TBMM ile ABD Kongresi İlişkileri nasıl olmalı?

Başkent Washington’da Kovid-19 ile mücadele kapsamında 1.9 trilyon dolarlık ekonomik teşvik paketi ve Joe Biden yönetiminin ağırlıklı iç politikaya yönelik çalışmaları gündemde olsa da, dış politikaya ilişkin gelişmeler de yaşanıyor. Nitekim gerek Kongre gerekse Biden yönetiminden dış politikaya yönelik ardı ardına yeni açıklamalar geliyor. Bir ay içinde Biden yönetimine Türkiye aleyhine iki ayrı mektup gönderildi.

İşin ilginç yanıysa, 86 kişilik Türk Dostluk Grubu içinde Türkiye karşıtlığının artmaya başlaması... Nitekim Demokrat ya da Cumhuriyetçi, hangi Kongre üyesiyle görüşsek, Türkiye konusunda “Evet önemli bir NATO müttefikimiz, ancak...” diyerek eleştirilerle yaklaşıyorlar. Hatta bazıları Türkiye’yi gözden çıkarmış bile... ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komite Başkanı Gregory Meeks, Türk Dostluk Grubu’nda olmasına rağmen, Türkiye konusu açılınca yüzünü buruşturuyor. Senato Dış İlişkiler Komite Başkanı Robert Menendez tamamen Türk düşmanı ve Yunan/Rum diasporasının kuklası haline gelmiş durumda. Demokrat Menendez her ne kadar Biden yönetimiyle bazı konularda (İran nükleer anlaşması, Küba ile ilişkiler, denizaşırı ABD askeri gücünün kullanılması gibi) anlaşamıyor görünse de, Turkiye konusunda Biden ekibiyle neredeyse aynı tarafta.

Peki Kongre’de hangi konularda partiler üstü olumsuz tavır devam ediyor?:

- S-400 karşıtlığı,

- F-35’lerin verilmemesi,

- YPG/PKK’ya desteğin sürmesi,

- Sözde Ermeni soykırımına destek,

- İnsan hakları ve basın özgürlüğü.

Öte yandan her ne kadar bazı Kongre üyeleri Türkiye’nin NATO’dan bile çıkarılması gerektiğini söylese de, az da olsa da bazı Kongre üyelerinin her ne olursa olsun Türkiye’nin kaybedilmemesi ve Rusya’ya itilmemesi gerektiği görüşünde ısrar ettiğini belirtmekte fayda var.

Daha etkin diyalog

Son dönemlerde, TBMM’den birçok heyetin hem kalabalık gruplar halinde PR amaçlı olarak gelmesi hem de son dakika planlama yapmaları bence en büyük hatalardan biri. Aynı şekilde, 8Türk Dostluk Grubu’ndaki 86 Kongre üyesiyle diyaloğun çok da yeterli olmadığı görüyoruz. Peki TBMM’nin, Kongre ile daha etkin bir diyalog ve çalışma içerisinde olmak için neler yapması gerekebilir?

- TBMM Meclis Başkanı Mustafa Sentop’un, Kongre’de kendi seviyesindekilerle diyalog kurması,

- En azından milli konularda TBMM’nin partiler üstü duruşunun Kongre’ye daha güçlü biçimde gösterilmesi,

- TBMM Dış İlişkiler Komitesi üyelerinin, Washington D.C’ye küçük gruplarla sonuç odaklı ziyaretlerde bulunması, ziyaretlerin planlı yapılması,

- Kongre’deki Dış Politika ve Askeri Hizmet Komitesi üyelerinin Türkiye’ye davet edilmesi,

- TBMM Dış İlişkiler Komitesi’nde çalışan uzman ekibin, Kongre üyelerinin dış politika müdürleri ve uzmanlarıyla diyalog ağı kurulması,

- TBMM’den gelecek heyetin, ABD basını ve düşünce kuruluşlarıyla da görüşmesi,

- Meclisin, Türkiye’nin lobi ve PR çalışmalarında daha fazla yer alması,

- Türkiye-ABD Parlamentolararası Dostluk Grubu’nun, ABD’deki karşılığı olan Türk Dostluk Grubu ile bir ortak teknik çalışma grubu oluşturması,

- TBMM milletvekilleri ile ABD’li Kongre üyelerinin Türk-ABD ilişkilerini konu alan belirli sanal etkinliklerde bir araya gelmesi,

- TBMM’nin Dış İlişkiler sayfasının güncellenmesi.

RAPORLARDA TÜRKİYE VAR MI?

Beyaz Saray tarafından hazırlanan, 24 sayfalık geçici Ulusal Güvenlik Strateji Raporu’nda, ABD’nin Pasifik bölgesine daha fazla önem vereceği ve Avrupa ile daha yakın bir çalışma içinde olacağına ilişkin ibareler yer alıyor. Ortadoğu’da ise askerli varlığın, ihtiyaç halinde artırılabileceği bilgisine de yer veriliyor. Raporda 23 kez “demokrasi” kelimesi geçerken, dış politika ve ulusal güvenliğin yerel politikalarla da bağlantılı olduğu belirtiliyor. Raporda Türkiye’nin adı geçmezken, İsrail’in güvenliğine, DAEŞ’le mücadeleye, İran’a karşı müttefiklerle çalışmaya, Rusya ve Çin tehdidine karşı önemli açıklamalara yer verilmiş. 16 kez “siber” kelimesi geçerken, teknoloji alanında rekabet ve siber güvenliğin önemi sürekli vurgulanmış.

308 sayfalık, 2021 Ticaret Politikası Gündem Raporu’nda ise 52 kere “Türkiye” kelimesi geçiyor. 2020’de ABD ile Türkiye arasında ağırlıklı olarak dış politika konularının öne çıkması nedeniyle, ticaret ilişkisinin sınırlı kaldığı ancak ticaret hacminin artırılması için iki ülkenin aynı safta olduğu vurgulanmış. Türkiye-ABD arasındaki ticaret ilişkisinde, dijital ekonomideki fırsatlara, fikri mülkiyetin korunması ve uygulanmasına, pazarda çeşitli mal ve hizmetlere erişim engellerinin azaltılması da, öne çıkan başlıklar arasında.

24 NİSAN’A YAKLAŞIRKEN!..

Bilindiği üzere, 1915 olaylarını ‘soykırım’ olarak tanıyan tasarı, önce 2019-2020 yani 116. Kongre döneminde ABD Temsilciler Meclisi’nce, ardından da Kongre’nin üst kanadı olan Senato’da oy birliğiyle kabul edilmişti. Her ne kadar kabul edilen karar “yasa” hükmünde olmasa da, Türk düşmanlığı yapan Ermeni diasporası ve yanındaki karşıt Türk gruplar için büyük bir zaferdi. Geçen yıl Kongre’de alınan kararlar, Türkiye açısından bir bağlayıcılığı olmasa da, bence ciddiye alınması gerekiyor. Zira geçtiğimiz Cuma günü, Senato Dış İlişkiler Komite Başkanı Bob Menendez, Başkan Joe Biden’a sözde Ermeni soykırımını tanıma çağrısında bulundu. 24 Nisan’a az bir süre kalırken, bu yıl Beyaz Saray’dan bir sürpriz gelirse şaşırmayın! Bu aralar başkentte, daha önceki dönemlerde olduğu gibi “Aman Türkiye önemli müttefik, kızdırmayalım” telkinlerinde bulunan hiçbir ABD’li kurum yok. Başkan Biden’ın sözde Ermeni soykırımını alenen tanıyabileceği konusunda büyük bir beklenti var!

Kovid-19’a karşı gevşeme zirvede!

ABD’de Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 530 bini geçerken, aşılanan Amerikalı sayısı 90 milyona yaklaştı. Başkan Joe Biden, Mayıs sonuna kadar 300 milyon Amerikalının aşı olacağını açıklarken, vaka sayıları son günlerde 50 ile 60 bin arasında seyrediyor. Beyaz Saray’ın salgınla mücadeledeki başdanışmanı Dr. Anthony Fauci, ülkede günlük vaka sayısı 10 binin altına düşmeden önlemlerin gevşetilmemesi gerektiğini söyledi. Söyledi söylemesine ama Teksas ve Mississippi valileri, maske zorunluluğunun kalktığını açıkladı bile. Birçok eyalet maske zorunluluğunu kaldırma sinyalleri verirken, geçen gün İdaho eyaletinde bazı aileler çocuklarına maske yaktırarak basına şov yaptı! ABD’de şu hava var: Vakalar azalıyor, aşı geldi, haydi normale dönelim!

ABD’DE GÖZDEN KAÇANLAR:

- Amerika’da ortalama 1.3 milyon kadın şiddete maruz kalırken, 4 kadından biri hayatı boyunca şiddeti yaşamış,

- Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın “Cesur Kadınlar Ödülü”ne layık görüldü,

- Başkan Biden’in pandemi sürecini yönetmesini beğenenlerin oranı yüzde 70 (AP-Norc anketi),

- FED Başkanı Jerome Powell: Sabırlı olmalıyız, mevcut para politikasına devam edeceğiz,

- “Polislikte George Floyd Adaleti Yasası” adını taşıyan tasarı, 212’ye karşı 220 oyla kabul edildi.