Günümüzde çalışan kadınların çalışma hayatı ile ilgili kafalarını karıştıran en önemli sorunun doğum olduğu görülüyor. Kadınlar çoğu kez çocuk sahibi olmakla kariyer arasında kalıyor. Mevzuatımızda doğum yapan kadınlara tanınan önemli haklar ve yardımlar söz konusu.
Bu haklardan ilki, kadın çalışanın kural olarak doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz olmak üzere toplamda 16 hafta çalıştırılamaması. İş Kanunu’na göre, kadın çalışan isterse ve doktorunun da bu konuda onayı varsa doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışabilecektir. Hamilenin doğumdan önce kullanmadığı beş hafta, izin süresine eklenecektir.
Ne var ki, izin süresi kadın çalışanın dinlenmesini sağlarken, bir yandan da ücretinden mahrum kalmasına sebep olmaktadır.
İş göremezlik ödeneği
Sosyal güvenlik kapsamında düzenlenen korumanın ilk ayağı 5510 sayılı kanunun 18. maddesi ile getirilen geçici iş göremezlik ödeneği. Bu ödenek kişinin çalışmasına engel bir hastalık, kaza veya hamilelik gibi bir durum ortaya çıktığında bu süre için belirli oranda gelir güvencesi sağlıyor.
Kadın çalışan adına doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmemişse, kendisine geçici iş göremezlik ödeneği verilmeyecektir. Geçici iş göremezlik ödeneği hamilelik ve doğum nedeniyle kadın çalışanın yukarıdaki süreler boyunca çalışamayacağı her gün için verilmektedir. Doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz olmak üzere toplam on altı haftanın dışında, kadın çalışanın hamilelik nedeniyle doğumdan önceki sekiz haftadan önce rapor alması halinde bu süre için hastalık sigortasına ilişkin şartlar gerçekleşmişse ödeme yapılır.
Hamilelik ve doğum nedeniyle ödenecek geçici iş göremezlik ödeneğinin miktarı yatarak tedavilerde prime esas günlük kazancın yarısı, ayakta tedavilerde ise bu kazancın üçte ikisi kadardır.
Sosyal güvenlik kapsamında getirilen ikinci koruma emzirme ödeneği. Sadece iş sözleşmesi ile çalışan sigortalılara ve bağımsız çalışan sigortalılara verilen ödenek miktarı bu yıl için 122 TL’dir.
3. çocuğa 600 TL
SGK’dan doğum sonrası alınan yardımların yanında bir de Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından hayata geçirilen doğum parası söz konusu. Buna göre, 15 Mayıs 2015 tarihinden sonra gerçekleşen doğumlar için bakanlık doğum yardımı ödüyor. İlk çocuk için 300, ikinci çocuk için 400 ve üçüncü çocuk için 600 TL olarak ödenen yardımdan yararlanmak için bazı şartlar söz konusu.
Düzenlemeye göre, doğum parası alınabilmesi için annenin ya da babanın veya her ikisinin Türk vatandaşı olması gerekiyor. Diğer yandan, mavi kartlılar da doğum yardımından yararlanabiliyor. 15 Mayıs 2015 ve sonrası doğumlar için Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na başvurularak doğum yardımı alınması mümkün. Doğum yardımı sosyal yardım niteliğinde olduğu için Türk vatandaşı olmak dışında herhangi bir şarta tabi değil.
