İş dünyası için bir CEO fabrikası gibi çalışıyorlar

Şirketin 5.700 üst düzey yönetici ile yapmış olduğu detaylı araştırma sonucuna göre; Türkiye’deki üst düzey yöneticilerin %16,5’ini mezun eden Orta Doğu Teknik Üniversitesi listede başı çekmekte sırayı %15 oranla Boğaziçi Üniversitesi ve %11 oranla İstanbul Teknik Üniversitesi takip etmekte. ODTÜ ve İTÜ, özellikle mühendislik alanında verdikleri mezunlarla Türk iş dünyasına katkıda bulunurken; Boğaziçi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi mezunlarının başarısıyla dikkat çekiyor. Gerçekten de Türkiye’nin önde gelen bu 3 üniversitesinden mezun yöneticilere hemen her sektörün tepesinde rastlamak mümkün.

Anket sonuçları bir anlamda üniversitelerin itibar sıraları hakkında fikir verirken; Data Expert Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Altunkaya, listede 4. ve 5. sırayı paylaşan Marmara Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi’nin başarılarını, köklü eğitim geleneğine ve her sene çok sayıda mezun vermelerine bağlıyor. Marmara Üniversitesi özellikle iletişim ve ekonomi/iktisat alanında verdiği mezunlarla dikkat çekiyor. Vakıf üniversiteleri arasında ilk sırada bulunan Bilkent Üniversitesi, Hacettepe ve Yıldız Teknik Üniversitesi’nin ardından 8. sırada yer alıyor. İlk 10’da yer alan diğer üniversiteler ise sırasıyla; Ankara Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi. Altunkaya, henüz genç olmaları dolayısıyla bu listede yer almayan fakat verdikleri mezunlarla dikkat çeken Koç Üniversitesi, Galatasaray Üniversitesi ve Sabancı Üniversitesi’ni ileride bu listede çokça mezunu ile göreceğine inanıyor. Bunun yanında, iş dünyası ile iç içe yapıları ile dikkat çeken vakıf üniversiteleri, geleceğin yöneticilerini yetiştirmek konusunda harekete geçmiş durumda.

Altunkaya; üniversitenin yalnızca adına değil, mezun olunan bölüme ve uzmanlaşmaya da dikkat çekerken sadece ünlü ve başarılı bir üniversitenin herhangi bir bölümünden mezun olmanın yeterli olmadığının altını çiziyor. Data Expert’in yapmış olduğu araştırma; listedeki bu üniversitelerin özellikle İşletme, Endüstri Mühendisliği, İnşaat Mühendisliği, Makine Mühendisliği, Bilgisayar Mühendisliği, İktisat, Uluslararası İlişkiler gibi bölümlerinin mezunlarının iş dünyasındaki yönetici pozisyonlarına daha hızlı ulaşabildiğini gözler önüne seriyor. Üst düzey yöneticilerin yaklaşık %50’sinin mühendislik bölümlerinden mezun olması da araştırmanın diğer çarpıcı verileri arasında. Listede en çok yöneticinin yetiştiği bölüm işletme gibi gözükse de, Altunkaya bunu işletme bölümünden mezun olan kişi sayısının yüksek olmasına bağlıyor.

Data Expert tarafından hazırlanmış olan ekteki detaylı liste incelendiğinde görülebiliyor ki, mühendislik fakültesi mezunları şirketlerin yönetiminde her alanda yer alabiliyor. Yönetim kadrolarındaki pazarlama koltuklarından, satış koltuklarına ve hatta insan kaynakları koltuklarına kadar her alanda mühendislerin bulunması göze çarpıyor.  Ekteki verilere göre, üst düzey koltuklarda oturan yöneticilerin yüzde 50’si mühendis.

Data Expert uzmanları ayrıca “Geleceğin Meslekleri” ile ilgili araştırma için, telekom, bilişim, enerji, hızlı tüketim alanlarında C level pozisyonlarda çalışan yöneticiler ile görüştü ve Oxford, Stanford, Harvard, MIT gibi üniversitelerin bilgisine başvurdu. Araştırmalara göre önümüzdeki 20 yılda biyoteknoloji, nanoteknoloji, enerji, sağlık ve lojistik sektörlerinde önemli gelişmeler olacak ve teknolojinin insan ve toplumla etkileşimini irdeleyen mesleklere ihtiyaç artacak. Türkiye pazarında rekabetin giderek artmasının, iş dünyasında özellikle dijital dünyayı algılayabilen pazarlama profesyonellerine ihtiyacı arttırdığına işaret eden Altunkaya, aynı zamanda şirketlerin iç yönetimini kuvvetlendirebilmek adına finans ve insan kaynakları alanında da nitelikli eleman arayışında olduğunun altını çiziyor. Tüm bu alanların dışında bilişim & yazılım konusunda kendisini geliştirenlerin günümüz teknoloji çağında en hızlı yükselebilecek kişiler olduğunu ekliyor.

YÜKSEK LİSANS DERECESİ, MBA VE SERTİFİKA PROGRAMLARI DA ÖNEMLİ

Dünyadaki hızlı küreselleşme ile birlikte iş dünyasının dinamikleri de sürekli değişim ve dönüşüm geçiriyor ve öğrencilerin üniversite hayatları boyunca da kendilerini geliştirmeleri çok büyük önem kazanıyor. Dolayısıyla üniversite hayatı boyunca yapılan stajlar, üniversite dışı aktiviteler ve özellikle belli alanlarda uzmanlık sunan eğitim - sertifika programları, MBA, Yüksek Lisans programlarıyla birlikte akademik eğitimi desteklemek hem de iş dünyasına yönelik bilgilerini güncel tutmak hem de dönüşüme hızlı adapte olabilme konusunda geleceğin yönetici adaylarına rekabet avantajı sağlıyor. Data Expert’in yürüttüğü araştırma aynı zamanda 5.700 üst düzey yöneticinin %68’inin yüksek lisans derecesine de sahip olduğunu gösteriyor. Altunkaya, bu oranın önümüzdeki senelerde daha da artacağını ve yönetici koltukları için olan yarışın daha yüksek bir rekabet içereceğini öngörüyor.

YÖNETİCİ YAŞI DÜŞÜYOR

Araştırma verilerine göre, üst düzey koltuklarda halen 45-50 üstü yaş aralığında olan yöneticilerin çoğunlukta olduğu görülse de, yaşı 40-45 arasında olanların sayısının hiç de az olmadığını görebiliriz. Özellikle aile şirketlerinin halen Türkiye’de büyük dilimi oluşturması, patron şirketi mantığının sürmesi ve uzun yıllar şirketlerinin başlarında olması yaş oranını yukarı çıkarmakta. Ancak değişen Türkiye ile şirketlerin de yapısı değişiyor. Arkadan gelen nesil, daha eğitimli, daha vizyoner ve innovatif. Erken yaşlarda tepe koltuklara geliyor. Bir diğer çarpıcı veri ise, 5 yöneticiden birinin 35-40 yaş aralığında olması. Y kuşağının, bilgiye erken ulaşması ve erken yaşlarda iş tecrübesi edinmesi ile bu yaş aralığındaki üst düzey yöneticilerin, özellikle rekabet yoğun sektörlerde yer almaya başladıklarını görebiliriz.

Y jenerasyonu, X jenerasyonuna göre iş dünyası konusunda daha sakin, iş hayatına atılmakta acele etmiyorlar ve genelde üniversite/eğitim süresini uzatmayı hedefliyorlar. Fakat bu durum, gerçek bir iş tecrübesi ile çok geç karşılaşmalarından dolayı, adaptasyon sürecini zorlu bir yokuşa sürüyor. Günümüzde iş dünyasının %50’sini oluşturan bu gençler hiyerarşik çalışma anlayışından uzak bir şekilde çalışmayı tercih etse de; yönetici koltuklarına yaklaştıkça rekabetin farkına varıyorlar ve kendilerini geliştirmek için çaba göstermeye başlıyorlar. Dolayısıyla önümüzdeki senelerde yönetici koltukları için rekabet iyice kızışıyor olacak çünkü, çok sayıda başarılı ve yüksek lisans ve üzeri eğitim derecesinde nitelikli gençler bu koltuklar için yarışıyor olacaklar.

EN ÇOK TERCİH EDİLEN ÜNİVERİSTE BOĞAZİÇİ

2021 YKS verilerine baktığımızda Boğaziçi Üniversitesi’nin öne çıkıyor, YKS sıralamasında ilk 500’den 362 aday Boğaziçi ailesine katıldı. Boğaziçi Üniversitesi’ni Galatasaray Üniveristesi, İTÜ, ODTÜ, Bilkent, Koç Üniversitesi takip etti. İlk 500’e giren adayların en çok tercih ettiği bölümler ise hukuk, tıp ve mühendislik alanları oldu.