Bilginin otoritesi: Wikipedia
29 Nisan 2017’den beri erişimi bize yasaklanan Wikipedia yeniden hayatımıza girdi. Bu süreçte Wikipedia dijital ansiklopedisini güncelledi, pek çok teknik değişim gerçekleştirdi. Haliyle kullanıcı alışkanlıklarını da değiştirdi
Bilgi kesilince, insanlar dünyadaki gelişmelerin uzağına düşmüş duygusuna kapılır. Türkiye’de Wikipedia’nın engellenmesi, önemli bir dersi kaçırmış, bilgiden eksik kalmış bir öğrencinin, kapıda beklemesi gibi bir ruh hali yarattı. Oysa Wikipedia Türkiye’yi bir terör örgütünün destekçisi gösteren maddelerin içeriğini düzeltse sorun çözülecekti.
Sorun yaklaşık üç yıl sonra çözüldü. Wikipedia Facebook sayfası üzerinden #WeMissTurkey (Türkiye’yi özledik) hasthag’iyle bir kampanya başlattı. Anayasa Mahkemesi, Wikipedia’nın erişime kapatılmasını hak ihlali saydı.
Karar 6’ya karşı 10 üyenin oylarıyla verildi. Gerekçeli kararda, sürekli içeriği güncellenen sitenin erişime engellenmesinin yarattığı sakıncalar sıralandı. Karşı oy kullanan üyeler de bu içeriği tekrar ederek, içeriğin milli güvenlik açısından tehdit oluşturduğunu belirtti. İçeriği kaldırmayan Wikipedia yönetiminin asıl sorumlu olduğunu vurguladı.
Böylece Wikipedia yeniden erişime açıldı. Tekrar hatırlatmakta yarar var. Wikipedia; dijital bir bilgi ağı. Herkes katkıda bulanabilir. Ancak sunacağınız her katkı, bilgi editörler tarafından kontrol edilmekte. Dolayısıyla 100’den fazla dilde, 3 bin 800 bin madde üzerinde çalışan 48 bin aktif editöre, önce bilginizi kabul ettirebilmeniz gerekiyor. Bunun için de referansınız olmalı. Yani bilginin kaynağını da sunmanız gerekiyor. Wikipedia’nın “güvenilir kaynak” olması ise ticari olmayan, reklam almayan tek site olarak varlık göstermesine borçlu.
İnternet dünyasının bilgi kirliliği gerçekte hiçbir bilgiyi yeterince güvenilir kılmadı. İnternet üzerinden bulduğunuz bilgi ya gerçek değildir ya aradığınız şey değildir ya da eksiktir… Wikipedia, bu şüpheyi bir internet ansiklopedisi olarak ortaya çıkarak dağıttı.
Üç yıl önemli bir zaman dilimi. 29 Nisan 2017’den beri erişimi bize yasaklanan Wikipedia Dijital ansiklopedisini güncelledi, pek çok teknik değişim gerçekleştirdi. Haliyle kullanıcı alışkanlıklarını da değiştirdi.
İncelerseniz; mesela “Ön İzleme” özelliği getirildi. Böylece zamandan kazanıp, bir makalenin konusunu anlayarak tıklayıp, tıklamama kararını verebilirsiniz. Kullanıcılar bir Wikipedia sayfasını okurken metin içerisindeki (mavi renkli) kelimelerin üzerine geldiklerinde tıklamalarına gerek kalmadan yeni sayfanın özetini okuyabiliyor.
iPhone ve iPad kullanıcılarına karanlık mod özelliği sağlanmış. Bu da muhtemelen pil tasarrufu yapmamıza olanak tanımakta.
Wikipedia dengeli, tarafsız ansiklopedik ve içeriği doğrulanabilir maddelerini zamanla daha da ideal duruma ulaştırmayı amaçladığını hatırlatıyor. Ancak kullanıcılarını bunun bir süreç meselesi olduğunu, kullanıcıların katkılarıyla maddelerin ideal duruma ulaşmalarının aylar hatta yıllar alabileceğini de ekliyor.
Eğer bir araştırma kaynağı olarak kullanacaksanız, Wikipedia’yı dikkatli kullanmanız çok önemli.
“Bazı maddeler, tamamen alıntılanmamış içeriğe sahiptir. Bazılarının içeriği ise ileride genişletilecektir. Yanılgı içeren bilgiler, sonraki katkılarla fark edilecek, bu bilgiler ya silinecek ya da yorumlanacaktır” diyor.
İki içerik nedeniyle tüm siteye erişimin engellenmesi demokratik değildir. İnsanların bilgiyi yayma hakkı varsa kamuoyunun da bilgi edinme hakkı var. Dolayısıyla bir daha erişim engeliyle karşılaşmamayı dileriz.