'Savaşlar biterse ihracatımız patlar'
Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanvekili ve Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri Başkanı Fikret Kileci ile Gaziantep’te buluştuk... Kileci, “Hububat başta olmak üzere birçok üründe iyi oyuncuyuz. Güvenli bölgeyiz. Yeni yatırımlarla dünyanın lojistik merkezi olacağız. Bu savaş bittiği an burası patlayacak” diyor...
GAZİANTEP - Geçen hafta Şanlıurfa, Gaziantep ve Suriye’deydim. Bölgedeki ekonomik hayatın nasıl olduğunu görme imkânım oldu. Şanlıurfa Valisi Salih Ayhan, Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı Zeynel Abidin Beyazgül ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanvekili ve Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri (GAİB) Başkanı Fikret Kileci başta olmak üzere birçok önemli isimle bir araya geldim. Ortak düşünce, Suriye’deki sıkıntı ve Rusya-Ukrayna savaşının bitmesi halinde bölgedeki ekonominin ve ihracatın büyük bir yükselişe geçeceği yönünde.
TİM Başkanvekili ve GAİB Başkanı Kileci’nin Gaziantep’teki sohbetimizde öne çıkan mesajları şöyle:
BÖLGE İNSANIMIZ CESARETLİ: “Dünya son dönemde sıkıntılı bir süreçten geçiyor. Önce pandemi, Suriye’de yaşananlar ve sonra Rusya-Ukrayna krizi. Buna bağlı resesyon beklentisi piyasaları bozdu, değişime uğrattı. Ezberler bozuldu. Böyle bir ortamda biz bu bölgede bu rakamlara ulaştığımız için mutlu ve gururluyuz. Sektör ve ürün çeşitliliğiyle bölge insanımızın cesareti birleştiğinde ortaya çıkan tablo bizlere gurur veriyor. Bu ekonomik şartlarda hedeflediğimiz ihracat tutarına ulaştığımız için gururluyuz.
HUBUBATTA İYİ OYUNCUYUZ: Bölgemiz sektörel çeşitlilik açısından oldukça zengin. Tekstil ve halı ilk etapta akla gelse de sadece onlar yok. Hububat, bisküvi, makarna, salça da var. Makine, teknik tekstil, teknik tekstile dayalı kumaş üretimi, mobilya, orman ürünleri, kâğıt ürünleri, ayakkabı, deri, doğal taş gibi çok geniş bir yelpazede üretim yapıyoruz. Özellikle hububatta iyi oyuncuyuz. Bugün dünyada resesyon başta olmak üzere ekonomi tarafında yaşananlardan ihracatta düşüşler yaşayarak etkileniyor. Ama bu her ürün grubunda yok.
MAKİNEDE SIRA VAR: Gıda, sağlık ve korumayla ilgili olanlar hariç bütün sektörlerde gerileme var. Ülkemizin en önemli ihraç pazarı Avrupa ve Amerika. Oradaki resesyon ciddi anlamda bizi etkiliyor. Öbür taraftan hububat rekor kırıyor. Makarna, sağlık ekipmanları rekor kırıyor. Makine tarafına gidin bakın en az 1 sene, 1 buçuk sene sıra var. Bir tarafta iş yok öbür tarafta da ciddi anlamda sıra olan sektörlerimiz var. Makine, ekipman ve sağlık sektörü şu anda ciddi anlamda artıda.
RUSYA-UKRAYNA TİCARETİ: Rusya tarafı gayet iyi; ama Ukrayna tarafı maalesef çok iyi değil. Rusya, geçen seneye göre yüksek; çünkü ambargodan ötürü Avrupa’dan alamıyor. Bir şekilde bize geliyorlar. Bizden alıyorlar.
Ben bunu sadece Gaziantep ya da Güneydoğu için söylemiyorum. Bu bütün Türkiye için böyle. Hayatlarını devam ettirmeleri lazım.
SURİYE BİZİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİ: Biz hep komşularımızla çok iyi işler yaptık. Irak öyle, Suriye öyle, İran öyle. Yukarıya çıkın Gürcistan vs. Ama Irak ve Suriye hep bizim için çok önemli iki pazar oldu. Geçmişte benim bölgemin Ortadoğu’ya ihracatı yaklaşık yüzde 80’lerdeydi.
Şu anda bu yüzde 45’lere düştü. Bir pazarda küçülürken, onu yerine başka biri giriyor. Örneğin Afrika, Uzakdoğu, Güney Amerika, Avrupa, Amerika pazarı giriyor.
LOJİSTİK MERKEZ OLURUZ: Krizlerin içerisinde Suriye ile ticaretimiz, ihracatımız başta ciddi anlamda düştü; ama bu süreçte yavaş yavaş artmaya devam ediyor. Zaten hareketli ama bu her şeyin doğal olması çok daha iyi hale gelecek.
Mesela bizim Polateli Organize Sanayi Bölgesi diye bir projemiz var. Polateli’nin İskenderun Liman bağlantısı, karayolu ve demiryolu çok yakın zamanda ihalesi vesairesi hepsi yapıldı, başlayacak.
Bunlar olunca bu Polateli bölgesi, yeniden yapılanma sürecindeki Suriye, Irak, Orta Doğu ile ilgili dünyanın en önemli lojistik merkezi olacak.
İKİNCİ KÖRFEZ OLABİLİRİZ: Bugün Polateli diye geçiyor ama içinde Kilis var, Kırıkhan var, Gaziantep var, öbür tarafa dönün Kahramanmaraş var, Adıyaman var. Körfezi gözünüzün önüne getirin. Şu an benim için ikinci bir Körfez Bölgesi olacak. Doğru planlama ve doğru işler yapılırsa. Çünkü bu savaş ya da bu kriz ilelebet sürmeyecek. Bu bittiği an burası patlayacak. Yeter ki o barış ortamı olsun. O dönemde o süreçte burası çok önemli bir merkez haline gelecek.
İHRACATTAKİ PAYIMIZ ARTACAK: Türkiye’de yaklaşık 250 milyar dolarlık bir ihracat dönüyor. Bunun içerisinde hizmet yok. Sadece mal ve ürün ihracatımız. Rakamlara göre yılı 254 milyarın az altında ya da az üstünde tamamlayacağız. Güneydoğu’nun bu ihracattaki payı yüzde 6 civarında. Bu işle ülke ihracatı ciddi anlamda artacak. Bir de ihracatta bizim payımız yüzde 15’lere kadar çıkabilecek. Bizim Suriye’ye sattığımız malı, Afrika’nın ucuna kadar götürebilirsiniz.
2023 FIRSATIMIZ: 2023 fırsatlarımız, şu anda dünyanın içinde bulunduğu resesyon. Bunlar aynı zamanda bizim dezavantajımız. Dediğim gibi bu durumdan ötürü bazı sektörlerimiz ciddi anlamda kan kaybediyor, bazı sektörlerimiz ise ciddi anlamda güç kazanıyor. Bu şehirde turizm, gastronomi, inanç turizmi, sağlık turizmi var. Bizim bölgede şu anda ciddi kimya yatırımları var, hammadde yatırımları var. Gıda ile ilgili ürün yatırımları var. Bu öyle bir noktaya geldi ki; herkes Gaziantep’e yatırım yapma peşinde.”
