Bu maddeler çok tartışılacak

Pakete göre, kapatma davasına TBMM’deki siyasi partiler karar verecek. Paket yasalaşıncaya kadar Ak Parti hakkında açılacak olası bir kapatma davasında yeni hükümler uygulanacak. 12 Eylül darbesini gerçekleştirenlere yargı yolu açılacak. Anayasa Mahkemesi ve HSYK’nın yapısı değiştirilecek. Açıklamalarıyla ön plana çıkan Anayasa Mahkemesi raportörü Osman Can’ın HYSK üyeliğinin yolu açılacak. YAŞ kararlarına karşı yargıya başvurulabilecek. Anayasa Mahkemesi’ne “türban” şikayeti yapılabilecek. Memurlara grevsiz toplu sözleşme hakkı verilecek. Referandum aralığında kabul edilmesi ve halkoyuna sunulması durumunda anayasa değişiklikleri tümüyle oylanacak.
Böylece muhalefetin paketteki maddelerin ayrı ayrı halkoylamasına sunulmasına ilişkin önerilerinin önü kesilmiş olacak.Ak Parti’nin 23 maddelik değişiklik paketiyle mevcut maddelere yapılan eklemeler ve maddelerdeki değişiklikler özetle şöyle:

TASLAK MADDE 1
KADINLARA VE ÇOCUKLARA POZİTİF AYRIMCILIK
(Mevcut Anayasa’nın 10. maddesine): “Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz. Çocuklar, yaşlılar ve engelliler gibi özel surette korunması gerekenler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılamaz.”
* Mevcut düzenlemede “kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür” deniliyor; kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve engellilere yönelik ayrıcalıklar yer almıyor.

TASLAK MADDE 2
ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ KİŞİSEL VERİLERE KORUMA
(Mevcut Anayasa’nın 20. maddesine): “Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir.”
* Mevcut düzenlemede kişisel verilerin korunmasına ilişkin açık hükümler bulunmuyor.

TASLAK MADDE 3
YURTDIŞINA ÇIKIŞI SADECE MAHKEME SINIRLAYACAK
(Mevcut Anayasa’nın 23 maddesine): “Vatandaşın yurtdışına çıkma hürriyeti, ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hâkim kararına bağlı olarak sınırlanabilir.”
* Mevcut düzenlemede, hâkim kararı aranmadan sınırlama getirilebiliyor.

TASLAK MADDE 4
ÇOCUK İSTİSMARINA KARŞI KORUYUCU TEDBİR
(Mevcut Anayasa’nın 41. maddesine): “Her çocuk, yeterli himaye ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça, ana ve babasıyla kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahiptir. Devlet, çocuk istismarı, cinsellik ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirleri alır.”

TASLAK MADDE 5
MEMURA GREVSİZ TOPLU SÖZLEŞME HAKKI GELİYOR
(Mevcut Anayasa’nın 53. maddesine): “Memurlar ve diğer kamu görevlileri, toplu sözleşme yapma hakkına sahiptirler. Toplu sözleşme yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde taraflar Uzlaştırma Kurulu’na başvurabilir. Uzlaştırma Kurulu kararları kesindir ve toplu sözleşme hükmündedir. Toplu sözleşme hakkının kapsamı, istisnaları, toplu sözleşmeden yararlanacaklar, toplu sözleşmenin yapılma şekli, usulü ve yürürlüğü, Uzlaştırma Kurulu’nun teşkili, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar kanunla düzenlenir.”
Bu maddede yapılan değişiklikle mevcut düzenlemedeki, (Ek: 23.7.1995-4121/4 md.) “128. maddenin ilk fıkrası kapsamına giren kamu görevlilerinin kanunla kendi aralarında kurmalarına cevaz verilecek olan ve bu maddenin birinci ve ikinci fıkraları ile 54. madde hükümlerine tabi olmayan sendikalar ve üst kuruluşları, üyeleri adına yargı mercilerine başvurabilir ve idareyle amaçları doğrultusunda toplu görüşme yapabilirler. Toplu görüşme sonunda anlaşmaya varılırsa düzenlenecek mutabakat metni taraflarca imzalanır. Bu mutabakat metni, uygun idarî veya kanunî düzenlemenin yapılabilmesi için Bakanlar Kurulu’nun takdirine sunulur. Toplu görüşme sonunda mutabakat metni imzalanmamışsa anlaşma ve anlaşmazlık noktaları da taraflarca imzalanacak bir tutanakla Bakanlar Kurulu’nun takdirine sunulur. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usuller kanunla düzenlenir” ifadesi metinden çıkarılıyor.
Böylece memurlara ilk kez grevsiz toplu sözleşme hakkı getirilmiş oluyor.

TASLAK MADDE 6

KAPATMA DAVASI İÇİN TBMM ONAY VERECEK
Siyasi partilerin uyacakları esaslar
(Mevcut Anayasa’nın 69. maddesine): “Siyasî partilerin malî denetimi Sayıştay tarafından yapılır.”
* Mevcut düzenlemede siyasi partilerin mali denetimini Sayıştay’dan yardım alarak, Anayasa Mahkemesi yapıyor.
“Siyasî partilerin kapatılması, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın talebi üzerine, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde grubu bulunan her bir siyasî partinin beşer üye ile temsil edildiği ve Meclis Başkanı’nın başkanlığında oluşturulacak komisyonun üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ve gizli oyla vereceği izin üzerine açılacak dava, Anayasa Mahkemesi’nce kesin olarak karara bağlanır. Komisyonun bu kararı, yargı denetimi dışındadır. Reddedilen izin başvurusunda ileri sürülen sebepler, hiçbir şekilde yeni bir başvuruya konu olamaz. Siyasî parti gruplarında ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde izin konusunda görüşme yapılamaz ve karar alınamaz.”
* Mevcut düzenlemede siyasi partilerin kapatılmasını Anayasa Mahkemesi kesin olarak karara bağlıyor. Düzenlemeyle partileri “temelli” kapatma kararı da kaldırılıyor.

MİLLETVEKİLİNİN SÖZLERİ DİKKATE ALINMAYACAK
“Meclis çalışmalarındaki oy ve sözler, Meclis’te ileri sürülen düşünceler ve Meclisçe başka bir karar alınmadıkça bunların Meclis dışında tekrarı veya açığa vurulması ile idarenin eylem ve işlemleri, odaklaşmanın tespitinde gözetilemez.”
* Mevcut düzenlemede bu yönde bir hüküm bulunmuyor. Böylece milletvekillerinin kürsüdeki konuşmalarının veya verdikleri yasa tekliflerinin kapatma davalarında gerekçe oluşturmayacağı hükmü bağlanmış oluyor.

YARDIMDAN YOKSUNLUK
“Devlet yardımından yoksun bırakılma, bağlı olduğu kapatma davasının ve kararının usulüne tabi olup tek başına dava konusu kılınamaz.”
* Mevcut düzenlemede bu yönde bir hüküm bulunmuyor. Böylece temelli kapatılan bir partinin başka bir ad altında kurulamayacağı hükmü yürürlükten kaldırılmış oluyor.

YASAK SÜRESİ 3 YIL OLACAK
“Bir siyasî partinin kapatılmasına beyan veya faaliyetleriyle sebep olan, kurucuları dahil üyeleri, Anayasa Mahkemesi’nin kapatmaya ilişkin kesin kararının Resmi Gazete’de gerekçeli olarak yayımlanmasından başlayarak üç yıl süreyle bir başka partinin kurucusu, üyesi, yöneticisi ve deneticisi olamazlar.”
* Mevcut düzenlemede bu süre 5 yıl olarak düzenleniyor.

TASLAK MADDE 7
TÜRKİYE OMBUDSMANLIK KURUMUYLA TANIŞACAK
Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı
(Mevcut Anayasa’nın 74. maddesine): “Herkes bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler. Kamu Başdenetçisi, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından gizli oyla dört yıl için seçilir.
İlk iki oylamada üye tamsayısının üçte iki ve üçüncü oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu aranır. Üçüncü oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday için dördüncü oylama yapılır; dördüncü oylamada en fazla oy alan aday seçilmiş olur. Bu maddede sayılan hakların kullanılma biçimi, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun kuruluşu, görevi, çalışması, inceleme sonucunda yapacağı işlemler ile Kamu Başdenetçisi ve kamu denetçilerinin nitelikleri, seçimi ve özlük haklarına ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir.”
* Mevcut düzenlemede ombudsmanlık kurumuna ilişkin bir hüküm bulunmuyor. Böylece anayasaya ombudsmanlık kurumu girmiş oluyor.

TASLAK MADDE 8
PARTİ KAPATMALARDADA MİLLETVEKİLLİĞİ DÜŞMEYECEK
(Mevcut Anayasa’nın 84. maddesine): Anayasanın 84. maddesindeki “Partisinin temelli kapatılmasına beyan ve eylemleriyle sebep olduğu Anayasa Mahkemesi’nin temelli kapatmaya ilişkin kesin kararında belirtilen milletvekilinin milletvekilliği, bu kararın Resmî Gazete’de gerekçeli olarak yayımlandığı tarihte sona erer. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı bu kararın gereğini derhal yerine getirip Genel Kurul’a bilgi sunar” ifadesi çıkarılıyor.
Böylece, beyan ve eylemleriyle partisinin temelli kapatılmasına neden olan milletvekillerinin milletvekilliğinin düşmemesi hükmü getiriliyor.

TASLAK MADDE 9
TBMM BAŞKINLIK DİVANI ÜYELERİNİN GÖREV SÜRESİ
(Mevcut Anayasa’nın 94. maddesine): “Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık Divanı için, bir yasama döneminde iki seçim yapılır. İlk seçilenlerin görev süresi iki yıldır, ikinci devre için seçilenlerin görev süresi ise o yasama döneminin sonuna kadar devam eder.”
* Mevcut düzenlemede TBMM Başkanı’nın da yer aldığı Başkanlık Divanı’nın görev süresi ilk seçilenler için 2 yıl, ikinci seçilenler için 3 yıl olarak düzenleniyor. Yeni düzenleme ile 3 yıl olan ikinci dönem süresinin yasama döneminin sonuna kadar sürmesi hükme bağlanıyor.

TASLAK MADDE 10
YAŞ KARARINA YARGI YOLU
(Mevcut Anayasa’nın 125. maddesine): “Yüksek Askeri Şura’nın kararları yargı denetimi dışındadır. Ancak, Yüksek Askeri Şura’nın Silahlı Kuvvetler’den her türlü ilişik kesme kararlarına karşı yargı yolu açıktır.”
* Mevcut anayasada YAŞ kararlarına yargı yolu kapalı bulunuyor. Böylece, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül’ün, her YAŞ toplantısından sonra ihraç kararları konusunda koydukları “şerh”in gerekçesi anayasa ile ortadan kaldırılmış oluyor.

ÖZELLİŞTİRME İPTALİNE SET
“Yargı yetkisi, idarî eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olup, hiçbir surette yerindelik denetimi seklinde kullanılamaz.”
* Mevcut düzenlemede böyle bir hüküm bulunmuyor. Yeni hükümle Danıştay’ın yerindelik denetimi yaparak bazı özelleştirme ihalelerini iptal etmesinin önüne geçiliyor.

TASLAK MADDE 11
MEMURUN ÖZLÜK HAKLARI
(Mevcut Anayasa’nın 128. maddesine): “Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır.”
* Mevcut anayasada mali ve sosyal haklara ilişkin istisna yer almıyor. Bu hüküm memura toplu sözleşme yolu açılmasına ilişkin düzenlemeye paralellik oluşturuyor.

TASLAK MADDE 12
DİSİPLİN CEZASI YARGIYA
(Mevcut Anayasa’nın 129. maddesine): Anayasanın 129. maddesindeki, memurlara yönelik “Uyarma ve kınama cezalarıyla ilgili olanlar hariç, disiplin kararları yargı denetimi dışında bırakılamaz” ifadesinden, “Uyarma ve kınama cezalarıyla ilgili olanlar hariç” bölümü çıkarılıyor.
* Böylece “uyarma, kınama” cezalarıyla ilgili olan kararlar yargı denetimine açılmış oluyor.

TASLAK MADDE 13
ADALET VE DENETİM
(Mevcut Anayasa’nın 144. maddesine): “Adalet hizmetleri ile savcıların idarî görevleri yönünden Adalet Bakanlığı’nca denetimi, adalet müfettişleri eliyle yapılır. Buna ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir.”
* Mevcut düzenlemedeki, “Hâkim ve savcıların görevi sırasında işledikleri suçlarla ilgili Adalet Bakanlığı’nın izniyle bakanlık müfettişlerince yapılacağına ilişkin” madde kaldırılıyor. Adalet hizmetleri ile savcıların idari görevleri yönünden Adalet Bakanlığı’nca denetiminin nasıl yapılacağının yasayla düzenleneceği hükmü getiriliyor.

TASLAK MADDE 14
ASKERE SİVİL YARGI YOLU
(Mecut Anayasa’nın 145. maddesine): “Askerî yargı, askerî mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yürütülür. Bu mahkemeler; asker kişilerin, sadece askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak isledikleri askerî suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler. Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlara ait davalar her halde adliye mahkemelerinde görülür. Savaş hali haricinde, asker olmayan kişiler askerî mahkemelerde yargılanamaz.”
* Mevcut düzenlemede askeri mahkemeler, asker kişilerin askerlik görevleriyle ilgili işledikleri dışındaki suçlara da bakıyordu. Ayrıca mevcut uygulamada sivil kişiler de askeri mahkemelerde yargılanabiliyordu. Yeni düzenlemeyle devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlara yani darbelere ilişkin davalar her durumda sivil adliye mahkemelerinde görülecek. Anayasa Mahkemesi bu yöndeki yasa değişikliğini anayasada olmadığı gerekçesiyle iptal etmişti.

TASLAK MADDE 15
ANAYASA MAHKEMESİ’NİN ÜYE SAYISI 19’A ÇIKARILIYOR
(Mevcut Anayasa’nın 146. maddesine): Yeni düzenlemeyle “Anayasa Mahkemesi’nin üyesi sayısı 19’a çıkarılacak. 3 üye TBMM, 16 üye de Cumhurbaşkanı tarafından seçilecek. TBMM, 2 üyeyi Sayıştay ‘dan, 1 üyeyi ise baro başkanlarının avukatlar arasından gösterecekleri 3 ‘er aday arasından gizli oylamayla seçecek. Cumhurbaşkanı, 3 üyeyi Yargıtay, 2 üyeyi Danıştay, 1 üyeyi Askeri Yüksek İdare Mahkemesi genel kurullarınca kendi başkan ve üyeleri arasından her boş yer için gösterecekleri 3 ‘er aday içinden; 3 üyeyi YÖK’ün kendi üyesi olmayan yükseköğretim kurumları öğretim üyeleri arasından göstereceği 3 ‘er aday içinden; 5 üyeyi üst kademe yöneticileri, serbest avukatlar veya Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından; 2 üyeyi ise yükseköğrenim görmüş Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları arasından seçecek. Anayasa Mahkemesi ‘ne üye seçilebilmek için 45 yaşını doldurulmuş olması kaydıyla yükseköğretim kurumları öğretim üyelerinin profesör veya doçent unvanını kazanmış, avukatların en az 20 yıl fiilen avukatlık yapmış, üst kademe yöneticilerinin yükseköğrenim görmüş ve en az 20 yıl kamu hizmetinde fiilen çalışmış olmaları koşulu aranacak.”
* Mevcut düzenlemede Anayasa Mahkemesi 11 üyeden oluşuyor. Cumhurbaşkanı, 2 asıl ve 2 yedek üyeyi Yargıtay, 2 asıl ve 1 yedek üyeyi Danıştay, birer asıl üyeyi Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve Sayıştay Genel Kurulu’nca gösterilecek 3’er aday içinden seçiyor. Cumhurbaşkanı ayrıca 1 asıl üyeyi YÖK’ün göstereceği 3 öğretim üyesi arasından, 3 asıl ve 1 yedek üyeyi de üst kademe yöneticileri ve avukatlar arasından belirliyor.

TASLAK MADDE 16
YÜKSEK MAHKEME ÜYELERİ 12 YIL ÇALIŞABİLECEK
(Mevcut Anayasa’nın 147. maddesine): “Anayasa Mahkemesi üyeleri 12 yıl için seçilirler. Bir kimse iki defa Anayasa Mahkemesi üyesi seçilemez. Anayasa Mahkemesi üyeleri 65 yaşını doldurunca emekliye ayrılırlar. Zorunlu emeklilik yasından önce görev süresi dolan üyelerin başka bir görevde çalışmaları ve özlük işleri kanunla düzenlenir.”
* Mevcut düzenlemede Anayasa Mahkemesi üyeleri 65 yaşını dolduruncaya kadar görevlerini sürdürebiliyor.

TASLAK MADDE 17
TÜRBAN BAŞVURUSUNUN YOLU AÇILIYOR
(Mevcut Anayasa’nın 148. maddesine): Yeni düzenlemeyle Anayasa Mahkemesi’nin görevleri arasında “anayasa şikâyeti başvurularını karar bağlar” hükmü ekleniyor. Ayrıca, “Herkes, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki anayasal hak ve özgürlüklerden birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddiasıyla ve kanun yollarının tüketilmiş olması şartıyla Anayasa Mahkemesi’ne başvurabilir. Anayasa şikâyetinde kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlarda inceleme yapılamaz. Anayasa şikâyetine ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir” hükmü getiriliyor.
* Mevcut uygulamada bu hükümler yer almıyor. Yeni düzenlemeyle herkes, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki anayasal hak ve özgürlüklerden birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesi ‘ne başvurabilecek. Böylece bir türbanlı kadın anayasal özgürlüğünün engellendiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurabilecek.

KARARLARINA İTİRAZ
Aynı maddeye “Yüce Divan kararlarına karsı yeniden inceleme başvurusu yapılabilir. Genel Kurulun bu başvuru üzerine verdiği kararlar kesindir” hükmü eklenecek.
* Mevcut uygulamada Yüce divan kararları kesin olmakla birlikte, bu kararlara itiraz edilemiyor. Yeni düzenlemeye göre Yüce Divan kararlarına karşı yeniden inceleme başvurusu yapılabilecek.

MADDE 18
KAPATMA KARARINDA ÜÇTE İKİ ÇOĞUNLUK ŞARTI
(Mevcut Anayasa’nın 149. maddesine): “Anayasa Mahkemesi, üç daire ve Genel Kurul halinde çalışır. Daireler, daire baskanının başkanlığında dört üyenin katılımıyla toplanır. Genel Kurul, Mahkeme Başkanı’nın başkanlığında en az 14 üye ile toplanır. Daireler ve Genel Kurul kararlarını salt çoğunlukla alır. Anayasa şikâyetlerinin kabul edilebilirlik incelemesi için ön komisyonlar oluşturulabilir. Siyasî partilere ilişkin dava ve başvurulara, iptal ve itiraz davaları ile Yüce Divan sıfatıyla yürütülecek yargılamalara Genel Kurul’ca bakılır. Anayasa degişikliğinde iptale, siyasî partilerin kapatılmasına ya da devlet yardımından yoksun bırakılmasına karar verilebilmesi için üye tamsayısının üçte iki oy çokluğu şarttır.”
* Mevcut anayasada, Yüksek Mahkeme’nin daire şeklindeki oluşumu ve Genel Kurul çalışma sistemi yer almıyor. Yeni düzenlemeyle Anayasa Mahkemesi’nin çalışma ve yargılama şekli belirleniyor. Ayrıca, anayasa değişikliğinde iptale, siyasi partilerin kapatılmasına ya da devlet yardımından yoksun bırakılmasına karar verilebilmesi için üye tamsayısının üçte iki oy çokluğunun (14 oy) aranması öngörülüyor.

TASLAK MADDE 19
‘ASKERİ HİZMET GEREKLERİ’ İFADESİ TIRPANLANIYOR
(Mevcut Anayasa’nın 156. maddesine): Yeni düzenlemeyle mevcut uygulamadaki Askeri Yargıtay’ın kuruluşu, işleyişi kriterleri arasından “askerlik hizmetlerinin gereklerine göre düzenlenir” hükmü çıkarılıyor. Böylece Askeri Yargıtay’ın, belirsizlik ifade ettiği ve yetki genişlemesine neden olduğu eleştirilerine yola açan, “askerlik hizmetlerinin gerekleri” esasına göre işlem yapmasının önüne geçiliyor.

TASLAK MADDE 20
HAKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU (HSYK) 21 ÜYEDEN OLUŞACAK
(Mevcut Anayasa’nın 159. maddesi): Yeni düzenlemeyle, özetle; “HSYK 21 asıl ve 10 yedek üyeden oluşacak ve 3 daire halinde çalışacak. Kurulun başkanı Adalet Bakanı olacak. Adalet Bakanlığı Müsteşarı kurulun tabii üyesi olacak. Cumhurbaşkanı 4, Anayasa Mahkemesi 1, Yargıtay 3, Danıştay 1, adli yargı hâkim ve savcıları 7, idari yargı hâkim ve savcıları 3 üye seçecek. HSYK üyelerinin görev süresi 4 yıl olacak, görev süresi biten yeniden seçilebilecek. Anayasa değişikliğinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 30 gün içinde HSYK üyeleri seçilecek. Mevcut üyelerden Yargıtay’dan gelen asil ve yedek üyeleri görevleri seçilmiş oldukları sürenin sonuna kadar devam edecek. Danıştay’dan gelen 2 üyeden birinin görevi ad çekme yöntemiyle sona erecek. Diğer üye seçilmiş olduğu sürenin sonuna kadar görev yapacak. Hakim ve savcıların görevi, yasa, tüzük, yönetmeliklere ve genelgelere uygun olarak yapıp yapmadıklarını denetleme, görevlerinden dolayı veya görevleri sırasında suç işleyip işlemediklerini, hal ve eylemlerinin sıfat ve görevleri icaplarına uyup uymadığını araştırma ve gerektiğinde haklarında inceleme ve soruşturma işlemleri, ilgili dairenin önerisi ve HSYK Başkanı’nın (Adalet Bakanı) oluru ile kurul müfettişlerine yaptırılacak” hükümleri getiriliyor. Ayrıca “HSYK’nın meslekten çıkarma cezasına ilişkin kararları” yargı yoluna açık olacak.
* Mevcut düzenlemede HSYK 7 üyeden oluşuyor. Yargıtay’ın belirlediği 3, Danıştay’ın belirlediği 2 asıl üyeyi, Cumhurbaşkanı 4 yıl için seçebiliyor. Yeni düzenlemeyle HSYK üye sayısı 7’den 21’e çıkarılıyor. Üye atayacaklar arasında bulunan Anayasa Mahkemesi’nin atayacağı üyenin anayasa raportörleri arasından seçecek olması, açıklamalarıyla tartışma yaratan, Ak Parti’nin kapatılmaması gerektiği yolunda rapor hazırlayan Yüksek Mahkeme raportörü Osman Can’a HSYK üyeliğine seçilme kapısını açmış olacak. Mevcut uygulamada HSYK kararları için yargı yolu da kapalı.

TASLAK MADDE 21
12 EYLÜLCÜLERE YARGI YOLU
(Mevcut Anayasa’nın geçici 15. maddesine): Yeni düzenleme ile mevcut anayasının 12 Eylül askeri darbesini yapanlara yargı yolunu kapatan geçici mevcut anayasadaki 15. madde yürürlükten kaldırılıyor. Böylece 12 Eylül darbesinde yetkili kılınan organ, merci ve görevliler gibi karar alanlar ve uygulayanlar hakkında da dava açılabilecek.

TASLAK MADDE 22
MEVCUT KAPATMA DAVALARI DA ETKİLENİYOR
GEÇİCİ MADDE 18: “Bu Kanunun 6. maddesiyle, Anayasa’nın 69. maddesinde yapılan değişiklikler, Anayasa Mahkemesi’nde görülmekte olan davalarda da uygulanır.”
* Böylece eklenen bu geçici maddeyle, siyasi partilerin kapatılmasının zorlaştırılmasına yönelik hükümlerin Anayasa Mahkemesi’nde görülmekte olan davalarda da uygulanması öngörülüyor. Böylece paket yasalaşıncaya kadar AKP hakkında açılacak olası bir kapatma davasında da paketteki hükümler geçerli olacak.
GECİCİ MADDE 19: Bu düzenlemeyle özetle, “Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Anayasa Mahkemesi’nin mevcut yedek üyeleri asıl üye sıfatını kazanır. Paketin yürürlüğe girmesinin ardından 30 gün içinde 2 üye TBMM tarafından; 2 üye de Cumhurbaşkanı tarafından yükseköğrenim görmüş vatandaşlar arasından seçilecek. Mevcut üyeler ise yaş haddine kadar görevlerini sürdürecek” hükmü getiriliyor.
* Yeni düzenlemeyle, Anayasa Mahkemesi’nin mevcut 4 yedek üyesi kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yapılan değişiklikler doğrultusunda asıl üye sıfatı kazanacak. Bu değişiklikle, TBMM, cumhurbaşkanı ve diğer kurumların yapacağı seçimlere ilişkin süreler belirleniyor.
GECİCİ MADDE 20: Özetle, “HSYK üyeliklerine seçilecek olanların nitelikleri ile seçim süreleri” düzenleniyor. Buna göre, “Anayasa değişikliğinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 30 gün içinde Cumhurbaşkanı, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay ve diğer ilgili kurumlar HSYK üyelerini seçecek. Mevcut üyelerden Yargıtay’dan gelen asil ve yedek üyeleri görevleri seçilmiş oldukları sürenin sonuna kadar devam edecek. Danıştay’dan gelen 2 üyeden birinin görevi ad çekme yöntemiyle sona erecek.”

TASLAK MADDE 23
HALKOYLAMASINA GİDERSE TÜMÜ BİRDEN OYLANACAK
“Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer ve halkoyuna sunulması halinde tümüyle oylanır.”
* Anayasa değişiklikleri yayımı tarihinde yürürlüğe girecek, Ancak halkoyuna sunulması durumunda tümüyle oylanacak. Böylece muhalefetin, paketteki maddelerin ayrı ayrı halkoylamasına sunulmasına ilişkin önerilerinin önü kesilmiş olacak.