Şimdi de teknolojinin tohumu geliyor

Bor ve ürünlerinde büyük atılım yaparak dünyada sayılı ülkeler arasına giren Türkiye şimdi de stratejik açıdan büyük bir proje daha hayata geçiriyor.

694 milyon tonluk rezerv ile dünyanın en büyük ikinci nadir toprak elementleri sahasını keşfeden Türkiye nisan ayında Eskişehir’deki pilot tesisi açacak.

Bu elementler havacılık, savunma, uzay sanayi, biyomedikal, fiber optik, lazer, sensör, rüzgâr türbinlerinin motor ve jeneratörleri, hibrit otomobil motorları, uydu, akıllı füzeler gibi alanlarda hayati öneme sahip. Yani Japonların dediği gibi teknolojinin tohumu.

F-35 uçamaz

 Enerji Bakanı Fatih Dönmez ile Bandırma’daki bor karbür tesislerinin açılışında nadir toprak ile ilgili gelişmeleri de konuştuk. Dünyanın en büyük ikinci nadir toprak elementleri sahasını keşfettiklerini belirten Dönmez, “İnşallah nisan ayında oradaki pilot tesisimizi de hizmete alacağız. Tesis ilk etapta yılda 1200 ton üretim yapacak. 17 nadir toprak elementin yarısı Türkiye’de var. Önümüzdeki yıllarda Türkiye nadir toprak elementleriyle öne çıkacak ve aranan ülke olacak. Şöyle düşünün, nadir toprak elementleri olmazsa F-35 uçamaz. Adı üstünde, nadiren bulunuyor. Dünyada her yerde yok. Bu tür elementlerde dünya, belli başlı kaynak ülkelere bağımlı durumda” diyor.

Yıllık 570 bin ton üretim

 Eti Maden Genel Müdürü Serkan Keleşer ise F-35 için nadir toprak elementlerinin çok değerli olduğunu belirterek, bir uçakta 45 kilo nadir toprak elementi kullanıldığını ve bunlar olmadan uçağın uçamayacağını söyledi. Keleşer, önümüzdeki yıllarda Türkiye’nin nadir toprak elementleriyle öne çıkacağını kaydetti.

Nadir toprak elementleri son teknolojilerde kullanıldığı için altın kadar kıymetli. Nadir toprak elementlerinde Çin bir numara ve bu sayede ABD’ye kafa tutabiliyor.

İlk etapta yıllık 1200 ton cevher işleyecek üretim tesisi kurulacak. Tam kapasiteye ulaşıldığında ise yıllık 570 bin ton cevher işlenecek. İşlenecek cevherden 10 bin ton nadir toprak oksidi elde edilecek. Ayrıca bu sahanın içinde 72 bin ton barit, 70 bin ton florit ve nükleer teknolojilerde yeni yakıt olarak önümüze büyük fırsatlar sunacak bir element olan 250 ton toryum üretilebilir hale gelecek.

694 milyon tonluk rezerv

 Geçtiğimiz aylarda uzay ve nükleer gibi teknolojilerde kullanılacak nadir toprak elementlerinin çıktığı maden sahasını gezmiştim.

Eti Maden’in pilot tesisinin de olduğu Beylikova’daki maden alanı 17 bin 600 dönüm. 60 lokasyonda yaklaşık 130 bin metre sondaj yapılmış. 1200 metreye kadar inilmiş ve 59 bin 121 numune toplanmış.

8 bölgede elementler görülmüş ama iki bölgede 694 milyon tonluk rezervin büyük çoğunluğuna ulaşılmış.

Bu rakam bordaki durum gibi dünyaya binlerce yıl yeter.

Endüstriyel tesis kurulunca yıllık 400 milyon dolar ekonomiye katkısı olacak. Ayrıca ileri teknolojik ürünlerle ilgili dışa bağımlılık bitecek ve Türkiye’ye talep artacak.

Nadir toprak elementleri nerede kullanılıyor?

*Havacılık, savunma ve uzay sanayii
*Tıp sanayii
*Uydu haberleşme
*Akıllı füzeler
*Yakıt hücreleri
*Fiber optik
*Lazer
*Sensör
*X-ray görüntüleme
*Optik camlar
*Süper alaşımlar
*Bataryalar
*Katalizörler
*Petrol ve doğal gaz sondaj kuyuları
*Enerji depolama sistemleri
*Rüzgâr türbinlerinin motor ve jeneratörleri
*Hibrit otomobil motorları
*Elektrikli otomobiller