Zati Sıfatlar Ve Anlamları: Açıklamaları İle Allah'ın Zati Sıfatları Nelerdir?
06.07.2024 - 00:47 | Son Güncellenme:
Allah'ın sıfatları zati ve subuti sıfatlar olmak üzere ikiye ayrılır. Subuti, varlığı zorunlu ve gerçekleşmesi kesin olan demektir. Zati kelimesi ise öz anlamına gelen ''Zat'' sözcüğünden türetilmiştir. Bu kelime yalnızca Allah'a özgü olan ve başka hiçbir varlığa atfedilemeyecek nitelikler için kullanılır. Zati sıfatlar ve anlamları nelerdir? Sizin için detaylı bir şekilde derledik.
Subuti sıfatlar hayat, irade, semi, basar ve ilim olmak üzere beş tanedir. Zati sıfatlar ise sırasıyla şöyledir: Vücut, Beka, Kıdem, Muhâlefetün li'l-havâdis, Kıyâm bi-nefsihî ve Vahdaniyet.
Açıklamaları İle Allah'ın Zati Sıfatları Nelerdir?
1- Muhâlefetün li'l-havâdis:
Allah ezelidir. Onun dışındaki her şey ise hadis, yani sonradan yaratılmıştır. Muhalefetün li'l-havadis, Allah'ın sonradan var olan hiçbir şeye benzememesi demektir. Allah, Nahl Suresinin 17. ayetinde ''hiç yaratan ile yaratamayan bir olur mu?'' diye sorar. O tüm şekillerden, cisimlerden ve benzetmelerden münezzehtir. Bu nedenle yaratılan herhangi bir şeye benzemesi mümkün değildir.
Bu nedenle Hz. Muhammed sahabesini şöyle uyarmıştır: ''Allah'ın yarattıklarını sık sık tefekkür edin. Ama zatı hakkında düşünmeyin.''
2- Vücut:
Vücut kelimesinin sözlük anlamı varlıktır. Tasavvufi kaynaklarda Allah Vacibü'l Vücut, yani zorunlu varlık olarak tanımlanmıştır. Kainattaki düzen ve yaratılıştaki çeşitlilik, onun varlığının en büyük kanıtıdır. Allah, bazı kaynaklarda ise ''Zorunlu Neden'' ve ''İlk İlke'' olarak nitelendirilir.
3- Kıdem:
Allah'ın bir başlangıcı yoktur. O aynı zamanda tüm zamanlardan münezzehtir. Başlangıcı olmadığı için de ezeli ve ebedidir. Başlangıcı olan her şey fanidir ve Allah'a fanilik isnat edilemez.
4- Beka:
Bir başlangıcı olmayan Allah'ın bir sonu da yoktur. Kasas Suresinin 88. ayetinde Allah dışındaki her varlığın helak olucu yazılıdır.
5- Vahdaniyet:
Bir ve tek anlamına gelir. Bazı mutasavvıflar vahdaniyeti ''Ferd u Vahid'' olarak tanımlamıştır. İslam'ın temelini Tevhid inancı oluşturur. Onda ikilik ve bölünme yoktur.
6- Kıyâm bi-nefsihî :
Allah'ın var olma nedeni yine kendisidir. Başka herhangi bir yaratıcıya ya da nedene bağlı olmaksızın ezeli ve ebedi olarak vardır.
Min Haysu Hüve Hüve Ne Demek?
Min Haysu Hüve Hüve tabiri, mutasavvıflar ve sufiler tarafından sıklıkla kullanılır. Varlık olarak varlık anlamına gelen bu terim hem Vücut hem de Kıyam bi-nefsihi ile yakından ilgilidir.
Allah'ın Diğer Sıfatları
Allah'ın zati sıfatları ile aynı anlama gelen diğer sıfatları şunlardır:
El Vahid El Evvel: Ezeli, Ebedi ve Bir Olan
Mevcud-ı Mutlak: Zorunlu Varlık
Alim-i Kül: Her Şeyi Bilen
