Cem Kılıç

Asgari Ücret Tespit Komisyonu aralık ayında toplanmaya başlayacak. Önce asgari ücret seviyelerini AB ülkeleri ile karşılaştırmalı ele alalım. Türkiye’de asgari ücret nasıl artıyor ve daha çok nelere odaklanmalı, bunlara da bakalım.

Asgari ücret, temel düzeyde ihtiyaçları karşılayacak bir gelir seviyesini sağlama amacını taşıyan vazgeçilmez bir sosyal politika aracı. Bu politika, sadece asgari ücretle çalışanları değil, aynı zamanda genel ücret seviyelerini etkileyerek birçok çalışanı ve işvereni de etkiler. Asgari ücret belirlenirken, istatistiksel verilere dayanılması ve sosyal taraflarla tam bir istişare içinde olunması, çalışma barışının yanı sıra işgücü piyasasındaki dinamikler, işsizlik ve kayıt dışı istihdam gibi konular açısından büyük önem taşır.

Aralık ayı itibarıyla Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplanmaya başlayacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan’ın açıklamasına göre, 2024 yılı için asgari ücret düzeyi geçmişte olduğu gibi

Çalışmanın orta bir diliminde işçinin ihtiyaçlarını karşılaması için verilen ‘ara dinlenme’ çalışma süresine göre değişir ve aralıksız olarak kullandırılır.

Ara dinlenmesi, çalışmanın orta bir diliminde işçinin ihtiyaçlarını karşılaması için verilir. İşçinin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelirken iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak noktasında önemli bir araçtır. Bu nedenle işçinin isteği ile dahi kaldırılması mümkün değildir.

İş Kanunu ile belirlenmiş ‘ara dinlenme’ çalışma süresine göre değişir. Günlük çalışma süresi 4 saat veya daha kısa olan işçilere 15 dakika, 4 saat - 7.5 saat olan işçilere 30 dakika, 7.5 saatten fazla işçilere 60 dakika ara dinlenmesi verilmesi gerekir. Günde 11 saate kadar çalışmalar için ara dinlenmesi en az 1 saat, 11 saati aşarsa da en az 1.5 saat olarak verilir. Bununla birlikte yemek yeme, çay içme, dinlenme gibi ihtiyaçların giderilmesi için ‘ara dinlenme’ çalışma süresinden

Sosyal güvenlik sisteminde borçlanmalar asgari ücrete endekslidir. Asgari ücretteki artış da borçlanma miktarlarını artırır. Bu nedenle borçlanma yapmak isteyenlerin ellerini çabuk tutmaları ve yıl bitmeden başvurularını yapıp borçlanma miktarlarını ödemeleri avantajlarına olacaktır. Diğer yandan emekli olmaya hak kazanmış kişiler için ise yeni yılın beklenmesi daha avantajlı.

Sosyal güvenlik sisteminde borçlanma tutarları asgari ücrete endeksli demiştik... 1 Temmuz’dan itibaren bir günlük borçlanma tutarı en düşük 143 TL olarak uygulanıyor. Dolayısıyla doğum borçlanacak kadın sigortalı şu an için 103.024,8 TL ödemek durumunda. 1 Ocak’tan itibaren bu rakam asgari ücretteki artışa bağlı olarak artacak. Asgari ücret yüzde 50 artarsa bir günlük borçlanma için ödenmesi gereken tutar 214.6 TL’ye yükselecek. Bir doğum borçlanacak kadın sigortalının ödemesi gereken rakam da 154.535 TL’yi bulacak. Dolayısıyla 51.511 TL’lik bir artış söz konusu.

Şu an için 18 aylık

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, geçtiğimiz yıl Nisan ayı sonuında özellikle çok sayıda çalışanı olan büyük işverenler için yeni bir uygulamanın hayata geçirildiğini duyurmuştu. Maliye Bakanlığı’nca uygulanan Büyük Mükellefler Vergi Dairesi uygulamasına benzer şekilde, işyerinde çalıştırılan ve bildirimi yapılan sigortalı sayıları dikkate alınarak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İl Müdürlükleri/Sosyal Güvenlik Merkezlerinde görev yapan personel arasından SGK İşveren Temsilcisi belirlenmişti. 16 Mayıs 2022 tarihinden itibaren ilk olarak İzmir ve Gaziantep Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerinde başlatılmış olan uygulamanın sonuçlarına göre diğer il müdürlüklerinin de uygulamaya dahil edileceği açıklamıştı.

Geçtiğimiz günlerde SGK tarafından yapılan açıklama ile pilot illere yeni iller de eklendi. Bugünkü yazımda uygulamaya ilişkin detayları ve kapsama eklenen yeni illeri kaleme alacağım.

Hız kazandırıyor

SGK İşveren Temsilciliği uygulaması ile yüksek istihdam kapasitesine sahip, yani

Günümüzde birçok işveren, üst düzey çalışanlarının müşteri bilgilerini kullanmasını engellemek adına rekabet etmeme sözleşmesi imzalattırıyor. Rekabet yasağı, çalışanan geleceğini sınırsız ve hakkaniyete aykırı şekilde tehlikeye düşürmemeli.

Rekabet yasağı işverenin müşteri çevresi hakkında detaylı bilgi sahibi olan ve işverene zarar verme gücü olan işçilerin iş sözleşmesi sona erdikten sonra Kanunda sınırlı olan şekilde çalışmalarının engellenmesidir. Bir yönüyle işvereni riske karşı korurken işçinin de belirli bir süre çalışmasını engelleyerek işçinin zarara uğramasına sebep olabilmektedir. Yasak birçok yönüyle tartışma konusu olagelmiştir.

Dava nerede açılacak?

Günümüzde birçok işveren üst düzey çalışanlarının müşteri bilgilerini kullanmasını engellemek adına rekabet etmeme sözleşmesi imzalattırma yoluna başvuruyor. Genellikle bu sözleşmelerde yasağın ihlaline bağlı olarak yüksek cezai şartlar öngörülüyor ve yasağı ihlal eden eski

SGK’nın yemek kartlarına günlük istisna sınırı, nakit kullanımını teşvik ediyor. Yemek yardımı nakit alınınca çalışanlar daha az yemek yiyor, parayı farklı masraflar için kullanıyor. Dengeli beslenmeyen çalışan iş güvenliğini riske atar. Yakından bakalım...

İşverenlerin çalışanlara sunduğu yemek yardımları, yeme - içme sektörü açısından da büyük öneme sahip. Yemek yardımlarının çalışma günlerinin tamamını kapsayacak düzeyde yapılması, bu sektörlerde iş hacminin büyümesine ve yeni istihdama katkı sağlar. Kamu açısından da sigorta prim gelirleri, işsizlik ödenekleri ve vergi gelirleri olumlu yönde etkilenir.

2023 yılı itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yemek kartlarına günlük bir istisna sınırı getirilmesiyle nakit kullanımı teşvik ediliyor. Güncel bir araştırmadan elde edilen sonuçlar, bu kararın bazı olumsuz yansımalarına dikkat çekiyor. Bu kararın uygulanmasıyla birlikte, ülkemizde gelir vergisi ve sosyal güvenlik primi istisnası farklılaşmış oldu. İlk olarak, SGK istisnası

11 Kasım’da başlayacak ve hafta sonuyla birlikte 9 günü bulacak olan okul ara tatili nedeniyle işyerlerinde yıllık izin planlamaları gündemde. Bu konuya yakından bakalım...

Okulların ara tatillerini yılda iki kez yapması ve yarıyıl tatilinin de devam ediyor olması nedeniyle çalışanlar yıllık izinlerini çocukların ara tatiline göre planlamak istiyor. İlk ara tatil 11 Kasım Cumartesi günü başlayacak.

Beş günlük süre boyunca okulların tatil olacak olması nedeniyle toplamda hafta sonu ile birlikte dokuz günlük bir tatil oluştu. Bu nedenle işyerlerinde yıllık izin planlamaları gündeme gelmeye başladı. Yıllık izinde inisiyatif işverende. Ancak insan kaynakları birimleri şimdiden planlamalara başlayarak çalışanların isteklerini karşılamanın formülünü bulmalılar. Bu hafta pek çok işyerinde gündem ara tatil nedeniyle yıllık izin planlaması olacak.

Kaç gün izin var?

Yıllık ücretli izin, bir tam yıl aynı işverene bağlı çalışmanın karşılığında elde edilen bir hak. Yıllık ücretli izin süresi de işçinin kıdemi arttıkça artıyor. Aynı

Değişen alt işverenler yanında aralıklı çalışma durumu sıklıkla karşılaşılan bir uygulama. Özellikle işgücü devrinin yüksek olduğu sektörlerde işçiler alt işveren işçisi olarak çalıştıkları bir işyerinden ayrılıp, belirli bir süre sonra aynı işyerinde alt işveren işçisi olarak tekrar işe girebilmektedirler. Kimi durumda da ara verilmeden değişen alt işverenler nezdinde çalışılabilmektedir.

Kötüye kullanımın önüne geçilebilmesi için İş Kanunu alt işverenlik ilişkisinin kurulmasını belirli şartlara bağlamıştır. Alt işverene verilen iş, asıl işin bir parçası ise, verilen iş işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olmalıdır ya da verilen iş mal veya hizmet üretiminin yardımcı işlerinden olmalıdır. Asıl iş üretimin zorunlu unsurdur. Asıl işverenin faaliyet alanına göre belirlenir. Yardımcı iş, işyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin olmakla beraber, doğrudan üretim organizasyonu içerisinde yer almayan, üretimin zorunlu bir unsuru olmayan, ancak asıl iş devam ettikçe