeki süreler için de emekli ikramiyesi ödenmesi gerektiği yönünde karar verdi. İdare Mahkemesi’nin kararı 17 Şubat 2016’da Danıştay tarafından onandı. Dolayısıyla 30 yılın üzerinde hizmeti bulunan memurlar bu süreler için de emekli ikramiyesi alabilecek.
Danıştay kararında Anayasa Mahkemesi’nce verilen iptal kararlarının ancak kazanılmış haklar için geriye yürümeyeceğini belirtti. Hakkı talep eden mevcut uyuşmazlıklarda, Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edilen düzenlemelere göre sonuca ulaşılamayacağını açıkça vurguladı. Bunun anlamı Anayasa Mahkemesi’nce verilen iptal kararları ile kişilerin geçmişte elde ettikleri hakların olumsuz hale getirilemeyeceği fakat kişinin lehine olan duruma ilişkin talebinde iptal edilen hükme göre karar verilemeyeceği, olumlu durum oluştuysa bu duruma göre karar verilmesi gerektiğidir.
NASIL HESAPLANACAK?
Karardan çıkan sonuca göre, emekli ikramiyesi, emekli aylığının bağlandığı tarihte yürürlükte bulunan aylık bağlamaya esas tutar dikkate alınarak hesaplanacak, ödenmemiş fark tutar farkın ödenmesine ilişkin başvurunun yapıldığı tarihten itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte kişiye ödenecektir.
SGK İdare Mahkemesinde Anayasa Mahkemesinin kararının geçmişe dönük olarak işletilemeyeceğine itiraz etmekle beraber esas olarak 30 yılın üzerindeki süreler için yapılacak ödemeye 30 yıldan fazla hizmeti olan kişinin başvuru tarihinden itibaren faiz işletilmesi için itiraz etmişti. Danıştay SGK’nın itirazını haklı buldu. 30 yılın üzerinde hizmeti bulunan kişilere emekli oldukları tarihteki aylık bağlama oranı üzerinden hesaplanacak ikramiye tutarı başvuru tarihinden itibaren yasal faiz işletilerek ödenecek. Dolayısıyla 30 yıl önce emekli olmuş kişiye ödenecek ikramiyeye 30 yıllık faiz işletilmeyecek.