‘En çok uyuşturucu Batı’dan geliyor’
Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, uyuşturucu ile mücadele ve kaçakçılığa yönelik yeni yol haritasını Milliyet’e anlattı. Milliyet’i bakanlıkta ağırlayan Bakan Tüfenkci, bütün gümrük kapılarının kameralarla tek tek izlendiği Gümrük Muhafaza Komuta Kontrol Merkezi’nde sorularımıza şu yanıtları verdi:
Uyuşturucu ile mücadele ve kaçakçılığı önlemeye yönelik yeni ne gibi önlemler alıyorsunuz?
Şu anda sınır kapılarını yeniliyoruz, modernize ediyoruz. Türkiye’ye yakışır bir yapıya kavuşturuyoruz. Sarp Sınır Kapısı’nı yeniliyoruz. Bir yandan geçişler devam ediyor bir yandan da inşaat devam ediyor. Çok modern bir gümrük kapısı olacak. Yaklaşık 6 milyon insanın giriş çıkış yaptığı bir kapı. Şimdi 7 milyona erişmiş olacak son çalışmalarla, dolayısıyla o kapıyı önemsiyoruz ve modern hale getiriyoruz. 2018’in ilk aylarında bitirmiş olacağız. İran’a açılan Kapıköy Sınır Kapımızı yeniden inşa ettik. Süratle devam ediyor. 2017’nin sonunda hizmete açmış olacağız. Habur Sınır Kapısı’nı ‘tek durak’ projesi kapsamında yeniden projelendirdik, yakında onun da ihalesi çıkacak. Kapıkule yolcu salonunu yeniden revize edip orayı da ‘tek durak’ projesi haline getiriyoruz. Hamzabeyli Kapısı’nın ihalesi yapıldı, orayı yıkıp yeniden yapıyoruz. İpsala’yı yapacağız. Türközü’nü yapacağız ve baktığınız zaman o kapılarda hem insan kalitesi açısından hem de gümrük işlemlerinin hızlanması ve otomasyonu açısından son teknolojiler kullanıldı.
‘10 kat artış var’
Sınır kapılarında yakalama oranları ne kadar, artış ne aşamada?
Gümrük muhafaza ekiplerimizce 2016’da bir önceki yıla oranla yüzde 30 artışla, 3 ton 426 kilo uyuşturucu yakalandı. 2017 yılı Temmuz sonu itibariyle ise ele geçirilen uyuşturucu miktarı 23 ton 200 kiloya yükseldi. Yani 10 kata yaklaşan bir rakam. Bu şunu gösteriyor, artık kaçakçılar Türkiye’yi hem hedef hem de transit koridoru olarak kullandıkları için bu noktada yoğun bir sevkiyat var. Ama gerek gümrük muhafaza ekipleri, gerekse İçişleri Bakanlığımız, polisimiz ciddi anlamda koordineli çalışarak sınırlarda, gümrük kapılarında çok büyük yakalamalar yaptı. Tarihi rekorlara imza attılar.
Uyuşturucu ve sigara en çok hangi ülkelerden Türkiye’ye geliyor?
Uyuşturucu batı ülkelerinden daha çok geliyor. Eskiden doğudan gelirdi. Şimdi Bulgaristan, Romanya, Yunanistan üzerinden deniz yoluyla gelmeye çalışıyor. İran’dan da geliyor. Mersin’den de giriş yapıyor. Sigara kaçakçıları ise deniz yoluyla daha çok geliyor.
Kaçakçılıkla mücadelede toplam rakam ne kadar?
2017 Temmuz sonu itibariyle 19.3 milyon TL değerinde elektronik eşya, 102.5 Milyon TL değerinde gıda maddesi, 67.8 Milyon TL değerinde tekstil eşyası yakalaması gerçekleştirildi. Böylece vergi kayıplarının önüne geçilerek, dürüst ticaret yapanları koruyoruz, haksız rekabetin önüne geçmiş oluyoruz. 2017’de gümrük muhafaza ekiplerimizce kaçakçılıkla mücadele kapsamında yürütülen operasyonlarda; 3 bin 163 olayda toplamda 1 milyar 514 milyon TL değerinde kaçakçılık olayı ortaya çıkarıldı. Son iki buçuk yılın kaçakçılık bilançosu ise toplamda 6 milyar 732 milyon lira oldu. 2015’ten 2017 yılına kadar ise 1 milyar 124 milyon liralık kaçak akaryakıt, 1 milyar 74 milyon lira değerinde uyuşturucu, 303 milyon 591 bin lira değerinde tütün ve alkol ürünü, 506 milyon 845 bin lira değerinde araç yakalaması, 10 milyon 443 bin lira değerinde silah ve mühimmat yakalaması, 96 milyon 384 bin lira değerinde tarihi eser, 908 milyon 149 bin lira değerinde tekstil yakalaması gerçekleştirildi.
Akaryakıt kaçakçılığına yönelik neler yapıyorsunuz?
Baktığımız zaman artık eskisi gibi sınırlardan akaryakıt kaçakçılığının çok yapılmadığını görüyoruz. Ama bunun başka şekle büründüğünü görüyoruz. Şimdi evrak üzerinden kaçakçılık yapılıyor. Bayiler bir takım dağıtım şirketleriyle anlaşarak, Z raporlarını silerek işlem yaptıklarını görüyoruz. Bununla ilgili Maliye Bakanlığımız, İçişleri Bakanlığı ile Gümrük Bakanlığı birlikte bir ekip oluşturarak bayilerin denetimlerini sıkılaştıracağız. Evrak üzerinde sahtecilik yapıyor. ÖTV’yi ödemiyor. ÖTV’yi alıyor, bir yazılım sistemiyle sildiriyor. Giriş, çıkış normal gözüküyor. Yurda girişlerde beyanname var. Ama sistem üzerinden ÖTV’yi sildirerek kaçakçılık yapıyorlar. Bu noktada bizim biraz daha uyanık olmamız gerekiyor.
İnsan kaçakçılığı ne durumda?
İnsan kaçakçılığı, gümrük kapılarında çok azaldı. Kolay kolay olmuyor. Zaten basına da yansıdı, araç bagajları, valizlerde koltuk altlarından öyle yakalamalar oluyor. İnsan kaçakçılığı gümrüklerden zor. Sınırlardan oluyor. İşte Hatay, Yayladağı’ndan. Orada da duvar çekiyoruz. Onunla azalır.
‘9 milyon paket sigara yakaladık’
Sigara kaçakçılığında durum ne?
2014’te yüzde 21 seviyelerine kadar çıkan kaçak sigara oranı, 2016 yılı sonunda yüzde 7.5 seviyelerine geriledi. Bu çok önemli bir rakam. 2013’te 30 milyon TL olan kaçak sigara yakalama değeri, 2016’da 113 milyon TL’ye yükseldi. 2016’da toplam yakalanan sigara miktarı ise 11 milyon 450 bin pakettir. Bu yıl temmuz sonu itibariyle ise 78.8 Milyon TL değerinde toplam 9 Milyon 231 bin paket kaçak sigara yakalaması gerçekleştirildi.
Gurbetçilere sınır kapısı uyarısı
Gurbetçilerin gelişine yönelik sınır kapılarında ne önlemler alınıyor?
Kurban Bayramı başta olmak üzere gurbetçilerimizin gelişine yönelik önlemlerimizi artırdık. Biz gümrüklerde yaz aylarının gelmesiyle birlikte yurt dışından gelen gurbetçilerimize yönelik çok çeşitli tedbirler aldık. Onlardan biri internet üzerinden yola çıkmadan ön beyanda bulunmak. Kapıya geldiklerinde beklemeksizin, sadece kontrol yapılarak hızlı geçiş sağlanıyor. Personel sayısını artırdık. Peron sayısını 6’dan 11’e çıkardık. Bayram dolayısıyla izinleri kaldırdık. Sorunsuz şekilde bayram ve yaz tatilini geçirmek isteyenlere kolaylıklar sağlıyoruz.
