25.02.2020 - 16:48 | Son Güncellenme:
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Siyasi noktada önemli bir adım, özellikle Nahçıvan ve Türkiye arasındaki demiryolu konusu. Bu, özellikle Nahçıvan'ın bağımsızlığını elinden alanlara bir cevap teşkil etmektedir." dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, baş başa görüşmeleri ve başkanlıklarında gerçekleşen Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi 8'inci Toplantısı sonrasında Zagulba Sarayı'nda ortak basın toplantısı düzenledi.
Bakü'de bulunmaktan büyük memnuniyet duyduğunu belirten Erdoğan, bugün gerçekleştirilen ikili ve heyetlerarası görüşmelerle geleceğe yönelik çok önemli adımlar atıldığını söyledi.
Erdoğan, Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi 8'inci Toplantısı'nı bir adım daha ileri atmanın mutluluğunu yaşadıklarını dile getirerek, şöyle konuştu:
"Bakanlarımız kendi aralarında görüşmeleri yaptılar. Biz ise ikili görüşmemizi etraflıca ele aldık. Zaten Türkiye-Azerbaycan arasında siyasi, askeri, ekonomik, ticari ve kültürel alanlarda birçok dayanışmayı hep yaşadık, yaşıyoruz. Aramızda bu noktalarda herhangi bir sıkıntı zaten söz konusu değil ama bunları bir kez daha bu Yüksek İstişare İşbirliği Konseyinde de ele almak suretiyle nerede eksiğimiz var, geleceğe nasıl yürüyeceğiz, bunları ele alma fırsatı bulduk."
Siyasi noktada dayanışmanın en üst düzeyde devam ettiğini vurgulayan Erdoğan, ilgili bakanların dayanışmalarının süreklilik gösterdiğini, uluslararası kurum ve kuruluşların da bu dayanışmaları devam ettirdiğini söyledi.
Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in vizyoner liderliğinde, Azerbaycan'ın bölgesel refah ve istikrara katkılarını takdirle izlediklerini ifade ederek, 9 Şubat'ta başarıyla gerçekleştirilen Meclis seçimlerinin kardeş Azerbaycan için hayırlara vesile olmasını niyaz etti.
Azerbaycan'ın başarılarıyla iftihar ettiklerini söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bundan sonra bu başarıların yanına yeni başarıların ilave olacağından hiçbir endişemiz yok. Zira, 20 yıl öncesinin Azerbaycan'ını düşünüyorum, bir de bugünkü Azerbaycan'ı. Mukayesesi kabil değil, şu anda bambaşka bir Azerbaycan gözler önünde. Alt yapısıyla, üst yapısıyla sürekli gelişen, değişen bir Azerbaycan var." dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan ekonomisinin geçen yıl kaydettiği gelişmenin, reform çalışmalarının ne kadar isabetli ve verimli olduğunu ortaya koyduğunu, enerji dışı sektörlerin yüzde 3,5 büyümesinin ve bu sektörlerdeki ihracatın yüzde 14 artmasının tesadüf olmadığını söyledi.
Azerbaycan'ın yakaladığı ivmeyi sürdüreceğine inandığını belirten Erdoğan, toplantıda ilişkilerin her alanda daha ileri nasıl götürülebileceğine dair fırsatın bulunduğunu belirtti. Erdoğan, imzalanan muhtıra ve metinlerin takipçisinin ilgili bakanlar olduğunu dile getirerek, şöyle devam etti:
"Burada en önemlisi şüphesiz, Tercihli Ticaret Anlaşması'dır. Bu, işin ekonomik boyutunu teşkil ediyor ama bunun dışında siyasi nokta da önemli bir adım. Nahçıvan ve Türkiye arasındaki demiryolu konusu, özellikle Nahçıvan'ın bağımsızlığını elinden alanlara bir cevap teşkil etmektedir. Bir diğer önemli adım ise Nahçıvan'da sınıra kadar doğal gaz hattının kurulacak olması, aynı şekilde Iğdır'da yine sınıra kadar bir doğal gaz hattının kurulmasıyla, yaklaşık 160 kilometrelik bir hattın kuruluşuyla Nahçıvan doğal gazda çok daha rahat bir zemini yakalamış olacak. Yani hem İran'dan hem Türkiye'den destek almak suretiyle çok daha güçlü bir hale gelmiş olacaktır. Bu bakımdan enerji konusunda çok çok önemli görüyorum ve hayırlı olmasının diliyoruz."
Konuyla ilgili bakanlara talimatların verildiğini ve yarından itibaren alt yapı çalışmalarına başlayacaklarını vurgulayan Erdoğan, "Süratle de inşallah bitirerek burada doğal gaz akmaya başlayacak. Ulaştırmada da aynı şekilde attığımız bu demiryolunun da alt yapı çalışmaları bir an önce başlayacaktır." diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, kasım ayında TANAP'ın Avrupa bağlantısının açılışının yapıldığını hatırlatarak, "Ticaret hacmimiz 2019 yılında 4.4 milyar doları buldu. Bu rakamı 2023 yılında inşallah 15 milyar dolara çıkaracağız, hedefimiz bu. Bugünkü Tercihli Ticaret Anlaşması bu alanda bizim için büyük bir önem arz ediyor. Gümrükten tarıma, enerjiden ulaştırmaya, teknolojiden turizme her alanda işbirliğimizi derinleştireceğiz. Ayrıca Elektronik Devlet Uygulamaları, Sermaye Piyasası, finans sektöründe yeni işbirliği imkanlarını araştıracağız." ifadelerini kullandı.
"FETÖ'yle mücadelede en fazla desteği Azerbaycan verdi"
Azerbaycan ve Türkiye arasındaki dayanışmanın, terörle mücadelede de omuz omuza devam ettiğini vurgulayan Erdoğan, "251 insanımızı şehit eden FETÖ'yle mücadelede bize en fazla desteği veren ülke Azerbaycan oldu. 24 Ocak'ta Elazığ'da yaşanan deprem felaketi sonrasında da Azerbaycan'ın desteğini yanımızda hissettik. Bir kez daha acımızı paylaştıkları ve dayanışmaları için Azerbaycanlı kardeşlerime ülkem ve milletim adına teşekkür ediyorum." dedi.
"Dörtbir yanımız çatışma, terör ve asayiş sorunlarıyla boğuşurken, Türkiye ve Azerbaycan adeta birer istikrar abidesi olarak yükseliyor." ifadesini kullanan Erdoğan, şunları söyledi:
"Hiç şüphesiz bunu sarsılmaz ilişkilerimiz kadar, güçlü ordularımıza da borçluyuz. Bu noktada gerek ordularımızın dayanışması gerek savunma sanayiinde attığımız adımlar da geleceğe yönelik, bağımsızlığımıza yönelik en büyük teminat olacaktır. Savunma sanayii alanındaki işbirliğimizi geliştirmemiz bu açıdan da çok önemlidir. Barış Pınarı Operasyonu'nda Azerbaycan, hükümeti ve halkıyla 'tek millet iki devlet' olduğumuzu bir kez daha tüm dünyaya gösterdi."
Karabağ için Azerbaycanlı Şair Bahtiyar Vahapzade'nin "Annem" dediğini anımsatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yukarı Karabağ sorununu Azerbaycan kadar Türkiye'nin de meselesi olduğunun altını çizdi.
"Yukarı Karabağ sorununun, Azerbaycan'ın egemenliği ve toprak bütünlüğü temelinde ivedilikle çözüme kavuşturulması en büyük arzumuzdur." diyen Erdoğan, "Minsk üçlüsünün burada samimi davranmadığını da açık ve net olarak ifade etmek durumundayım. Yaklaşık 25 yıl oldu, bu oyalama taktikleri ne için? Neden bir neticeye varılamaz? Bunun üzerinde de durmak gerekiyor." ifadelerini kullandı.
Erdoğan, yarın Hocalı Katliamı'nın 28'inci yıl dönümünün yad edileceğini anımsatarak, Hocalı'da insanlığın gözleri önünde masum, yaşlı, kadın, çocuk demeden 20'inci yüzyılın en büyük vahşetlerinden birinin işlendiğini anlattı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "106'sı kadın, 63'ü çocuk olmak üzere 613 kardeşimiz hunharca şehit edildi. Tarihe 'siyah gece' olarak geçen Hocalı Katliamı'nı unutmadık, unutmayacağız. Azerbaycanlı kardeşlerimin, Karabağlı muhacirlerin, şairlerin de Hocalı'yı kor bir ateş gibi yüreklerinde taşıdığını biliyorum." dedi.
Hocalı Katliamı'nı 28'inci yıl dönümünde bir kere daha lanetleyen Erdoğan, "Dün Ermeni tarafından açılan ateş neticesinde şehit olan kardeşimize Allah'tan rahmet, Azerbaycan halkına başsağlığı diliyorum. Bu düşüncelerle kardeşim Aliyev'e şahsım ve heyetime gösterdikleri sıcak misafirperverlikleri için şükranlarımı sunuyorum." dedi.
Erdoğan, toplantı sonuçlarının, imzalanan metinlerin hayırlara vesile olmasını ve haziran ayında A Milli Futbol Takımının 2020 Avrupa Şampiyonası kapsamında Bakü'de oynanacağı karşılaşmaları birlikte izlemeyi temenni etti.
Anlaşmaların imza töreni
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev'in ortak basın toplantısı öncesinde bazı anlaşmaların imza töreni gerçekleştirildi.
"Türkiye-Azerbaycan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi VIII. Toplantısı Protokolü" Erdoğan ve Aliyev tarafından imzalandı.
"Azerbaycan ve Türkiye Arasında Vize Muafiyeti Anlaşması"na Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyarov imza attı.
İki ülke arasında "Nakdi Yardım Uygulama Protokolü" ve "Askeri Mali İşbirliği Anlaşması" Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Azerbaycan Savunma Bakanı Zakir Hasanov tarafından, "Enerji ve Madencilik Anlaşması" Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ile Azerbaycan Enerji Bakanı Perviz Şahbazov tarafından, "Gençlik ve Spor Alanında İşbirliği Anlaşması" ise Gençlik ve Spor bakanı Muharrem Kasapoğlu ile Azerbaycan Gençlik ve Spor Bakanı Azad Rahimov tarafından, "Rekabet Politikası Alanında İşbirliği Protokolü", "Tercihli Ticaret Anlaşması" ve "Teknik Düzenlemeler Standardizasyon, Uygunluk Değerlendirilmesi, Akreditasyon ve Metroloji Alanlarında İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptının Uygulanmasına İlişkin Eylem Planı (2020-2022)" Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ile Azerbaycan Ekonomi Bakanı Mikali Cabbarov tarafından, Kars-Nahçivan Demiryolu Hattı Projesi'ne İlişkin Mutabakat Zaptı" Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Adil Karaismailoğlu ile Azerbaycan Ulaştırma, Haberleşme ve Yüksek Teknolojiler Bakanı Ramin Guluzade tarafından imzalandı.
İki ülke arasındaki "Güvenlik İşbirliği Anlaşması Ek Protokolü"ne Emniyet Genel Müdürü Mehmet Aktaş ve Devlet Güvenlik Servisi Başkanı Ali Nağıyev imza attı.
"TRT-AZTV Arasındaki İşbirliği Protokülü" TRT Genel Müdürü İbrahim Eren ve AZTV Genel Müdürü Rövşen Memmedov tarafından imza altına alındı.
"Kamu Hizmetlerinin Dijitalleştirilmesi Alanında Teknik Altyapıların Kurulmasına Yönelik Ortak Çalışmalara İlişkin Mutabakat Zaptı"na Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç ile Azerbaycan Kamu Hizmeti ve Sosyal İnovasyon Devlet Ajansı Başkanı Ulvi Mehdiyev imza koydu.
"DEİK ile Azerbaycan’da İhracatın ve Yatırımların Teşviki Fonu (AZPROMO) Arasında İşbirliğine Dair 2020-2021 Yıllarını Kapsayan Eylem Planı" ise DEİK Başkanı Nail Olpak ile AZPROMO Başkan Vekili Yusif Abdullayev Mirza tarafından imzalandı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Azerbaycan'ın daima Türkiye'nin haklı davalarını desteklediğini belirterek, "Azerbaycan'ın Türkiye'ye destek vermediği bir konu yoktur ve bundan sonra da olmayacağını düşünüyorum. Bölgedeki yaşanan gelişmelerle ilgili Azerbaycan halkı ve devleti Türkiye'nin yanındadır. Bizim birliğimiz ebedidir." dedi.
Cumhurbaşkanı Aliyev, Türkiye-Azerbaycan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin 8'inci Toplantısı'nın ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la düzenlediği ortak basın toplantısında iki ülke ilişkilerine yönelik değerlendirmelerde bulundu.
Erdoğan'ın ziyaretinin büyük önem taşıdığını ifade eden Aliyev, mevkidaşıyla düzenli görüştüğünü, her görüşme sonrası Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin yeni ivme kazandığını kaydetti.
Aliyev, iki ülke ilişkilerinin en yüksek düzeyde olduğunu vurgulayarak bugünkü toplantının Türkiye ve Azerbaycan'ın ortak amaca sahip olduğunu bir daha gösterdiğini belirtti.
İlişkilerin bundan sonra da başarıyla gelişmesini ve tüm alanları kapsamasını amaçladıklarını söyleyen Aliyev, toplantıda önemli kararlar aldıklarını ve önemli anlaşmalara imza atıldığını bildirdi.
Aliyev, iki ülkenin tüm uluslararası kurumlarda ortak tutum sergilediğini dile getirerek, "Birbirimizi destekliyoruz. BM, AGİT ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi örgütlerde aktif iş birliği yaparak birbirimizin gücünü artırıyoruz. Geçtiğimiz yıl Azerbaycan, Bağlantısızlar Hareketi dönem başkanlığını devraldı. Bu, BM'den sonra dünyadaki ikinci büyük örgüt. Bu örgütle Türkiye arasındaki gelecek ilişkiler konusunda geniş fikir alışverişinde bulunduk." dedi.
"Türkiye dünya çapında Azerbaycan'a en büyük destek veren ülke"
Dağlık Karabağ sorununu da görüştüklerini bildiren Aliyev, "Azerbaycan'ın haklı davasına devamlı destek verdikleri için bir daha kardeş Türkiye'ye teşekkür ediyorum. Uluslararası arenada Türkiye her zaman Azerbaycan'ın yanındadır." ifadesini kullandı.
Aliyev, Dağlık Karabağ sorununun Ermenistan yönetiminin uzlaşmaz tutumu sayesinde çözülemediğini kaydederek, "Erivan yönetiminin çelişkili açıklamaları müzakere sürecine büyük darbe vuruyor. Bazen Dağlık Karabağ'ın Ermenistan'a ait olduğunu, bazen bağımsız olduğunu söylüyorlar. Öyle anlaşılıyor ki onlar kendileri de Dağlık Karabağ'ın ne olduğunu bilmiyor. Bilmiyorlarsa biz söyleyelim. Dağlık Karabağ, Azerbaycan'dır. Bunu sadece biz yok tüm dünya söylüyor. Tüm dünya ülkeleri Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünü tanıyor ve destekliyor. Sorununun çözümü Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü çerçevesinde olmalıdır. Türkiye dünya çapında Azerbaycan'a en büyük destek veren ülkedir." şeklinde konuştu.
Azerbaycan'ın da her zaman Türkiye'nin yanında olduğunu belirten Aliyev, "Tüm konularda uluslararası arenada Azerbaycan daima Türkiye'nin haklı davalarını destekliyor. Azerbaycan'ın Türkiye'ye destek vermediği bir konu yoktur ve bundan sonra da olmayacağını düşünüyorum. Bölgedeki yaşanan gelişmelerle ilgili Azerbaycan halkı ve devleti Türkiye'nin yanındadır. Bizim birliğimiz ebedidir." diye vurguladı.
Aliyev, iki ülkenin kendi geleceğini sağlam temeller üzerinde kurduğunu söyleyerek karşılıklı ticaret hacmini 15 milyar dolara çıkarmanın mümkün olduğunu belirtti.
Önceki yıl ticaret hacminin yüzde 33 artarak 4,5 milyar dolara ulaştığını bildiren Aliyev, bugün imzalanan Tercihli Ticaret Anlaşmasının ticaret hacminin artmasına büyük ivme kazandıracağını ifade etti.
Azerbaycan'da yaklaşık 4 bin Türk şirketinin faaliyet gösterdiğini ve 300'den fazla projede yer alarak 16 milyar dolarlık iş yaptığını vurgulayan Aliyev, Türkiye'nin bu göstergelere göre ilk sırada yer aldığını kaydetti.
Azerbaycan'ın Türkiye ekonomisine 18 milyar dolar, Türkiye'nin ise Azerbaycan ekonomisine 12,5 milyar dolar yatırım yaptığını da bildiren Aliyev, "Bu derecede büyük yatırımların yapılması bizim kardeşliğimizi bir daha onaylıyor. Ancak kardeş ülkeler birbirlerine bu kadar yatırım yapabilir." dedi.
Aliyev, savunma sanayisi konusundaki iş birliğini de geliştirme niyetinde olduklarını vurgulayarak şu bilgileri verdi:
"Geçtiğimiz yıl 13 ortak askeri tatbikat yaptık. Bu yıl askeri tatbikatların sayısı daha da artacak. Türkiye'den modern silah almaya devam edeceğiz. Ortak üretim konusunu da bugün müzakere ettik. Ulaştırma alanında da büyük başarılarımız var. Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu çalışıyor. Nahçıvan-Kars demiryolu yapımına ilişkin anlaşma büyük önem taşıyor. Çünkü Ermenistan'ın işgalci politikası dolayısıyla Nahçıvan uzun yıllardır abluka altında yaşıyor. Nahçıvan'da üretilen ürünlerin yurt dışına çıkmasında büyük sorunlar oluyor. Yeni demir yolu bu sorunu ortadan kaldıracak. Bu anlaşma için teşekkür ederim."
"Erdoğan'la Türkiye dünya çapında bir güç merkezine dönüştü"
Erdoğan'ın Türkiye için yaptıkları hizmetlerden de bahseden Aliyev, konuşmasını şöyle tamamladı:
"Erdoğan'ın yorulmaz çalışmaları sayesinde Türkiye dünya çapında bir güç merkezine dönüştü. Sadece bölgede değil dünyada Türkiye'nin katılımı olmadan konular çözülmüyor. Biz buna seviniyoruz. Çünkü Türkiye'nin gücü bizim gücümüzü artırıyor. Güçlerimizi birleştirmemiz bizi daha da güçlü yapıyor. Bundan sonra da birbirimizin yanında olacağız, birbirimizin başarılarına sevineceğiz, Allah göstermesin, ağır günlerde de her zaman bir birimizin yanında olacağız."