BAYANLARIN EVLİLİK NEDENİYLE KIDEM TAZMİNATI ALMASI
Çalışanlar arasında nikah tazminatı olarak da bilinen evlilik nedeniyle iş akdi feshi, 4857 sayılı İş kanunun 120. maddesinin yollamasıyla yürürlükte bulunan 1475 sayılı yasanın 14. maddesinde belirtilen, “bayan işçinin evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içinde evlilik sebebiyle iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanacağı” hükme bağlanmıştır. Bu hak sadece bayan eşe tanınmış olup, resmi evlilik işlemlerinin tamamlanmasından itibaren 1 yıl içinde kullanılmalıdır.
Bu hüküm Türkiye’de aile birliği kurumunun korunması amacıyla getirilmiştir. Çalışma hayatını, evlilikle birlikte gereği gibi yürütemeyeceğine karar veren kadına tanınmış olan çok önemli olanaklardan biridir. Peki, bu hakkı olan bayan işçilerin izleyeceği en güvenli yol hangisidir? Öncelikle tavsiyemiz, işverene hitaben yazılmış olan evlilik nedeniyle iş akdi feshini içeren bir dilekçe ile notere giderek yanında evlilik cüzdanın tarihini içeren belgesi eklenerek, işverene noter kanalı ile gönderilmesidir. Bu şekilde yapılan fesihte, işveren, “işçi bana dilekçe vermedi” veya “işçinin evlendiğini nerden bileyim?” gibi bahanelere sığınamaz. Fesih ihtarı işverene ulaştığı tarihte, bayan işçi kıdem tazminatı hakkını elde eder. İşveren, kıdem tazminatını hak etmiş olan bayan işçiye, bu tazminatı peşin olarak tamamını ödemek zorundadır. Noter tebliğine rağmen kıdem tazminatını ödemeyen işveren karşısında bayan işçi derhal İş Mahkemesine giderek alacak davası açmalıdır. Kötü niyetle kıdem tazminatı ödemeyen işverenlere, tazminatın yanında dava masrafları ve avukatlık ücreti ödemesi ayrıca çıkmaktadır. Ayrıca işverene, bayan işçinin tazminatı hak ettiği tarihten itibaren bankalarca uygulanan en yüksek mevduat faizi ile birlikte ödeme çıkacaktır. Bu sebeple işverenlerin, ödeme konusunda bayan işçilerle yazılı olarak anlaşması daha çok önerilmektedir.
Evlilik nedeniyle iş akdini sora erdiren bayan işçi, işverene ihbar öneli vermek zorunda değildir. Yani bayan işçi, ben evlilik nedeniyle işten ayrılıyorum dediği ve evlilik cüzdanı ile dilekçeyi verdiği takdirde işverenin yanında 15 gün veya 1-2 ay gibi çalışma zorunluluğu da yoktur. İhbar zorunluluğu olmaması nedeniyle de bayan işçi ihbar tazminatına hak kazanamaz.
Kadın işçinin, bu hakkı elde etmesi için düğün, eğlence veya değişik törenler yapmak zorunda değildir. Önemli olan resmi nikah günüdür. Bayan işçinin resmi nikah tarihinden itibaren bu süre işlemektedir. İşyerinden evlilik için izine ayrılan ve tekrar işe dönmeyen bayan işçinin, işe dönemeyip devamsızlık yapması durumunda bayan işçinin iş akdini evlilik nedeniyle feshettiği anlaşılmaktadır.
Gelelim en önemli konu olan, evlilik nedeniyle fesihten sonra bayan işçi başka işe girip çalışabilir mi? sorusuna. Bayan işçi evlilik nedeniyle işten ayrılırsa daha sonraki dönemlerde çalışma hakkını kaybetmez. Çalışma hayatının kısıtlanamayacağı ve çalışma özgürlüğünün anayasal güvence altına alındığı ülkemizde, emeklilik nedeniyle fesihte olduğu gibi evlilik feshinde de bayan işçi, daha sonraki zamanlarda çalışabilir. Ayrıca evlilik nedeniyle iş akdini fesheden bayan işçi, işsizlik sigortasından da yararlanamaz.
www.ismagdurlari.org adresinden irtibat numaralarımıza ulaşabilirsiniz.
twitter.com/suatyurdseven