Günümüzde çalışma yaşamında işverenin daha az vergi vermesi ve daha az sigorta primi ödemesi nedeniyle işveren, işçinin ücretlerini asgari tutar üzerinden SGK ya bildirmektedir. Bu durum tamamen hukuka aykırıdır. İşçi, işverence tarafına verilen bordroları gerçek aldığı ücretten gösterilmediği için imzalamaktan imtina edebilir. Ayrıca işçi, ücretin eksik bildiriminin düzeltilmesini işverenden talep eder. Eğer işveren, işçinin talebine aldırış etmezse işçi, iş sözleşmesini haklı nedenle tek taraflı feshetme hakkına sahip olur. İşçi, aldığı ücret ve sosyal haklarını nasıl ispatlayacaktır?
Yargıtay’ın kökleşmiş kararında “işçinin gerçek ücretinin tespitinde işçinin kıdemi, meslek ünvanı, fiilen yaptığı iş, işyerinin özellikleri ve emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alındığında imzalı bordrolarda yer alan ücretin gerçeği yansıtmadığı şüphesi ortaya çıktığında, bu konuda tanık beyanları gözetilmeli ve işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek ünvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonuca gidilmelidir” şeklindedir.
Uygulamada işçilerin, ücret bordrolarını hiçbir şekilde görmediği, maaşından asgari ücreti bankadan aldığı ve diğer kalan kısmı elden aldığı bilinmektedir. Ayrıca bordroyu görüp, imzalayan işçiler de işten atılma korkusuyla bordroları mecburen imzaladıkları aşikardır. Bu nedenle Yargıtay çok isabetli bir karara imza atarak işçinin ücretinin ispatında tanık beyanı ve sendika ve meslek odalarından görüş alarak Mahkemelerin işçinin gerçek ücretine karar vereceği ve kıdem ve ihbar tazminatlarının bu gerçek ücretlere göre hesaplanacağını belirtmiştir.
İşçinin gerçek ücreti hesaplandığında tazminatların çok daha yüksek çıkması söz konusudur. Bu nedenle işçinin gerçek ücretinin belirlenmesi çok önemli bir konudur. İŞVERENİN, İŞÇİYE “BORDRONDA ÜCRETİN BU ŞEKİLDE YAZIYOR ASGARİ ÜCRETTEN TAZMİNATI AL YOKSA HİÇBİR ŞEY İSPATLAYAMAZSIN HİÇBİR ŞEY ALAMAZSIN” şeklindeki beyanları TAMAMEN İŞÇİYİ KANDIRMA VE YILDIRMA POLİTİKASIDIR. İşçiler, işverenle ücret ve tazminat konusunda sorun yaşadığında işverenin uzlaşmaz ve agresif tavırları söz konusu olduğunda mutlaka dava yoluna giderek hakkını sonuna kadar aramalıdır.
İşçinin elinde ücretin ispatı konusunda yazılı bir delil var ise Mahkeme bu yazılı delili de dikkate alarak karar verecektir. İşçinin elinde herhangi bir delil yok ise yukarıda belirtilen Yargıtay’ın emsal kararı uygulanır. Ayrıca yol, yemek, bordroda gözükmeyen ikramiye, yakacak yardımı, erzak ve giysi yardımı gibi sosyal haklarda tanık delili ile ispat edilebilir.
www.ismagdurlari.org sitemizden telefonlarımıza ulaşabilirsiniz.