Irak ile askeri iş birliği anlaşması

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi Adil Abdulmehdi’yi Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde resmi törenle karşıladı. Erdoğan ve Abdulmehdi baş başa ve heyetler arası görüşmenin ardından ortak basın açıklaması yaptı. Erdoğan, şunları söyledi:

IRAK’A TEBRİK: Iraklı bakan ve aralarında Türkmen kardeşlerimin de bulunduğu parlamenter heyetiyle ülkemize düzenlenen bu ziyarete büyük önem veriyorum. DEAŞ terörünü mağlup eden Irak güvenlik güçlerini bir kez daha tebrik ediyorum. Türkiye-Irak ilişkilerini tüm boyutlarıyla değerlendirdik ve bölgesel gelişmeleri ele alma fırsatını bulduk.

20 MİLYAR YETERLİ DEĞİL: Irak ile geçmişten bu yana ekonomi ve ticari alanlarda kapsamlı işbirliğimiz olmuştur. 2003 sonrasında terör ortamında dahi Türk yatırımcısı Irak’tan vazgeçmedi. Irak’ın yeniden imarına katkıda bulundu. İşçilerimiz, mühendislerimiz bu uğurda yeri geldi canlarını verdiler. Şu anda 20 milyar dolarlık bir ticaret hacmini hedeflemiş bulunuyoruz. Bu ticaret hacmine iyice yaklaştık ama 20 milyar dolarlık bir ticaret hacmi yeterli değil. Öyle zannediyorum ki Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey toplantısı için bu yıl içinde Irak’a yapacağımız ziyarette bu hedefi güncellemek durumunda olacağız.

BORU HATTI YENİDEN FAALİYETE GEÇMELİ: Irak’ın yeniden imarı konusunda DEAŞ işgalinden en çok zarar gören bölgelerinde kalkındırılmasına ve Irak’ın güneyine kadar uzanan bir ticaret koridoru tesis edilmesine öncelik verdiğimizi teyit ettik. Irak’ta mevcut başkonsolosluklarımızı yeniden faaliyete geçirmek ve yenilerini açmak suretiyle Irak’ın tüm bölgeleriyle ilişkilerimizi zenginleştirmek istiyoruz. Enerji sektöründe büyük bir işbirliği potansiyelimiz var. Elektrik alanında Irak’ın yakın vadede ihtiyacının karşılanmasına katkıda bulunabileceğimize Sayın Başbakana ikili görüşmemde ifade ettim. DEAŞ tarafından tahrip edilen Kerkük-Ceyhan petrol boru hattının bir an önce faaliyete geçirilmesinin önemine işaret ettik.

SU ÇALIŞMA GRUBU: Bölgemiz geçtiğimiz yıl kuraklıktan bu yıl için yoğun yağışların sebep verdiği sellerden etkilenmiştir Türkiye olarak geçtiğimiz yılki kuraklık döneminde Irak’a elimizden gelen desteği sağladık. Ülkemiz sulama teknolojileriyle artık su yönetimiyle çevreci uygulamalarıyla suyun idareli kullanımı konusunda önemli mesafe aldı. Tecrübemizi Irak’la paylaşmak amacıyla özel temsilcim Prof. Dr. Veysel Eroğlu 50 kişiden oluşan bir çalışma grubu teşkil etmiş ve Irak’a münhasır bir eylem planı hazırlamıştır. Görüşmemizde bunu da ele aldık. Bu konuyla ilgili gerekli olan bazı bölgelerde barajlar yapılması konusunu gündeme getirmek suretiyle bolluğun olduğu dönemde barajlardan istifade hatta bizden oraya verdiğimiz suyun daha dikkatli israftan uzak kullanımında bu barajların iş göreceğini gündeme getirdik.

KARARLILIKLA SÜRECEK: Görüşmemizde benzer bir grubun Irak’ta teşkilini müteakiben çalışma grubumuzun Irak’ı en kısa sürede ziyaret ederek süratle çalışmalara başlaması konusunda mutabık kaldık. Temaslarımızda DEAŞ, PKK ve FETÖ terör örgütleriyle mücadelemizin kararlılıkla sürdürülmesi ve bu alanda Türkiye-Irak arasında askeri işbirliği ve güven anlaşmasının yapılmasının isabetli olacağına aramızda karar verdik. Dışişleri Bakanım, Savunma Bakanım ve istihbarat teşkilatı başkanım üçlü olarak muhataplarıyla bir görüşmeyi en kısa zamanda gerçekleştirecekler. Görüş birliği içinde olduğumuz bir diğer husus Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması ve meseleye kalıcı siyasi çözüm bulunmasıdır. Bu bağlamda Irak’ın Astana platformunda gözlemci olarak yer almasını memnuniyetle karşılıyoruz.

İki ayrı görüşme daha

Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün ayrıca Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev ile telefon görüşmesi yaptı. Görüşmelerde, ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel konular ele alındı.

‘Geleceğimizi beraber inşa edeceğiz’

Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi ise şunları söyledi:

BERABERCE ULAŞABİLİRİZ: İki ülke ortak tarihe sahipler, ortak çıkarları bulunmakta, geleceğimizi de beraberce umut verici perspektif içinde beraber inşa edeceğiz. Terörle beraber mücadele etmeyi arzulamaktayız, Diğer ülkeler muasır medeniyetler seviyesine beraberce çalışarak ulaşabiliriz.

ETKİ BOYUTU DÜŞÜK: Irak DEAŞ’la mücadelesinde başarılı olduktan sonra DEAŞ tekrar yapılanma çabası içinde olsa da etki boyutu çok düşük. Irak topraklarında kontrol ettikleri hiçbir bölge yok. Belli hücreler şeklinde hareket etmeye çalışıyorlar. Onlara hiçbir fırsat vermiyoruz, Irak’ta tekrar güvensizlik ortamının olmasını müsaade etmeyeceğiz. Türkiye eskiden olduğu gibi halen Irak’ın yanında yer almakta. Iraklı sığınmacılara kucak açmanız Irak tarafından unutulmayan bir diğer husustur.

BİRBİRİMİZDEN KOPUK DEĞİLİZ: 2008 yılında iki ülke arasında güvenlik anlaşması vardı uygulamada bunun çok etkin kullanılamadığını söyleyebiliriz. Sahada gündeme gelen sorunların giderilmesi konusunda beraber çalışmamız gerektiğine inanıyoruz. Türkiye topraklarına bizim topraklarımızdan güvenlik tehdidini oluşmasına kabul etmemiz mümkün değil. Bazen gelişmeler doğal olmayan çözümleri beraberinde getiriyor. Bölgedeki gerilimi nasıl düşürebiliriz. Irak’ın karşı karşıya kalacağı herhangi bir tehdit aynı zamanda Türkiye’yi de tehdit edecektir. Birbirimizden bağımsız, kopuk değiliz.