9 yaşındaki mucit ALS hastaları için aparat geliştirdi

Anaokulundan itibaren kodlama dersleri alan Ersönmez'in geliştirdiği  aparat, düşük kafa sendromu, yutkunma ve iletişim sıkıntısı yaşayan hastaların  hareketsiz hayat sürmeleri yerine boyunlarını dik şekilde konumlandırıp iletişim  kurabilmesini, göz teması ile başını istediği yöne çevirebilmesini sağlıyor.

Özel bir kolejin 4. sınıfında okuyan Ela Ersönmez, AA muhabirine,  beyin ve omurilikteki kasların hareket etmesini sağlayan sinir hücrelerinin hasar  görmesi sonucu ortaya çıkan ALS hastalığına yakalananların hayatını  kolaylaştırmak istediğini söyledi.

Teknolojiye meraklı olduğu için kodlama ve yazılım dersleri aldığını  dile getiren Ersönmez, ikinci sınıftan beri TEKNOFEST'e hazırlandığını ifade  etti.

Annesi ve proje danışmanı Neriman Ersönmez ile yarışmaya  hazırlandığını, yaptığı araştırmalar sonucunda ALS hastalığının dikkatini  çektiğini dile getiren Ersönmez, şöyle konuştu:

"Sağlıklı bir insan hareket etmek istediğinde beyninin ilgili  bölümünden doğan uyarı omuriliğine gider ve hareket ettirilebilecek ilgili bölüme  ulaşır. Fakat omurilikteki en küçük hasar, kısmen ya da tamamen kalıcı kas  hastalığına neden olabilir. Yaptığımız aparatla hastaların sabit durmasını değil  de hareketli olmasını sağladım. Teknolojiyi her zaman ilginç bulmuşumdur. İkinci  sınıftaki projemden yola çıkarak buraya kadar geldim. TEKNOFEST 2021'de "İnsanlık  Yararına Teknolojiler Sağlık ve İlkyardım İlkokul-Ortaokul" kategorisinde Türkiye  üçüncülüğü aldım. Büyüyünce bilim kadını olmak istiyorum. Yaşıtlarıma  araştırmalarını, çalışmalarını tavsiye ederim."

Proje danışmanı Neriman Ersönmez ise proje odaklı eğitim verdiklerini,  öğrencilerinin TEKNOFEST ve TÜBİTAK gibi yarışmalarda yer almasının çok önemli  olduğunu söyledi.

Öğrencileri teknoloji yarışmalarına hazırladıklarını dile getiren  Ersönmez, cihazı okulda birlikte yaptıklarını, malzeme, laboratuvar gibi tüm  olanakların okulda mevcut olduğunu belirtti.

Ela'nın küçüklükten beri teknolojiye ilgisi olduğunu dile getiren  Ersönmez, şunları kaydetti:

"Bu sektörde olduğum için evimizin içerisinde sürekli olarak robotik  kodlama ve yazılım konuları gündemde. Ela, geçen sene de TEKNOFEST'e hazırlandı.  Ama finale çıkamadı. Vazgeçmedi. Çalışmaya, araştırmaya devam etti. İnternette  araştırma yaparken sağlıkla ilgili çalışmalara yöneldi. Sağlığın insan hayatı  için önemini bilen bir çocuk. Bu nedenle buna teknolojik çözüm üretmek istedi.  ALS hastaları için piyasada aparatlar mevcut. Fakat bunların eksik yönlerini fark  etti. Boyun aparatları, hastaların boynunu sabit tutan bir aparat. Biraz empati  kurması gerekti. Hastalar zaten tekerlekli sandalyede sabit duruyor. Boyunlarının  sabit durmasını istemedi. Hareketli bir aparat hayali kurduk ve gerçekleştirdik.  Bu birinci prototipimizdi. İkinci prototip için şöyle bir hayal kurdu. 'ALS  hastalarının tüm kaslarının yok olması durumunda sadece göz kasıyla hareket  ettirebilir miyim?' diye düşündü. Sonra sadece göz hareketlerini takip ederek  boyun aparatını kontrol edebilen sistem geliştirerek projesini daha da  geliştirdi."

Ersönmez, sistemin iki farklı çalışma yöntemi olduğunu anlatarak,  "Birinci yöntemde kişinin kafasının üst kısmına denk gelen denge ve ivme  sensörüne gelen bilgiler kişinin kafasının konumunu vermektedir. Bu bilgiler  işlenerek kişinin kafası, öne, arkaya, sağa ya da sola düşmesi durumunda arkadaki  mekanizma vasıtasıyla olması gereken düz konuma otonom şekilde getirilmektedir.  Diğer çalışma yöntemi ise kişinin kaslarının tamamının kullanılamama durumu için  tasarlandı. Bu yöntemde yapay zeka kullanıldı. Kişinin göz hareketleri takip  edilerek dönmek istediği pozisyonu göz bebeğiyle kontrol etmesi sağlandı." diye  konuştu.