İnsan kökenine dair hikaye beklenmedik bir şekilde değişiyor

Onur Binay/milliyet.com.tr

İnsan evriminde uzun boylu ayakta duran primatlar dizisi popüler bir klişe. Tabii ki, derinlerde bunun daha karmaşık olması gerektiğini biliyoruz. Yeni araştırmalar, bunun yarısını aslında ciddi olarak bilmediğimizi savunuyor. İnsanlığın yolculuğu hayal ettiğimizden çok daha farklı.

Bilim adamları, kökenlerimizi nasıl düşündüğümüzü değiştirmemiz gerektiğini ve modern Homo sapiens'in Afrika'dan başlayarak bir hipotezde popülasyonların uzantısı olarak daha büyük resmi görmemizi gerektiren argüman ortaya koydular.

Eleanor Scerri, Oxford Üniversitesi ve Max Planck İnsanlık Bilimi Enstitüsü'nden bir arkeolog. Onun çalışması, zamanla parçalanmış ve erken modern insanlara ait kırılmış bir aile ağacının resmine katkıda bulunuyor.

Scerri, "Bu kadar çeşitli alanlardan insanları bir araya getirirken, ortak atalarımızla ilgili bazı önemli soruları yanıtlamaya başlayabileceğimiz ve hatta daha önce sormayacağımız yeni sorularla ortaya çıkabileceğimiz bir yere vardık" diyor.

Bugün, gezegenin her köşesinde yaklaşık 7.6 milyar Homo Sapiens yaşıyor. İnsanların genleri, jeolojik açıdan çok yakın bir zamana kadar birbirleriyle yakından ilişki kurdukları ortak bir popülasyona işaret ediyor olabilir.

Yeni fosillerin keşfi, gelişmiş analitik araçlarla birleştiğinde, şu anki dallanma zamanının yaklaşık 300.000 yıl önce olduğu tahmin edilen, bu dallanmanın doğasını anlayabilmemiz için neredeyse değişmez bir revizyon anlamına geliyordu. Aynı keşifler, ebeveyn nüfusumuzun neye benzediğini merak etmemize neden oldu.

Örneğin, Fas'ta Marakeş yakınlarında bulunan kemik parçalarının, Güney Afrika'da bulunan 260.000 yıllık kafatasının, bunların nasıl bağlanabileceğine dair sorular sormak için yeterli özelliklere sahip olduğu görülüyor.

Geleneksel görüşler, Sahra’nın altındaki Afrika bölgesinin, insanlığın tek doğum yeri olarak kabul edildiği savına ayak uyduruyor. Şöyle bir durup uzaktan baktığımızda kendi kökenimize ilişkin çok sığ tespitler yaptığımızı da anlıyoruz.

Scerri, "Fosil kayıtlarında, modern insan formuna doğru mozaik benzeri, kıta çapında eğilim görüyoruz. Bu özelliklerin farklı zamanlarda farklı yerlerde ortaya çıkması, bize bu popülasyonların iyi bağlanmadığını gösteriyor." dedi.

Afrika’da farklı bölgelere dağılmış insan atalarının, bugünkü popülasyondan daha farklı anatomik yapılara sahip oldukları, çeşitli yapılara sahip fiziki görünümleriyle gruplaştıklarını söyleniyor. Ancak bu durum böyle olmayabilir. Farklı sınıflarla, farklı fiziki görünümlere sahip olduğu düşünülen bu gruplar, aslında birbirlerine çok yakın olabilirler. Scerri, "Bu durum, genetik değişimlerin rastgele ve sık olmadığı bir alt nüfus modeline uyduğunu düşünüyoruz” diyor.

Bizi modern insanlar olarak benzersiz kılan şey, zaman içinde farklı noktalarda evrimleşen özelliklerin bir eseri olması.

Scerri, "Genetik ve kültürel çeşitliliğimizi ya da insanın nereden geldiğini anlamak, davranışsal ve biyolojik esnekliğimizi eski bir alt nüfus bölümüne dayandırmak gerekebilir. Bu nedenle Afrika’daki çeşitli ekolojik koşulları da incelemeliyiz" diyor.

Günümüz insan nüfusu, geçmişe kıyasla homojen bir yapıda. Yavaş yavaş tarihimizin ne kadar karmaşık olduğunu ve küresel topluluğumuzun nasıl iç içe geçtiğini öğreniyoruz. Afrika’da nadiren de olsa mavi gözlü siyahi çocukların doğduğu gerçeğinden bunu anlayabiliriz. Günden güne küresel çapta insan topluluğun iç içe geçmesi, gelecekte ırk çeşitliliğini de ortadan kaldırabilir.