Gottman çift terapisinde süreç nasıl ilerler?

Çift Terapisine Başvurmak İsteyenler İçin Bir Kılavuz

Öncelikle Gottman metodu uygulayıcısı çift terapistleri olarak neden bu yöntem ile çalışıyoruz buna açıklık getirerek başlayalım. Psikoterapide kanıta dayalı yaklaşımların tercih edilmesi elbette terapi sürecindeki uygulamaları ve müdahaleleri hem terapist hem de danışanlar açısından çok daha güvenilir kılıyor. Kişiler ne yöne gittiğinden emin olmadıkları bir gemide ilerlemek istemiyorlar. Bilimsel verilere dayalı, daha önce uygulanmış, olumlu sonuçlar alınmış, kapsamı ve müdahaleleri tanımlanabilen yöntemlerle ilerlemek istiyorlar. Haklılar da… Terapi sürecinde ortaya koydukları, yönteme ve terapiste emanet ettikleri şey ilişkileri… Çoğu zaman terapistin odasına gelindiğinde hali hazırda irili ufaklı yaralar almış, daha fazla riske atılmayacak kadar hassas hale gelmiş bir ilişki oluyor sözünü ettiğimiz.

Bu yöntem Dr. John Gottman’ın 1970’lerde başlayan ve günümüze dek devam eden araştırmalarına dayanıyor. Bu araştırmalar nelerin evlilikleri başarılı ya da başarısız kıldığına odaklanıyor. Başarı kelimesini bir sıfat olarak ilişkiler için kullanmaktan hoşlanmasam da burada kastettiğimiz elbette mutlu ve tatmin edici şekilde devam eden, her iki partnerin de beklentilerinin yeterli ölçüde karşılandığı bir ilişki… İlişkilere dair yürütülen araştırmalardan, “lovelab” adıyla gerçek bir ilişki laboratuarında gerçekleşen gözlemler ve ölçümlerden yola çıkarak, Dr. John ve Julie Gottman, çiftlerin ilişkilerini geliştirmek, başarısız ilişkiyi başarılı bir ilişki haline getirmek için gereken becerileri de sürece dahil ettikleri yeni bir terapi yöntemi geliştirmişlerdir.

Gottman Çift Terapisinin Aşamaları

Gottman yöntemiyle çift terapisi beş ana aşamadan oluşur. İlki değerlendirme aşamasıdır. Bu aşamada çift olarak katılacağınız iki görüşme ve bireysel olarak katılacağınız birer görüşme gerçekleştirilir. İlk görüşmede ilişkinizin geçmişi, ilişkideki temel sorunlar ve terapi hedefleri ele alınır. Bu görüşmenin bitiminde bireysel olarak tamamlamanızı istediğimiz kapsamlı değerlendirme araçlarını ve materyalleri sizlerle paylaşırız. Sonraki görüşmeye partnerler ayrı ayrı katılırlar ve her birinin bireysel geçmişi, ilişkiye ve ilişkideki sorunlara dair duygu ve düşünceleri ele alınır. Değerlendirmenin son kısmında yine çift olarak katıldığınız bir görüşme gerçekleştiririz. Burada size değerlendirmenin genel sonucunu aktararak terapi süreciniz hakkındaki önerilerimizi paylaşırız ve birlikte terapi hedeflerini belirleriz. Değerlendirme aşaması tamamlanana ve hedefler belirlenene dek herhangi bir müdahalede bulunmayız. Bazen kişiler bu en az dört seansı gerektiren değerlendirme aşaması nedeniyle kendilerini telaş, endişe ve sabırsızlık gibi birtakım duygular arasında gidip gelirken bulabilirler. Böyle hissetmek çok normaldir. Hele ki zorlayıcı ilişki problemlerinin içinden geçmekteyken… Değerlendirme görüşmeleriyle ilgili bu gibi hisleri farkettiğinizde herhangi bir tıbbi yardım için hekiminizi ziyaret ettiğiniz sıradan bir günü düşünün, doktorunuzun sizi hiç muayene etmeden, hiç soru sormadan, herhangi bir değerlendirme ve tetkik istemeden doğrudan size bir tedavi önermesi size nasıl hissettirirdi? Size önerilen tedaviye güveniniz ya da reçete edilen ilaçları kullanmakla ilgili motivasyonunuz nasıl olurdu? Değerlendirme süreci de ilişki terapisinin anamnezi, röntgeni, tomografisi, tetkiki… Terapide gideceğimiz yolun rotası, haritası… İlerlemek için bu haritaya sizlerin de, biz terapistlerin de ihtiyacı var.

Değerlendirmeden sonra tedavi aşaması başlar. Burada başta belirlenen hedeflerle ilgili çalışırız. Terapistiniz olarak bizim sorumluluklarımız olduğu kadar sizin de çift olarak yerine getirmeniz gerekenler olur bu süreçte. Bunlar, seans içi uygulamaların yanı sıra seanslar arasında pratik yapmanız için size bazı egzersizler ve ev çalışmaları da verebileceğimiz anlamına geliyor. Terapi sürecindeki ilerleme, birlikte bir ekip olarak işbirliği içinde çalışmamıza bağlı ve ne mutlu ki pek çok çiftimizle bu işbirliğini sağlıyoruz.

Gottman Çift Terapisi Ne Kadar Sürer?

Terapinin süresini belirleyecek olan unsurlar, başlangıçta belirlenen hedefler, süreçte eklenen yeni hedefler ve çift olarak sizin ihtiyaçlarınızdır. Terapilerimiz boyunca ilerlemenizi görebilmek için belli aralıklarla değerlendirmeler yaparız. Bu aşamalarda gerekli hallerde yeni planlamalar ve ara hedeflerin belirlenmesi, sadece ilerleyen sürece dair yolumuzu aydınlatmakla kalmaz aynı zamanda partnerleri ve terapisti hedeflerle ilgili güncel tutar. Ara değerlendirmelerin en keyifli yanı ise çift olarak başlangıçtan bu yana ne kadar yol kat ettiğinizi görmenizdir.

Terapinin sonraki aşamasında, edindiğiniz yeni ilişki becerilerini yaşamın içinde test edebilmeniz amacıyla görüşmelerin sıklığını azaltırız. Bu, aşamalı bitirme adını verdiğimiz bir süreçtir.

Aşamalı bitirme süreci güvenli ve sağlıklı bir biçimde tamamlandığında sonuç değerlendirmesi aşaması kapsamında dört adet takip seansı planlarız. Bunların ilki 6 ay sonra, ikincisi 12 ay sonra, üçüncüsü 18 ay sonra ve sonuncusu ise 2 yıl sonra gerçekleşecek şekilde planlanır. Araştırmalar bu takip seanslarının çiftlerin önceki işlevsiz ilişkisel döngülere geri dönme olasılığının belirgin düzeyde azalttığını göstermektedir.