Ülkemizde iş kazaları maalesef kader olarak görülmekte ve insanlar tarafından önemsenmemektedir. İnsanlarımız “kaza işte olacağı varmış” deyip sorumluluk sahibi kişilerin hukuki süreçten geçmesini engellemektedirler. Tuzla tersanelerinde yaşanan kazalar artık cinayet boyutlarına kadar ulaşmıştır. Başka iş kazalarının yaşanmaması için iş kazası geçirmiş her işçi, tüm haklarını yasal zemin üzerinden sonuna kadar aramalıdır. Hakkını yasal olarak aramayan işçinin, hiçbir şekilde yakınmaya hakkı yoktur. Ayrıca iş kazasına şahit olmuş insanların, aynı olayın kendisinin de başına geleceğini düşünerek tüm resmi aşamalarda tanıklık yapmalarını kendilerine vazife olarak görmelidirler. İş kazası geçirmiş işçinin veya vefat etmiş işçinin yakının mutlaka yapması gereken hukuki işlemler aşağıda belirtmiştir.
1-) Ceza aşaması: İş kazası geçiren işçi, kazazedenin yakınları, kazazedenin iş arkadaşları, olaya şahit olan 3. şahıslar tarafından kazayı derhal yetkili kolluk kuvvetlerine (polis,jandarma vs) ihbar etmelidirler. Kazaya uğrayan işçi, hastane polisine derhal şikayette bulunabilir. İş kazasında ihmal ve kusur söz konusu olduğundan delillerin yok edilmemesi ve delillerin değiştirilmemesi için bu aşama çok önemlidir. İşverenin veya sorumlu kişilerin “aman şikayetçi olma ben masraflarını karşılayacağım” şeklindeki vaatlerine işçinin kanmaması ve ceza soruşturmasını mutlaka başlatması gereklidir. Kazaya uğrayan işçi, masraflarını ve hak ettiği tazminatı aldığı takdirde her zaman ceza davasından vazgeçebileceği unutulmamalıdır. Uygulamada ise işçi, işverenin vaatlerine kanıp sorumlulardan şikayetçi olmayarak ceza soruşturmasını engellemektedir. Bu durumda ise kazadaki kusurun belirlenmesi için gerekli delillerin toplanmaması sonucu işçi, mağdur olmaktadır.
2-) İdari aşama : İş kazası geçiren işçi veya iş kazası sonucu ölen kişinin yakınları tarafından kazanın bulunduğu yere bağlı Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne iş kazasını bildirerek gerekli idari incelemeyi başlatması gereklidir. Bu durum ceza aşamasında olduğu gibi kusurun belirlenmesi ve delillerin toplanması için önemli bir aşamadır. Ayrıca sosyal haklar bakımından işçinin, SGK tarafından geçici veya sürekli iş göremezlik ödeneğinin bağlanması için işçinin veya yakınlarının mutlaka yapması gereken idari başvurudur. Bu aşamada Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişlerince işyerinin İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatına uygun hareket edip etmediğini idari açıdan da incelemektedir. Ceza soruşturmasını kaçıran veya şikayetçi olmayan kazazede işçi, delillerini toplanması için bu aşamaya başvurarak işverenin kusur derecesini bu aşamada ispatlayabilme olanağı bulabilmektedir.
3-)Hukuki aşama : Yukarıda belirtilen ceza ve idari aşamasını , kazazede işçinin veya yakınlarının mutlaka gerçekleştirmesi gereklidir. 3. Aşama olan hukuki aşamada ise kazazede işçinin veya yakınlarının isteğine bağlı olup zorunlu bir durum değildir. İş kazası sonucu sakat kalan işçi, işveren veya sorumlu kişilerden kusur ve malüliyet oranına göre maddi ve manevi tazminat isteme hakkına sahiptir. Kazazede işçi veya ölen işçinin yakınları kazanın olduğu yer İş Mahkemelerinde veya İş Sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemelerinde maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Kazazede işçi, işverenin vermiş olduğu tazminatı yetersiz gördüğü takdirde veya ”kendi kusurumla iş kazası yaptım” yazısı işverene verse bile bu davaları açabilir. İşveren tarafından işçiye yapılan ödemeler, makbuz hükmünde sayılır ve işverence alınan ibranameler Mahkeme tarafından ayrıntılı şekilde değerlendirilir. İş kazası nedeniyle alacak davalarında zamanaşımı 10 yıl olup bu süre kaza tarihinden itibaren başlamaktadır. Eğer kazazede uzun süre tedavi görmüş ise bu süre tedavinin bittiği tarih olarak da belirlenmektedir. İş kazası geçirip hiçbir sakatlığı olmayan işçilerin, işverenden makul bir manevi tazminat isteme hakları da vardır. Sgk'sı olmadan çalışıp aynı zamanda iş kazası geçiren işçilerin de aynı işlemleri yapması gerekmektedir.
İşten çıkarılırım korkusu ile gerekli hukuki işlemleri yapmayan işçilerin, çok ciddi anlamda maddi ve manevi haklardan mahrum kaldığını hatırlatmak isterim. Bu nedenledir ki iş kazası geçiren işçilerin mutlaka haklarını öğrenmesi ve haklarını yasal zeminde sonuna kadar araması gerekmektedir.
sitemizden irtibat telefonlarımıza ulaşabilirsiniz.