Mozambik, diğer Afrika ülkelerinden farkını daha uçaktan iner inmez hissettiriyor insana. Başkent Maputo’da hem yol güzergâhında, hem kaldığımız otelde görüyorsunuz bunu.
Kaldığımız otel bir çok Avrupa ülkesindeki otellerden bile daha iyi. Çinlilerin yatırımı artırması ise çekik gözlü Afrikalıları artıracak gibi. Duvarlarında komünizmin, reklam panolarında ise yoğun yabancı markalarından oluşan kapitalizmin simgelerini gördüğünüz şehirdir Maputo. Mozambik bir dönem marksizimin de etkisi altında kalmış. Şimdi ise lüks oteller dikkat çekiyor Maputo’da.
Komünizmin izleri ise, bugünkü Mozambik Cumhuriyeti sınırları içerisinde kurulan ve 1975-1990 yılları arasında varlık gösteren Mozambik Halk Cumhuriyeti’nden kalma. 1990 yılına kadar süren Mozambik Halk Cumhuriyeti, Marksist bir ideoloji ile yönetilen Angola Halk Cumhuriyeti, Doğu Almanya ve Sovyetler Birliği gibi o dönemin doğu blok komünist ülkeleri ile iyi ilişkiler içerisinde olmuş. Ülke daha sonra bugünkü Mozambik Cumhuriyeti adını alarak, komünist ve tek parti düzeninden çok partili ve demokratik bir anayasal yapıya geçmiş.
Yüzde 56 HıristiyanYıllarca Portekiz sömürüsü altında kalan Mozambik’te resmi dil Portekizce. Yaklaşık 27 milyon nüfusu olan Mozambik’in etnik dağılımı ise şöyle: Yüzde 99,6 Afrikalılar ve yerel kabile grupları, yüzde 0,06 Avrupalı, yüzde 0,2 Avrupalı-Afrikalı, yüzde 0,08 Hintli, yüzde 0,06 diğer etnik gruplar.
Ülkede dini dağılım ise yüzde 56,1 Hıristiyan, yüzde 17,9 Müslüman, yüzde 7,2 geleneksel Afrika dinleri. Mozambik’te bir dikkati çeken nokta ise yüzde 18,7’nin ise dini inancının bulunmaması.
Enflasyon oranının çok yüksek olduğu (yüzde 27) ülkede işsizlik ise yüzde 17. Yoksulluk oranı ise yüzde 46,1.
Türkiye Mozambik’i ilk tanıyan ülkelerden biri olmasına rağmen bu ülke ile ilişkiler uzun yıllar sınırlı kalmış. Cumhurbaşkanı düzeyinde Mozambik’e ilk ziyareti Erdoğan yaptı. Bu ülkeye ayrıca şimdiye kadar Başbakan ve Dışişleri Bakanı seviyesinde de bir ziyaret gerçekleşmedi.
Mozambik, bağımsızlğının ardından iç savaş yaşayan Afrika ülkelerinden biri. Bu iç savaş sırasında 1 milyonun üstünde insan hayatını kaybederken 2 milyona yakın kişide komşu ülkelere göç etmiş.
Gezilecek yerler arasında Kahramanlar Meydanı, çeşitli Afrika el sanatlarının olduğu el sanatları pazarı ve Maputo Tren garı yer alıyor. Tren garının binası dünyanın en etkileyici tren istasyonları arasına da girmiş.
Çinli yatırımcılarMozambik’te Çinliler hızlı bir şekilde yatırım yapmaya başlamış. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve heyeti de Çinlilerin yaptığı otelde kaldı. Mozambik’te gördüğüm çekik gözlü Afrikalıların gelecekte çoğalacak olması.
Ülkede bulunan doğal gaz rezervlerinin yüksekliği ise Mozambik’in yüzde 7 oranında büyümesine neden olmuş. Kömür gibi doğal kaynaklardaki artış ise ülkeye ticari anlamda bir hareketlilik getirmiş. Bu da Mozambik’in gelecekte büyük atılım yapacağını gösteriyor. Zaten batılı ülkelerde buna yönelik yatırım yapmaya başlamış.
Mozambik ayrıca Afrika’nın en güçlü hidroelektrik santraline sahip. Sahraaltı Afrika’nın en hızlı büyüme gösteren ülkesi olan Mozambik’te Türk işadamları da önemli görüşmeler yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaptığı temaslarla da önümüzdeki günlerde iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin artması bekleniyor.
TİKA’dan destekÜlke nüfusunun çoğunun kırsal kesimde yaşadığı ve geçimini tarımdan sağladığı Mozambik’te TİKA, tarım ürünleri pazarının geliştirilmesi için önemli çalışmalar yapmış. Bu konuyla ilgili uzmanlar eğiten TİKA, 4 arazi aracı da hibe etmiş Mozambik’e.
TİKA Mozambik’te bir çok yetimhaneye de destek vermiş. 20 akülü engelli araç yetimhanede ve yaşlılar yurdunda TİKA tarafından ihtiyaç sahiplerine dağıtılmış. TİKA ayrıca Maputo’daki meslek eğitim merkezinin tadilatını ve içindeki ekipmanları yenileyerek Mozambik’e destek olmuş. n YARIN: MADAGASKAR